طریقه خواندن عقد دائم توسط عاقد

مراسم عقد دائم یکی از شیرین ترین و مهم ترین لحظات زندگی هر زوجیه. اینکه چطور این پیوند مقدس به صورت شرعی و قانونی برقرار بشه، مراحل خاص خودش رو داره. نحوه جاری شدن عقد دائم توسط عاقد شامل خطبه های ابتدایی، گرفتن وکالت از عروس و داماد و سپس خوندن صیغه ایجاب و قبول هست که باید با آداب و دعاهای خاصی همراه باشه تا این پیوند محکم و مبارک تر شه. این راهنما بهتون کمک می کنه تا با تمام جزئیات این مراسم آشنا بشید.

آماده اید که با تمام ریزه کاری های مراسم عقد دائم، از لحظه ورود تا دعای خیر پایانی، آشنا بشید؟ خیلی ها فکر می کنن جاری شدن صیغه عقد یه کار پیچیده و سخته که فقط عاقد از پسش برمیاد، اما وقتی بدونید پشت هر کلمه و هر مرحله چه حکمتی خوابیده، لذت و آرامش بیشتری رو تجربه می کنید. ما اینجا هستیم تا این مسیر رو براتون روشن و شفاف کنیم.

عاقد کیه و چرا لازمه؟

حتماً تا حالا تو مراسم عقد دیدید که یه نفر با لباس روحانی میاد و همه رو دور خودش جمع می کنه تا خطبه عقد رو بخونه. خب، این آقا همون «عاقد» هستش. عاقد در واقع نماینده شرعیه که این پیوند مقدس رو بین یه زن و مرد برقرار می کنه. کار عاقد فقط خوندن چندتا جمله عربی نیست؛ اون مسئولیت سنگینی داره و باید مطمئن بشه که تمام شرایط شرعی برای جاری شدن عقد فراهمه.

معمولاً عاقدین روحانیون، نماینده های دفاتر ازدواج یا اشخاصی هستن که از مراجع تقلید یا از سوی حاکم شرع اجازه دارن صیغه عقد رو بخونن. حضورش از این جهت مهمه که هم مراسم جلوه معنوی بیشتری پیدا می کنه و هم خیال همه راحته که عقدشون کاملاً شرعیه. عاقد حتی اگه خودش وکیل زوجین نباشه، باز هم نقش کلیدی در راهنمایی و نظارت بر صحت اجرای صیغه داره.

شرایط مهم برای اینکه عقد دائم درست باشه

برای اینکه عقد دائم درست و حسابی باشه و از نظر شرعی مشکلی نداشته باشه، باید یه سری شرایط رو رعایت کنیم. این شرایط خیلی مهمن و اگه یکیشون هم نباشه، ممکنه عقد باطل بشه. پس حواستون رو خوب جمع کنید تا همه چیز رو به بهترین شکل انجام بدید:

رضایت قلبی و مهریه معلوم

اولین و مهم ترین شرط، «رضایت کامل و قلبی» عروس و داماده. یعنی هیچ کس نباید تحت فشار یا زور باشه. هم زن و هم مرد باید از ته دل راضی به این ازدواج باشن. این رضایت با «ایجاب» (پیشنهاد از طرف زن یا وکیلش) و «قبول» (پذیرش از طرف مرد یا وکیلش) نشون داده میشه.

مورد بعدی، «معلوم و معین بودن مهریه» هستش. قبل از اینکه عاقد صیغه رو بخونه، باید مهریه کاملاً مشخص باشه. فرقی نمی کنه سکه باشه، ملک باشه، یا هر چیز دیگه ای؛ مهم اینه که مقدار و نوعش کاملاً شفاف باشه و همه بدونن دقیقاً چقدره. همینطور باید مشخص باشه که مهریه عندالمطالبه است یا عندالاستطاعه.

شاهد و اذن پدر

تو دین ما، برای صحت عقد دائم، حضور شاهدین واجب نیست، ولی بودنشون خیلی خوبه و تو عرف هم معمولاً شاهدین حضور دارن تا اگه خدای ناکرده بعدها مشکلی پیش اومد، بتونن شهادت بدن. اما یه نکته خیلی مهم برای دوشیزه ها (دخترانی که قبلاً ازدواج نکردن)، «اذن پدر یا جد پدری» هستش. اکثر مراجع تقلید میگن که اگه دختری برای اولین بار ازدواج می کنه، باید از پدر یا پدربزرگ پدریش اجازه بگیره. البته تو شرایط خاصی که پدر یا جد پدری حضور ندارن، غایبن، یا به دلایل غیرمنطقی مخالفت می کنن، فقها راه های دیگه ای رو هم پیش بینی کردن که میشه از اون ها استفاده کرد.

پاک بودن عروس در زمان عقد

یکی دیگه از مستحبات (و برخی مراجع واجب می دونن) اینه که عروس خانم در زمان جاری شدن صیغه عقد، از عادات ماهانه پاک باشه. این شرط بیشتر جنبه معنوی داره و برای شروع زندگی مشترک با آرامش و پاکی توصیه شده. البته اگه این شرایط فراهم نشد، عقد باطل نیست اما بهتره که رعایت بشه.

آماده سازی های معنوی قبل از مراسم عقد

خب، قبل از اینکه بریم سراغ بخش اصلی یعنی خوندن صیغه، خوبه که یه سری آماده سازی های معنوی داشته باشیم. این کارا باعث میشه مراسممون پربرکت تر و دلنشین تر باشه و با آرامش خاطر بیشتری وارد زندگی مشترک بشیم:

• وضو گرفتن و نیت پاک: برای شروع هر کار مهم و مقدسی تو اسلام، بهتره با وضو باشیم و نیتمون رو خالص کنیم. مراسم عقد هم که جای خود داره! با یه وضو و نیت پاک، از خدا می خوایم که زندگیمون رو پر از خیر و برکت کنه.
• دعاهای مستحب قبل از عقد: یه سری دعاهای قشنگ هستن که خوندن اونا قبل از عقد خیلی سفارش شده. این دعاها به ما کمک می کنن تا از خدا بهترین ها رو برای خودمون و همسرمون بخوایم و زندگیمون رو با یاد خدا شروع کنیم. مثلاً میشه دعای «اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَتَزَوَّجَ…» رو خوند که توش از خدا یه همسر خوب و روزی فراوان و فرزندان صالح می خوایم.

این کارای کوچیک، اما پرمعنا، باعث میشن که حال و هوای مراسم خیلی روحانی تر و قشنگ تر بشه و انرژی مثبتی رو برای شروع یه زندگی جدید با خودمون بیاریم.

خطبه های شروع: از حمد و ثنا تا فلسفه ازدواج

وقتی همه دور سفره عقد نشستن و عاقد آماده شروع مراسمه، قبل از خوندن صیغه اصلی، یه سری خطبه ها و دعاهای زیبا خونده میشه. این خطبه ها در واقع یه جور مقدمه هستن که هم یادآور اهمیت ازدواج تو اسلامن و هم فضای معنوی مراسم رو حسابی بالا می برن.

خطبه حمد و ثنای الهی و چرایی ازدواج

معمولاً عاقد مراسم رو با حمد و ثنای خدا شروع می کنه و بعدش به فلسفه ازدواج تو قرآن و سنت پیامبر (ص) اشاره می کنه. این جملات عربی با اعراب گذاری صحیح خونده میشن تا معناشون درست منتقل بشه و بعدش هم ترجمه فارسی شون گفته میشه تا همه متوجه بشن:

«بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحِیمِ. الحَمدُ ِللهِ الَّذِی اَحَلَّ النِّکَاحَ وَ حَرَّمَ السِّفَاحَ وَ الزِّنَا، وَ اَلَّفَ بَینَ القُلُوبِ بَعدَ الفِرَاقِ وَ الشِّقَاقِ، وَ آنَسَهُم بِالرَّأفَةِ وَ الصَّلاحِ، ثُمَّ الصَّلوةُ وَ السَّلامُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ البَرَرَةِ الکِرَامِ.»

ترجمه فارسی: به نام خداوند بخشنده مهربان. ستایش خدایی را که ازدواج را حلال کرد و زنا را حرام گرداند و دل ها را پس از جدایی و اختلاف به یکدیگر پیوند داد و آنان را با مهربانی و نیکی مأنوس ساخت. سپس درود و سلام بر سرور ما محمد و خاندان نیکوکار و بزرگوارش باد.

بعد از این حمد و ثنا، عاقد به آیاتی از قرآن کریم اشاره می کنه که درباره ازدواج هستن. مثلاً آیه ۳۲ سوره نور یا آیه ۲۱ سوره روم که هر دو به اهمیت ازدواج و آرامش در سایه اون تأکید دارن:

«وَ اَنْکِحُوا الْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللهُ واسِعٌ عَلیمٌ» (سوره نور، آیه ۳۲)

ترجمه فارسی: مردان و زنان بی همسر خود و بردگان و کنیزان صالح خود را به ازدواج درآورید؛ اگر فقیر باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز خواهد کرد؛ و خداوند گشایش دهنده و داناست.

یا آیه ۲۱ سوره روم:

«وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»

ترجمه فارسی: و از نشانه های او این است که از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان ها آرام گیرید، و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، در این [امر] برای مردمی که می اندیشند، قطعاً نشانه هایی است.

و در ادامه به احادیثی از پیامبر اکرم (ص) اشاره میشه، مثل این حدیث معروف:

«النِّکَاحُ سُنَّتِی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی‏.»

ترجمه فارسی: ازدواج، سنت من است، هر کس از سنت من رویگردان شود، از من نیست.

خطبه عقد حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س): نمادی از پیوند آسمانی

گاهی اوقات عاقد برای اینکه مراسم رو پربارتر و معنوی تر کنه، بخشی از خطبه عقد حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) رو هم می خونه. این خطبه نماد یک پیوند آسمانی و مبارکه و یادآور ازدواج پاک ترین و بهترین الگوهای بشریه:

پیامبر اکرم (ص) قبل از ازدواج این دو بزرگوار، خطبه ای خوندن که بخش هایی از اون واقعاً دلنشینه:

«الحَمدُ للّهِِ الَّذی رَفَعَ السَّماءَ فَبَناها، وبَسَطَ الأَرضَ فَدَحاها، وأثبَتَها بِالجِبالِ فَأَرساها، وأخرَجَ مِنها ماءَها ومَرعاها، الَّذی تَعاظَمَ عَن صِفاتِ الواصِفینَ، وتَجَلَّلَ عَن تَحبیرِ لُغاتِ النّاطِقینَ، وجَعَلَ الجَنَّةَ ثَوابَ المُتَّقینَ، وَالنّارَ عِقابَ الظّالمینَ، وجَعَلَنی رَحمَةً لِلمُؤمِنینَ، ونِقمَةً عَلَی الکافِرینَ.»

ترجمه فارسی: سپاس از آنِ خدایی است که آسمان را برافراشت و بنا نهاد، و زمین را پهن کرد و گستراند، و آن را با کوه ها استوار ساخت، و آب ها و چراگاه هایش را از آن بیرون آورد. خدایی که از صفات وصف کنندگان برتر است، و از نگارش زبان سخنوران فراتر، و بهشت را پاداش پرهیزکاران، و آتش را عذاب ستمکاران قرار داد، و مرا رحمتی برای مؤمنان و عذابی بر کافران گردانید.

و در ادامه، با اشاره به اذن الهی، می فرمایند:

«عِبادَ اللّهِ! إنَّکم فی دارِ أمَلٍ، بَینَ حَیاةٍ وأجَلٍ، وصِحَّةٍ وعِلَلٍ، دارِ زَوالٍ، وتَقَلُّبِ أحوالٍ، جُعِلَت سَبَبا لِلاِرتِحالِ، فَرَحِمَ اللّهُ امَرأً قَصَّرَ مِن أمَلِهِ، وجَدَّ فی عَمَلِهِ، وأنفَقَ الفَضلَ مِن مالِهِ، وأمسَک الفَضلَ مِن قوتِهِ، فَقَدَّمَهُ لِیومِ فاقَتِهِ، یومٌ تُحشَرُ فیهِ الأَمواتُ، وتَخشَعُ فیهِ الأَصواتُ، وتُنکرُ الأَولادُ والاُمَّهاتُ، «وَ تَرَی النَّاسَ سُکارَی وَ مَا هُم بِسُکارَی» (سوره الحج:آیه ۲)... خداوند عزوجل به من دستور داده که فاطمه را به ازدواج برادرم و پسرعمویم و نزدیک ترین مردمان به من یعنی علی بن ابی طالب در آورم. خداوند بلندمرتبه او را در آسمان به همسری فاطمه درآورد و فرشتگان را بر آن گواه گرفت و به من دستور داد که در زمین نیز او را به ازدواج فاطمه درآورم و شما را بر آن گواه گیرم.»

خوندن این خطبه ها حس و حال عجیبی به مراسم عقد میده و قداست این پیوند رو چند برابر می کنه.

روش های اصلی خوندن صیغه عقد دائم توسط عاقد (صفر تا صد)

بعد از این مقدمات معنوی و خطبه های زیبا، نوبت میرسه به بخش اصلی و کلیدی مراسم: جاری شدن صیغه عقد دائم. اینجا جاییه که کلمات معنا پیدا می کنن و زن و مرد رسماً و شرعاً محرم هم میشن. دو تا حالت اصلی برای خوندن صیغه توسط عاقد وجود داره که تو مراسم های عقد بیشتر ازشون استفاده میشه:

حالت اول: عاقد، وکیل عروس و داماد (بیشتر جاها اینجوریه!)

این روش رایج ترین حالتیه که توی دفاتر ازدواج و مراسم عقد می بینیم. تو این حالت، عاقد از طرف هم عروس و هم داماد وکالت میگیره که صیغه رو بخونه. اینجوری خودش نقش هر دو طرف رو ایفا می کنه و خیال همه راحته که صیغه بدون هیچ اشتباهی جاری میشه. بیایید مرحله به مرحله ببینیم چطور انجام میشه:

1. گرفتن وکالت از عروس: عاقد اول از عروس خانم اجازه می گیره. معمولاً اسم عروس و داماد، مشخصاتشون و مهریه رو میگه و از عروس می پرسه: دوشیزه مکرمه/خانم محترمه (اسم عروس)، آیا شما به من وکالت می دهید که شما را با مهریه معلوم (مثلاً ۵۰۰ سکه تمام بهار آزادی) به عقد دائم آقای (اسم داماد) درآورم؟

2. گفتن بله توسط عروس: اینجا نوبت به عروس خانم میرسه که بله معروف رو بگه. بعضی ها سه بار می پرسن تا عروس وقت بیشتری برای فکر کردن داشته باشه، اما معمولاً با یه بار پرسیدن و جواب مثبت عروس، ادامه مراسم انجام میشه. این بله گفتن نشونه رضایت قلبی و کامله عروسه.

3. گرفتن وکالت از داماد: بعد از بله عروس، عاقد از داماد هم وکالت میگیره. مثلاً میگه: جناب آقای (اسم داماد)، آیا شما هم به من وکالت می دهید که موکل خود (اسم عروس) را به عقد دائم شما درآورم؟ داماد هم با گفتن بله یا قبول کردم، وکالت رو تأیید می کنه.

حالا که عاقد از هر دو طرف وکالت داره، شروع می کنه به خوندن صیغه اصلی. این صیغه دو بخش داره: ایجاب (از طرف زن) و قبول (از طرف مرد). عاقد بدون هیچ مکثی این دو جمله رو پشت سر هم می خونه:

متن صیغه ایجاب (از طرف زن)

«زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی (نام عروس) مُوَکِّلَکَ (نام داماد) عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ»

ترجمه فارسی: من، موکّل خود (نام عروس) را به موکّل شما (نام داماد) با مهریه معلوم و مشخص، به ازدواج دائم درآوردم.

متن صیغه قبول (از طرف مرد)

«قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ لِمُوَکِّلِی (نام داماد) عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ» (یا می تونید صرفاً بگید «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ»)

ترجمه فارسی: من این ازدواج را برای موکّل خود (نام داماد) با مهریه معلوم و مشخص، قبول کردم.

نکات مهم:

برای اینکه عقد درست باشه، باید چند تا چیز رو خیلی دقیق رعایت کنید:

• تلفظ صحیح عربی: کلمات عربی باید با تلفظ درست و اعراب گذاری صحیح خونده بشن. عاقدها تو این زمینه مهارت دارن، پس نگران نباشید.

• بدون فاصله: بین جمله ایجاب و قبول نباید هیچ فاصله ای بیفته. عاقد باید بلافاصله بعد از خوندن ایجاب، جمله قبول رو هم بگه.

با انجام این مراحل، صیغه عقد دائم به صورت شرعی جاری میشه و عروس و داماد رسماً زن و شوهر میشن.

حالت دوم: خود عروس و داماد صیغه رو می خونن (با کمک عاقد)

این روش کمتر رایجه، اما از نظر شرعی کاملاً درسته. تو این حالت، خود عروس و داماد (البته با راهنمایی عاقد یا کسی که بلده) صیغه رو می خونن. اینجا دیگه عاقد وکیل نیست، بلکه فقط ناظر و راهنماست. بیایید ببینیم متن صیغه تو این حالت چطوریه:

متن صیغه از طرف زن

اول عروس خانم (یا وکیلش) این جمله رو می خونه:

«زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُومِ»

ترجمه فارسی: خودم را به همسری تو درآوردم با مهریه معلوم و مشخص.

متن صیغه از طرف مرد

بعد از اینکه عروس جمله خودش رو گفت، داماد باید بلافاصله این جمله رو بگه:

«قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُومِ» (یا فقط می تونه بگه «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ»)

ترجمه فارسی: این ازدواج را با مهریه معلوم و مشخص قبول کردم.

این روش همونطور که گفتم، از نظر شرعی کاملاً درسته و اگه عروس و داماد خودشون بخوان، می تونن صیغه رو به این شکل بخونن. مهم اینه که هم تلفظ صحیح باشه و هم بین ایجاب و قبول هیچ مکثی نیفته.

آداب و مستحبات بعد از عقد و نکات حقوقی مهم

خب، صیغه عقد خونده شد و شما رسماً زن و شوهر شدید! مبارکه! اما مراسم اینجا تموم نمیشه. یه سری آداب و مستحبات هست که بعد از عقد انجامشون میده تا این پیوند پربرکت تر بشه و البته یه سری نکات حقوقی مهم هم هست که باید حواستون بهشون باشه.

دعای پایانی عاقد برای زوجین

معمولاً عاقد بعد از اینکه صیغه رو خوند و همه چیز تموم شد، برای عروس و داماد و شروع زندگیشون یه دعای خیر می کنه. این دعاها خیلی دلنشینن و از خدا برای زوجین خوشبختی، مودت و رحمت رو می خوان:

«اللهم انصُرِ الاسلامَ و اهلَه و اخذُلِ الکفرَ و اهلَه و شَتِّت شَملَهم و فَرِّق جمعَهم و قَلِّب تَدبیرَهم.
اللهم ألِّف بینَهما کما ألَّفتَ بین آدمَ و حوا، اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین ابراهیمَ و سارا، اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین موسی و صَفورا، اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین محمد و خدیجهَ الکبری، اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین علی و فاطمهَ الزهرا علیهما السلام،
اللهم طَیِّب نسلَهما واجعَلهما ملازمین لِمحمدٍ و آله الطیبینَ الطاهرینَ و اجعَلهُما ممَّن قُلتَ فیهم : اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ تُحْبَرُونَ (زخرف ، 70)
اللهم اخلُف لهما ولداً صالحاً و أوسِع فی رزقهما إنک واسع علیم. اللهم انی اُعیذُهما بک و ذریتَهما من الشیطان الرجیم بحق محمدٍ و آله الطاهرین.»

ترجمه فارسی: خداوندا! اسلام و اهلش را یاری کن و کفر و اهلش را خوار گردان و جمعشان را پراکنده و تدبیرشان را دگرگون ساز.
خداوندا! بین این دو (عروس و داماد) الفت قرار ده، همانطور که بین آدم و حوا الفت قرار دادی؛ خداوندا! بینشان الفت قرار ده، همانطور که بین ابراهیم و سارا الفت قرار دادی؛ خداوندا! بینشان الفت قرار ده، همانطور که بین موسی و صفورا الفت قرار دادی؛ خداوندا! بینشان الفت قرار ده، همانطور که بین محمد و خدیجه کبری الفت قرار دادی؛ خداوندا! بینشان الفت قرار ده، همانطور که بین علی و فاطمه زهرا (علیهما السلام) الفت قرار دادی؛
خداوندا! نسلشان را پاک و مطهر گردان و آنان را ملازم محمد و خاندان پاک و طاهرش قرار ده و از کسانی قرارشان ده که درباره شان فرمودی: «شما و همسرانتان با شادی و سرور وارد بهشت شوید.» (سوره زخرف، آیه ۷۰)
خداوندا! به آنها فرزندی صالح عطا فرما و روزی شان را گسترده گردان که تو گسترده روزی و دانا هستی. خداوندا! من آنها و فرزندانشان را از شر شیطان رانده شده، به حق محمد و خاندان طاهرش، به تو پناه می دهم.

کارهای مستحب برای شروع زندگی مشترک

بعد از عقد و دعاهای عاقد، خوبه که خود عروس و داماد هم یه سری کارهای مستحب انجام بدن تا زندگیشون رو با برکت شروع کنن:

• خواندن نماز شکر: یه نماز دو رکعتی شکر به جا آوردن بعد از عقد، به شکرانه این نعمت بزرگ الهی، خیلی توصیه شده و حس آرامش خاصی به آدم میده.
• توصیه های اخلاقی برای آغاز زندگی مشترک: ائمه معصومین (ع) و بزرگان دین همیشه توصیه کردن که زندگی مشترک رو با محبت، گذشت، صبر و احترام متقابل شروع کنیم. خوندن چند تا روایت و حدیث تو این زمینه، می تونه راهنمای خوبی برای شروع زندگی باشه.

حتماً عقدتون رو ثبت رسمی کنید! (چرا مهمه؟)

یه نکته خیلی مهم که اصلاً نباید فراموش کنید، «ثبت رسمی عقد» هستش. با اینکه عقد شرعی شما رو زن و شوهر می کنه، اما از نظر قانونی برای اینکه همه چیز روال داشته باشه و حقوق طرفین حفظ بشه، باید حتماً به دفاتر ثبت ازدواج مراجعه کنید و عقدتون رو رسمی ثبت کنید. این کار جلوی خیلی از مشکلات حقوقی و قانونی رو در آینده می گیره و سند ازدواج، یه پشتوانه محکمه برای شماست.

تفاوت های کوتاه عقد دائم و موقت (شرعی و قانونی)

شاید براتون سوال باشه که عقد دائم با موقت چه فرقی داره. اینجا یه مقایسه کوچیک داریم تا قضیه براتون روشن بشه:

ویژگی	عقد دائم	عقد موقت
مدت	بدون مدت معین (تا زمان فوت یا طلاق)	مدت معین و از پیش توافق شده (مثلاً یک ساعت، یک ماه، یک سال)
مهریه	واجب است و باید معلوم باشد	واجب است و باید معلوم باشد (و در صورت ذکر نشدن، عقد باطل است)
نفقه	واجب است (مگر اینکه زن شرط عدم نفقه کرده باشد)	واجب نیست (مگر اینکه در ضمن عقد شرط شده باشد)
ارث	زن و شوهر از یکدیگر ارث می برند	زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند
طلاق	طلاق دارد (با شرایط خاص)	طلاق ندارد (با اتمام مدت یا بخشیدن مدت توسط مرد، رابطه پایان می یابد)

این تفاوت ها نشون میده که عقد دائم یه پیوند پایدار و همیشگیه، در حالی که عقد موقت برای مدت مشخصی برقرار میشه.

سوالات متداول

آیا میشه صیغه عقد رو به فارسی خوند؟

بیشتر مراجع تقلید میگن که اصل صیغه عقد باید به عربی صحیح خونده بشه. اما اگه کسی نتونه عربی رو درست تلفظ کنه، میتونه اون رو به زبان خودش (مثلاً فارسی) بخونه، به شرطی که دقیقاً همون معنی و مفهوم رو برسونه و از کلمات زَوَّجْتُ و قَبِلتُ استفاده کنه یا ترجمه دقیق اون ها رو به کار ببره. یعنی باید مطمئن باشید که ترجمه شما تمام مفاهیم شرعی رو پوشش میده. بهتره در این مورد خاص با مرجع تقلید خودتون مشورت کنید.

آیا حتماً باید عاقد باشه؟

خیر، حتماً نیازی نیست که یک عاقد مشخص صیغه رو بخونه. اگه خود عروس و داماد، یا حتی کسی از بستگان که شرایط و متن صیغه رو بلده و میتونه به عربی صحیح تلفظ کنه، صیغه رو بخونه، از نظر شرعی مشکلی نداره. اما خب، بیشتر مردم ترجیح میدن که یه روحانی یا عاقد این کار رو انجام بده تا خیالشون از بابت صحت شرعی راحت تر باشه و مراسم هم باشکوه تر بشه.

نقش مهریه در عقد دائم چیه؟

مهریه یکی از مهم ترین ارکان عقد دائم هست و معلوم و مشخص بودن اون برای صحت عقد واجبه. مهریه در واقع یه پشتوانه مالی برای زنه و نشون دهنده صداقت و تعهد مرده. این تصور که مهریه قیمت زنه، کاملاً اشتباهه. مهریه یک حق مالیه که مرد به همسرش تقدیم می کنه و زن بعد از عقد مالک اون میشه، حتی اگه یک روز هم زندگی مشترک داشته باشن. این مهریه میتونه عندالمطالبه باشه (یعنی زن هر وقت بخواد میتونه درخواستش رو داشته باشه) یا عندالاستطاعه (یعنی وقتی که مرد توانایی پرداختش رو داشته باشه). تعیین مهریه قبل از خوندن صیغه، الزامیه.

روزهای خوب و بد برای عقد دائم کدومان؟

در اسلام، برای بعضی از روزها و مناسبت ها، انجام کارهای خیر مثل ازدواج، مستحب و پربرکت شمرده شده. اعیاد مذهبی مثل عید غدیر، نیمه شعبان، ولادت ائمه اطهار (ع)، مخصوصاً تاریخ ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، از روزهای مبارک و خوب برای عقد هستن. بین روزهای هفته هم پنج شنبه، جمعه و یکشنبه به عنوان روزهای خوش یمن توصیه شدن. از طرفی، از جاری کردن عقد تو روزهای خاصی مثل ایام قمر در عقرب، ایام محاق (سه روز آخر هر ماه قمری که ماه دیده نمیشه) و بعضی روزهای مشخص ماه قمری (مثل سوم، پنجم، شانزدهم، بیست و چهارم و بیست و پنجم) نهی شده، چون گفته میشه برای شروع زندگی مشترک نحسن.

اگه پدر عروس نباشه، چی میشه؟

اگه خدای نکرده پدر عروس (دوشیزه) فوت کرده باشه، یا به هر دلیلی حضور نداشته باشه (مثل سفر طولانی و عدم دسترسی)، یا نتونه اجازه بده (مثلاً به دلیل بیماری یا بی هوشی) یا اینکه از لحاظ شرعی شرایط اذن دادن رو نداشته باشه (مثلاً عقلش رو از دست داده باشه)، در این صورت اذن پدر ساقط میشه و عروس میتونه با اجازه جد پدری (پدربزرگ پدری) یا در صورت نبود ایشون، با مشورت با یک مجتهد یا وکیل شرعی، برای عقد اقدام کنه. در مواردی هم که پدر بدون دلیل منطقی و شرعی با ازدواج دخترش مخالفت می کنه، با شرایطی که مراجع تقلید بیان کردن، اذن پدر ساقط میشه.

به این ترتیب، با دونستن این جزئیات، هم مراسم عقدتون پربرکت تر میشه و هم با آگاهی کامل وارد این مسیر مقدس میشید. ازدواج، شروع یه سفر قشنگه که با عشق، درک متقابل و توکل به خدا، میتونه پر از لحظات شیرین و به یاد موندنی باشه. امید که همه جوونا خوشبخت بشن و زندگیشون پر از آرامش و برکت باشه.