برای کنکور تجربی چه درسهایی را بخوانیم

اگه داوطلب کنکور تجربی هستی و میخوای بدونی دقیقاً برای کنکور تجربی چه درسهایی را بخوانیم تا به رشته و دانشگاه مورد علاقه ات برسی، این مقاله راهنمای کامل توئه. کنکور تجربی، مخصوصاً با تغییرات جدیدی که از سال ۱۴۰۳ به بعد شروع شده، حسابی جدی تر و هدفمندتر شده. دیگه خبری از دروس عمومی توی خود کنکور نیست و زیرگروه ها هم خداحافظی کردن. پس باید حسابی حواست به دروس اختصاصی و ضرایب جدیدشون باشه تا برنامه ریزی درست و حسابی برای درس خوندن داشته باشی و موفق بشی.

ساختار جدید کنکور تجربی: چی عوض شده؟ (تغییرات ۱۴۰۳ به بعد)

کنکور سراسری، خصوصاً رشته تجربی، چند سالیه که کلی تغییر و تحول به خودش دیده. شاید قبلاً با زیرگروه ها و دروس عمومی آشنا بودی، اما الان دیگه اون بساط جمع شده و باید با قوانین جدید بازی کنی. این تغییرات برای خیلی ها سوال برانگیزه، ولی نگران نباش، الان برات توضیح میدم که چی به چیه.

دروس عمومی: دیگه تو آزمون نیستن ولی مهمن!

یکی از بزرگترین تغییرات کنکور جدید، حذف دروس عمومی مثل ادبیات، عربی، دین و زندگی و زبان انگلیسی از خود آزمون کنکوره. یعنی دیگه توی دفترچه کنکور، سوالی از این درس ها نمیاد. خب، این خبر خیلی ها رو خوشحال کرد، ولی یه نکته مهم اینجاست: این به معنی بی اهمیت شدن این درس ها نیست!

تراز و رتبه کل تو در کنکور، حالا علاوه بر نمره دروس اختصاصی، حسابی به سوابق تحصیلی ات هم وابسته شده. سوابق تحصیلی یعنی همون نمرات امتحانات نهایی دروس عمومی و تخصصی. پس اگه فکر می کردی می تونی بی خیال ادبیات و عربی بشی، سخت در اشتباهی! نمرات امتحانات نهایی این درس ها، تاثیر مستقیم و مهمی روی رتبه نهایی ات داره. پس این امتحانای نهایی رو جدی بگیر و برای کسب نمره خوب توشون تلاش کن؛ در واقع، میشه گفت حالا باید دو بار کنکور بدی: یه بار برای امتحانات نهایی و یه بار برای آزمون سراسری دروس تخصصی!

زیرگروه ها رفتن، ضرایب یکی شدن!

قبلاً تو رشته تجربی، چندین زیرگروه مختلف داشتیم. هر کدوم از این زیرگروه ها ضرایب خاص خودشون رو برای دروس داشتن. مثلاً زیست برای یه زیرگروه ضریب ۴ داشت و برای یه زیرگروه دیگه ضریب ۲. این موضوع باعث می شد داوطلب ها با توجه به رشته مورد علاقه شون، روی یه سری درس ها بیشتر تمرکز کنن و یه سری درس ها رو کمتر اهمیت بدن، حتی گاهی حذفشون کنن!

اما حالا چی؟ زیرگروه ها برای همیشه حذف شدن و یه ضریب ثابت برای هر درس تخصصی تعریف شده. این یعنی دیگه فرقی نمیکنه تو میخوای پزشکی بخونی، داروسازی یا فیزیوتراپی؛ همه دروس تخصصی برای همه رشته ها با همون ضرایب مشخص، اهمیت دارن. این تغییر هم می تونه یه فرصت باشه هم یه چالش. فرصت از این جهت که دیگه لازم نیست پیچیدگی های زیرگروه ها رو حفظ کنی، و چالش از این بابت که دیگه نمی تونی یه درس رو به کل کنار بذاری و باید برای همه درس های تخصصی، حداقل یه برنامه مطالعاتی داشته باشی تا بتونی تو رقابت بمونی.

دروس تخصصی کنکور تجربی: کدوم درس، چقدر مهمه؟

خب، حالا که دیگه دروس عمومی از آزمون حذف شدن و زیرگروه ها هم رفتن، تمام تمرکزت باید روی دروس تخصصی باشه. این درس ها هستن که سرنوشت قبولیت رو تعیین می کنن. بیا یه نگاه دقیق تر بندازیم به هر کدوم از این درس ها و ببینیم چقدر وزن دارن و چطور باید باهاشون کنار بیای.

اول از همه، یه جدول کلی از دروس تخصصی کنکور تجربی بهت میدم تا یه دید کلی پیدا کنی:

درس	ضریب جدید (نظام جدید)	تعداد سوالات تقریبی	زمان پاسخگویی تقریبی
زیست شناسی	۱۲	۵۰	۳۶ دقیقه
شیمی	۹	۳۵	۳۵ دقیقه
ریاضی	۷	۳۰	۴۷ دقیقه
فیزیک	۷	۳۰	۳۷ دقیقه
زمین شناسی	۱	۲۵	۲۰ دقیقه

حالا بریم سراغ جزئیات هر درس:

زیست شناسی: پادشاه کنکور تجربی!

اصلاً رشته تجربی رو به اسم زیست شناسی میشناسن! این درس، با ضریب ۱۲ که بالاترین ضریب بین همه درس هاست، پادشاه بلامنازع کنکور تجربیه. اگه میخوای توی رشته های تاپ مثل پزشکی، دندانپزشکی یا داروسازی قبول بشی، باید درصد زیستت حسابی بالا باشه. یه درصد خوب تو زیست، میتونه رتبه تو رو جابه جا کنه و یه اختلاف فاحش با رقیبات ایجاد کنه.

مباحث مهم و پرتکرار زیست شناسی:

• زیست دهم: فصل های گوارش، تبادل گازها، گردش مواد، تنظیم اسمزی، ایمنی. اینا پایه های زیست هستن و باید حسابی روشون مسلط باشی.
• زیست یازدهم: تنظیم عصبی، حواس، حرکت، تنظیم شیمیایی، تولید مثل، رشد و نمو. مباحث ترکیبی زیادی از این بخش ها میاد.
• زیست دوازدهم: مولکول های زیستی، جریان اطلاعات، انتقال اطلاعات در نسل ها، تغییر در اطلاعات و ماده و انرژی. این فصل ها پر از نکات مفهومی و محاسباتی هستن.

یادت نره که سوالای زیست معمولاً ترکیبی هستن. یعنی یه سوال ممکنه از چند فصل مختلف و حتی چند پایه طرح شده باشه. پس باید دید ترکیبی داشته باشی.

بهترین روش مطالعه زیست شناسی:

برای زیست، مطالعه خط به خط کتاب درسی حرف اول رو می زنه. هر کلمه، هر شکل، هر نمودار و حتی قیدها (مثل همیشه، اغلب، معمولاً) رو با دقت بخون و هایلایت کن. بعدش، تکنیک های مفهومی خوانی و ترکیبی خوانی رو فراموش نکن. یعنی چی؟ یعنی وقتی یه مطلب رو خوندی، فکر کن این مطلب چطور میتونه با مباحث دیگه ترکیب بشه. مثلاً گوارش رو با دستگاه گردش خون ترکیب کن.

بعد از مطالعه، مهمترین کار تست زنی فراوونه. تا میتونی تست بزن و هر تست رو دقیق تحلیل کن. حتی گزینه های غلط رو هم بررسی کن و دلیل غلط بودنشون رو پیدا کن. خلاصه نویسی و مرور فعال هم خیلی کمک می کنه. میتونی از فلش کارت یا نقشه ذهنی برای مرور سریع استفاده کنی.

شیمی: ستون دوم موفقیتت!

بعد از زیست، شیمی با ضریب ۹، ستون دوم موفقیت توئه. این درس نقش حیاتی تو تراز کل داره و میتونه خیلی بهت کمک کنه. شیمی هم مثل زیست، ترکیبی از مفاهیم حفظی و مسائل محاسباتیه. پس باید برای هر دو بخش برنامه ریزی کنی.

مباحث مهم و پرتکرار شیمی:

• شیمی دهم: کیهان زادگاه الفبای هستی، ردپای گازها در زندگی، آب آهنگ زندگی. مفاهیم اولیه که خیلی مهمن.
• شیمی یازدهم: قدر هدایای زمینی را بدانیم، در پی غذای سالم، پوشاک نیازی پایان ناپذیر. اینجا مسائل محاسباتی بیشتری شروع میشه.
• شیمی دوازدهم: الفبای طبیعت، در پی کشف ساختارها، شور زندگی، آسایش و رفاه. این بخش ها پر از نکات کنکوری و اغلب سخت ترن.

تمرکزت باید روی تفکیک مسائل محاسباتی و مفاهیم حفظی باشه. مثلاً اصول شیمی آلی بیشتر حفظیه، در حالی که استوکیومتری کاملاً محاسباتیه.

بهترین روش مطالعه شیمی:

شیمی رو باید مفهومی یاد بگیری. از پایه دهم شروع کن چون مطالبش حسابی به هم پیوسته ان. اگه پایه رو خوب نبندی، تو یازدهم و دوازدهم به مشکل برمی خوری. برای مسائل محاسباتی، تمرین حل مسائل متنوع و زمان بندی شده حرف اول رو میزنه. واکنش ها و تعاریف کلیدی رو هم باید حفظ و مرور کنی. تست زنی ترکیبی و حل مسائل دشوار هم فراموش نشه.

ریاضی: پله ای برای سبقت گرفتن!

ریاضی با ضریب ۷، یه فرصت طلایی برای سبقت گرفتن از رقیباته. میدونی چرا؟ چون خیلی از بچه های تجربی توی ریاضی ضعف دارن یا ازش میترسن! اگه بتونی تو این درس درصد خوبی بزنی، می تونی حسابی ترازت رو بکشی بالا و خودت رو از بقیه جدا کنی. پس به هیچ وجه ریاضی رو دست کم نگیر.

مباحث مهم و پرتکرار ریاضی:

• تابع و معادله: انواع توابع، اعمال روی توابع. اینا پایه های مهمی هستن.
• حد و پیوستگی: قضایای حد، حد در بی نهایت. پر از نکته های ریز.
• مشتق و کاربرد مشتق: مشتق پذیری، نقاط بحرانی، رسم نمودار. این قسمت معمولاً سوالات بیشتری داره.
• هندسه: معمولاً شامل دایره و مقاطع مخروطی. برای بعضیا سخته، ولی میشه درصد گرفت.
• آمار و احتمال: معمولاً ساده تر از بقیه بخش ها و میتونی درصد خوبی ازش کسب کنی.

بهترین روش مطالعه ریاضی:

ریاضی رو باید مفهومی یاد بگیری. فقط فرمول حفظ نکن، بفهم که هر فرمول از کجا اومده و چه کاربردی داره. بعدش، تا میتونی تمرینات تشریحی و متنوع حل کن تا روی مباحث مسلط بشی. تست زنی زمان دار هم خیلی مهمه. بعد از هر تست، راه حل های کوتاه تر رو پیدا کن و تحلیلشون کن. فرمول ها و نکات کلیدی رو خلاصه نویسی کن و یه دفترچه مخصوص فرمول داشته باش تا بتونی سریع مرور کنی.

فیزیک: مفهوم و محاسبه، دوشادوش هم!

فیزیک هم با ضریب ۷، اهمیت بالایی تو تراز کلی داره. این درس هم مثل ریاضی، ترکیبی از مفاهیم و محاسباته. خیلی ها فیزیک رو فقط فرمول می دونن، ولی درک عمیق مفاهیم تو این درس، خیلی بیشتر به دردت میخوره.

مباحث مهم و پرتکرار فیزیک:

• فیزیک دهم: کار و انرژی، دما و گرما، فشار. مفاهیم پایه ای و کاربردی.
• فیزیک یازدهم: الکتریسیته ساکن، جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم، مغناطیس و القای الکترومغناطیس. اینا معمولاً پرسوالن.
• فیزیک دوازدهم: حرکت شناسی، دینامیک، نوسان و موج، فیزیک اتمی و هسته ای. قسمت های سخت تر و مفهومی تر.

روی مباحثی که تست های مطمئن تر دارن، بیشتر تاکید کن. مثلاً فیزیک اتمی و هسته ای معمولاً تست های مشخص و قابل حلی دارن.

بهترین روش مطالعه فیزیک:

برای فیزیک، اول از همه باید قوانین و مفاهیم بنیادین رو درک کنی، نه فقط فرمول ها رو حفظ کنی. بعدش، مسائل گوناگون رو با رویکردهای متفاوت حل کن. یعنی یه مسئله رو از چند روش حل کن تا دیدت بازتر بشه. تست های پیچیده رو تجزیه و تحلیل کن و ببیند طراح سوال از چه زاویه ای به موضوع نگاه کرده. تست زنی محاسباتی و مفهومی رو به موازات هم پیش ببر تا هم سرعت عملت بره بالا و هم درکت عمیق تر بشه.

زمین شناسی: کم ضریب ولی برای بعضیا خیلی مهم!

زمین شناسی با ضریب ۱، پایین ترین ضریب رو بین دروس تخصصی داره. برای خیلی ها که هدفشون رشته های پزشکیه، این درس شاید خیلی مهم نباشه، چون قبلاً هم ضریبش برای این رشته ها صفر بود. اما حواست باشه، برای بعضی رشته ها مثل زمین شناسی، علوم دریایی و… این درس اهمیت بالایی پیدا می کنه.

مباحث مهم و پرتکرار زمین شناسی:

• معمولاً مباحث پایه دهم و یازدهم (اگه تو یازدهم داشتی) که بیشتر حفظی و مفهومی هستن.
• توجه به نکات ریز و شکل های کتاب درسی خیلی مهمه، چون سوالا از ریزترین جزئیات هم میتونن بیان.

بهترین روش مطالعه زمین شناسی:

برای زمین شناسی، مطالعه دقیق کتاب درسی برای حفظیات و نکات ریز کافیه. اگه هدف اصلیت رشته های پزشکیه، می تونی زمان کمتری براش بذاری. اما اگه رشته هایی مثل زمین شناسی یا معدن مدنظرت هست، باید حسابی روش وقت بذاری چون میتونه برات رتبه ساز باشه. این درس می تونه یه درس جمع کن باشه، یعنی با یه مطالعه دقیق و منطقی، درصد بالایی توش بگیری و همین درصد بالا، میتونه رتبه کلیت رو یه تکون اساسی بده.

استراتژی کلی برنامه ریزی و مطالعه برای کنکور تجربی: چطور برنامه ریزی کنی؟

حالا که با درس ها و اهمیتشون آشنا شدی، وقتشه که یه استراتژی درست و حسابی برای برنامه ریزی و مطالعه بچینی. کنکور فقط درس خوندن نیست، برنامه ریزی و مدیریت هم خیلی مهمه. بیا ببینیم چطور باید این کار رو بکنی.

اولویت بندی هوشمندانه: از کجا شروع کنی؟

می دونی، زمان تو کنکور مثل طلاست. نباید هدرش بدی. پس باید هوشمندانه اولویت بندی کنی. بیشترین زمانت رو باید به زیست و شیمی بدی؛ این دو تا درس، سنگین ترین وزنه رو تو کنکور دارن و اگه درصد خوبی توشون بگیری، نصف راهو رفتی. بعدش، تمرکز جدی روی ریاضی و فیزیک داشته باش. این دو درس، با ضریب ۷، می تونن حسابی ترازت رو جابه جا کنن، مخصوصاً اگه بتونی بهتر از بقیه عمل کنی. خیلی ها این دو درس رو بیخیال میشن، و همین نقطه ضعف بقیه، میشه نقطه قوت تو.

یادت باشه، «اولویت بندی هوشمندانه» یعنی بیشترین انرژی رو روی درس هایی بذاری که بیشترین تاثیر رو روی رتبه ات دارن، اما هیچ درسی رو هم به کل کنار نذاری.

برای زمین شناسی هم با توجه به هدف شخصی ات و تواناییت برنامه ریزی کن. اگه دنبال رشته های پزشکی هستی، یه مطالعه سطحی و مرور کافیه، اما اگه زمین شناسی یا رشته های مرتبط هدفته، باید براش وقت بیشتری بذاری و با تست زنی تخصصی، درصد بالایی کسب کنی.

تعادل تو مطالعه: هیچی رو حذف نکن!

اگه فکر میکنی میتونی یه درسی رو کلاً حذف کنی، سخت در اشتباهی! حتی اگه یه درس ضریب پایینی داره، نباید کامل کنارش بذاری. یه درصد کم تو اون درس، بهتر از صفر زدنه. اگه میخوای توی یه رقابت نفس گیر مثل کنکور تجربی موفق بشی، باید یه تعادل تو مطالعه ات داشته باشی و برای تمامی دروس پایه دهم، یازدهم و دوازدهم، حتی شده با زمان کمتر، برنامه ریزی کنی. همین که بتونی چند تا تست از یه درس کم اهمیت تر رو درست بزنی، میتونه تو رو چند هزارتا رتبه جلو بندازه. این رو دست کم نگیر!

آزمون های آزمایشی: آینه پیشرفتت!

شرکت منظم تو آزمون های آزمایشی مثل یه آینه میمونه؛ بهت نشون میده که کجای کاری. می تونی پیشرفتت رو بسنجی، نقاط ضعف و قوتت رو شناسایی کنی و ببینی کدوم مباحث رو خوب یاد نگرفتی. این آزمون ها علاوه بر سنجش علمی، بهت کمک می کنن تا مدیریت زمان رو یاد بگیری و با فضای آزمون اصلی آشنا بشی. سعی کن شبیه سازی کنکور رو انجام بدی، یعنی تو همون زمان و همون شرایط امتحان بدی. بعد از هر آزمون هم، تحلیل دقیق رو فراموش نکن؛ تک تک سوال ها رو بررسی کن، حتی اونایی که درست زدی، تا مطمئن بشی راه حلت بهترین بوده.

منابع کمک آموزشی و تست زنی: دوستای خوبت!

بعد از اینکه حسابی روی کتاب درسی مسلط شدی، وقتشه که سراغ منابع کمک آموزشی و کتاب های تست معتبر بری. این کتاب ها میتونن بهت کمک کنن تا با انواع سوالات آشنا بشی و تکنیک های تست زنی رو یاد بگیری. اما حواست باشه که غرق کتاب نشی! قرار نیست همه کتاب های بازار رو بخری. یک یا دو منبع خوب برای هر درس کافیه. تکرار، تمرین و مرور مداوم برای تثبیت مطالب رو هم فراموش نکن. اطلاعات تو ذهنت نمی شینه مگر اینکه مدام تکرار و مرور کنی. فلش کارت، خلاصه نویسی، و حل دوباره تست های غلط، از بهترین روش های مرور هستن.

نتیجه گیری

خب رفیق کنکوری، تا اینجا حسابی با درس های کنکور تجربی، ضرایب جدیدشون و اینکه برای کنکور تجربی چه درسهایی را بخوانیم آشنا شدی. حالا دیگه میدونی که زیست شناسی و شیمی پادشاه و ستون های اصلی موفقیتت هستن و ریاضی و فیزیک هم پله های سبقت گرفتن از بقیه! زمین شناسی هم اگهچه ضریب کمی داره، اما می تونه یه برگ برنده باشه.

یادت نره که موفقیت تو کنکور، یه مسیر شخصیه. باید برای خودت یه برنامه ریزی دقیق و شخصی سازی شده داشته باشی، پشتکار و نظم رو فراموش نکنی و مهمتر از همه، مدیریت زمان رو جدی بگیری. کنکور تجربی، یه ماراتن نفس گیره، اما اگه با آگاهی و استراتژی جلو بری، میتونی به اون رتبه و رشته ای که دلت میخواد، برسی. پس با قدرت ادامه بده و به خودت اعتماد کن. آینده درخشان در انتظارته!