خلاصه کتاب آوازهای زیرزمین (نویسنده سید ابراهیم نبوی)

کتاب «آوازهای زیرزمین» سید ابراهیم نبوی یک سفر بی نظیر و عمیق به تاریخ پرفرازونشیب موسیقی راک ایران در پنجاه سال گذشته است که پرده از رازهای یک پدیده فرهنگی کمتر دیده شده برمی دارد. این کتاب به دلیل بررسی جامع، تحلیلی و ساختارمند، ارزش خواندن دارد.

تصور کنید می خواهید از تاریخچه یک پدیده فرهنگی مهم در کشورتان باخبر شوید، اما منابع معتبر و جامعی در موردش پیدا نمی کنید. این دقیقاً چالشی بود که سید ابراهیم نبوی با آن روبه رو شد و نتیجه اش شد کتاب حجیم و درخشان «آوازهای زیرزمین». این کتاب نه فقط یک فهرست ساده از گروه ها و تاریخ هاست، بلکه یک تحلیل عمیق جامعه شناختی و فرهنگی از موسیقی راک ایرانی است. اینجا قرار است با هم غرق در این دنیای جذاب شویم و جوهره اصلی این اثر ۷۰۰ صفحه ای را کشف کنیم؛ بدون اینکه لازم باشد تمام آن را ورق بزنید. پس بیایید پرده از رازهای دنیای زیرزمینی راک ایران برداریم!

سفری به دل تاریخ راک ایران با «آوازهای زیرزمین»: چرا این کتاب مهم است؟

«آوازهای زیرزمین» اسم کتابی است که خیلی ها را به وجد آورده و خیلی ها را هم حسابی غافلگیر کرده. چرا؟ چون سید ابراهیم نبوی، نویسنده ی کاربلد و باسابقه، دست روی موضوعی گذاشته که تا قبل از او تقریباً هیچ کس به این شکل جدی بهش نپرداخته بود: تاریخچه موسیقی راک در ایران! این کتاب نه تنها اولین باره که چنین نگاهی به این پدیده داره، بلکه تمام جنبه هایش رو با جزئیات و دقت بررسی کرده. نبوی فقط یک نویسنده نیست، او یک روزنامه نگار و طنزپرداز برجسته است که با قلم تیزبینش، تونسته گوشه های پنهان این تاریخ رو بیرون بکشه.

هدف ما از این خلاصه چیست؟ می خواهیم به شما یک درک عمیق و ساختاریافته از محتوای این کتاب بدهیم، طوری که انگار بخش های اصلی و شیره جانش را مزه مزه کرده اید. فرقی نمی کند دانشجو و پژوهشگر باشید، یا یک عاشق موسیقی که دلش می خواهد ریشه های راک ایرانی را بشناسد، یا حتی کسی که فقط می خواهد قبل از خرید کتاب، از محتوای آن سر در بیاورد. این مقاله برای شماست تا بدون غرق شدن در ۷۰۰ صفحه کتاب، با مهم ترین بخش های آن آشنا شوید.

این کتاب چرا فراتر از یک تاریخ نگاری ساده است؟ چون نبوی موسیقی راک را فقط به عنوان یک سبک موسیقایی نگاه نمی کند. او آن را مثل یک پدیده زنده اجتماعی، فرهنگی و حتی رسانه ای می بیند که با فراز و نشیب های جامعه ایران گره خورده است. او به ما نشان می دهد که چطور این موسیقی توانسته در دل محدودیت ها و سکوت ها، راه خودش را باز کند و به صدای یک نسل تبدیل شود.

سید ابراهیم نبوی: راوی قصه های نگفته زیرزمین

وقتی اسم سید ابراهیم نبوی می آید، خیلی ها یاد طنزهای تند و تیزش یا نوشته های سیاسی اش می افتند. اما این بار، او با «آوازهای زیرزمین» به دنیای دیگری قدم گذاشته است. نبوی که تحصیلکرده جامعه شناسی است، با پیشینه قوی روزنامه نگاری اش، توانسته یک کار تحقیقاتی دست اول و بی نظیر خلق کند. اما داستان شکل گیری این کتاب از کجا شروع شد؟ خودش می گوید که بنا نبود یک کتاب مستقل باشد؛ قرار بود فقط یک مقدمه کوتاه برای یک کتاب دیگر در مورد گروه های راک باشد. اما وقتی شروع به تحقیق می کند، مثل یک معدنچی که به رگه ای طلا می رسد، متوجه می شود که عمق این موضوع خیلی بیشتر از چیزی است که فکرش را می کرده.

تصورش را بکنید، یک مقدمه قرار بود دویست صفحه شود، بعد دید که این اتفاقات آنقدر گسترده و پربارند که دویست صفحه هم کم است! این شد که از یک مقدمه کوچک، یک اثر مستقل و عظیم ۷۰۰ صفحه ای متولد شد. این خودش یک داستان هیجان انگیز است که نشان می دهد چقدر این حوزه ناگفته ها و پنهانی ها داشته. نبوی این موضوع را با جزئیات در هفت نکته درباره آوازهای زیرزمین توضیح می دهد و به خواننده این حس را می دهد که او هم درگیر این کشف و شهود بوده است.

رویکرد نبوی به موسیقی راک کاملاً چندوجهی است. او فقط به اعضای گروه ها و سازهایشان نگاه نمی کند، بلکه این موسیقی را به عنوان یک پدیده اجتماعی، یک بازتاب فرهنگی و یک ابزار رسانه ای می بیند که در طول زمان متحول شده است. او تلاش می کند بفهمد که چطور این صداها، این ترانه ها و این گروه ها، در بستر جامعه ایرانی شکل گرفته اند و چه تأثیراتی بر آن گذاشته اند. این نگاه وسیع، چیزی است که «آوازهای زیرزمین» را از بقیه جدا می کند و به آن عمق می بخشد.

اما چالش های این راه چی بود؟ نبوی خودش می گوید که گردآوری اطلاعات در مورد موسیقی زیرزمینی مثل پیدا کردن سوزن در کاهدان بوده. تقریباً هیچ سند مدونی وجود نداشته. گاهی اطلاعات را از روی جلد یک نوار گرامافون یا یک آگهی قدیمی پیدا می کرده! حتی بعضی گروه ها، هیچ عکس یا اطلاعاتی از خودشان نداشتند. این نشان می دهد که نبوی برای این کتاب چقدر زحمت کشیده و با چه وسواسی این پازل را کنار هم چیده تا ما امروز بتوانیم این تاریخچه را بخوانیم. در کتاب می خوانیم که چگونه اطلاعات مربوط به موسیقی مدرن ایران در یک مجمع الجزایر بی حساب و کتاب و بی درودروازه جمع شده است. این جمله خودش نشان دهنده ابعاد چالش پیش روی اوست.

نقشه ی راه «آوازهای زیرزمین»: چطور این کتاب مسیر را نشان می دهد؟

وقتی به یک کتاب ۷۰۰ صفحه ای نگاه می کنیم، اولین چیزی که شاید به ذهنمان برسد، حجم زیاد آن است. اما نبوی با یک معماری محتوایی دقیق، این حجم را مدیریت کرده تا خواننده گم نشود. او تاریخ موسیقی راک ایران را به دو دوره اصلی تقسیم می کند که یک فترت ۲۰ ساله بینشان است: دوره اول (سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۵) و دوره دوم (سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰). این تقسیم بندی، به ما کمک می کند تا تحولات را مرحله به مرحله دنبال کنیم و ببینیم که چطور این موسیقی در طول زمان، شکل و شمایلش تغییر کرده است.

اما نبوی فقط به زمان اکتفا نکرده. او برای تحلیل عمیق تر، سه ضلع اصلی تحقیق را مشخص می کند که مثل سه پایه، این تاریخ نگاری را استوار نگه می دارند:

1. اعضای گروه ها: از نوازنده ها و آهنگسازها گرفته تا خواننده ها و شاعران، همه کسانی که در تولید موسیقی نقش داشتند.
2. نهادهای دولتی: آنهایی که یا کمک می کردند یا مانع می شدند، یا حتی با موسیقی مبارزه می کردند. نقش رادیو و تلویزیون ملی در این میان حیاتی بوده است.
3. سازمان های تولید و توزیع موسیقی: از شرکت های خصوصی گرفته تا محل های اجرا، کنسرت ها و فستیوال ها، همه و همه در قوام و دوام این موسیقی مستقل نقش داشتند.

این سه محور، به ما دید جامعی می دهند تا بفهمیم موسیقی راک فقط یک پدیده هنری نیست، بلکه یک پدیده اجتماعی پیچیده است که با سیاست، اقتصاد و فرهنگ جامعه گره خورده.

رویکردهای تحلیلی نبوی هم واقعاً جای تأمل دارد. او از سه لنز مختلف به موسیقی نگاه می کند: تماتیک (محتوا و مضامین)، زیبایی شناختی (ساختار و فرم هنری) و جامعه شناسی ارتباطات جمعی (تأثیرات بر جامعه و رسانه ها). این نگاه های چندگانه، باعث می شود که خواننده یک تصویر ۳۶۰ درجه از موسیقی راک ایرانی پیدا کند. یکی از نکات مهم کتاب، تمایز قائل شدن بین موسیقی پاپ و راک است. نبوی توضیح می دهد که چطور موسیقی راک در ایران، با ویژگی های خاص خودش، از دل موسیقی پاپ سر برآورده و راه خودش را پیدا کرده است. این تفاوت ها واقعاً کلیدی هستند تا بفهمیم چرا بعضی ها راک و بعضی ها پاپ می خوانیم، در حالی که شاید به نظر بعضی ها، این دو خیلی به هم شبیه باشند.

«زیرزمینی بودن این گروه ها باعث می شد که تقریباً هیچ اثری از آنان پیدا نباشد. نه قطعه عکسی، گاهی نه قطعه موسیقی، نه وب سایت اینترنتی و در برخی موارد تمام اطلاعات یک گروه محدود به یک مقاله می شد که با نثر بد و پر از غلط های مختلف نوشته شده بود.»

از اسکورپیو تا فرهاد: تولد راک در دهه های ۴۰ و ۵۰

حالا بیایید برگردیم به روزهای اول، یعنی دهه های ۴۰ و ۵۰ شمسی. تصورش را بکنید، یک موسیقی جدید، پر سر و صدا و هیجان انگیز از غرب وارد ایران می شود. این ورود، فقط ورود چند نت و ملودی نبود، بلکه یک موج فرهنگی و اجتماعی را با خودش آورد. در آن زمان، فضای فرهنگی ایران هم داشت تغییر می کرد؛ جوان ها به دنبال تجربه های جدید بودند و موسیقی راک، انگار دقیقا همان چیزی بود که نیاز داشتند. شرکت های خصوصی تولید و توزیع موسیقی، و البته رادیو و تلویزیون ملی، نقش مهمی در گسترش این سبک ایفا کردند، هرچند که گاهی اوقات محدودیت هایی هم وجود داشت.

فستیوال ها و پیشگامان اولیه: جایی که همه چیز شروع شد

نبوی در کتابش از سه فستیوال مهم موسیقی راک نام می برد که در سال های ۱۳۴۵، ۱۳۴۶ و ۱۳۵۳ برگزار شدند. این فستیوال ها، مثل سکوی پرتابی برای گروه های راک بودند تا بتوانند خودشان را نشان دهند. اما در میان همه این ها، گروه «اسکورپیو» جایگاه ویژه ای دارد. نبوی با جزئیات به این گروه می پردازد و آن را یکی از اصیل ترین گروه های راک کاور قبل از انقلاب معرفی می کند. اسکورپیو، نمونه ای بود از گروه هایی که با اجرای آهنگ های راک غربی، مسیر را برای راک ایرانی باز کردند. علاوه بر اسکورپیو، گروه های دیگری هم بودند که در این فضا فعالیت می کردند و هر کدام به نوعی سنگ بنای راک ایرانی را گذاشتند. گروه هایی مثل: بلک کتز، ربلز، تکخال ها، اعجوبه ها، گلدن رینگ، زنگوله ها و سول برادرز. اینها اسم هایی هستند که شاید امروز کمتر شنیده باشیم، اما هر کدام بخش مهمی از پازل تاریخ راک ایران را تشکیل می دهند.

تلفیق های ماندگار: وقتی راک با رگ و ریشه ی ایرانی گره خورد

اما داستان به اینجا ختم نمی شود. در کنار گروه های راک کاور، چهره هایی هم بودند که راک را با موسیقی ایرانی تلفیق کردند و آثاری خلق کردند که تا ابد در تاریخ موسیقی ما ماندگار شد. فرهاد مهراد، کورش یغمایی و فریدون فروغی؛ این سه اسم برای هر ایرانی آشناست. نبوی به زندگی هنری و آثار این سه هنرمند بزرگ می پردازد و نشان می دهد که چطور آنها توانستند راک را با سنت ها و ریشه های موسیقی ایرانی درهم آمیزند. مثلاً فرهاد با صدای عمیق و پر از حسش، یا کورش یغمایی با گیتار الکتریک و ملودی های تلفیقی اش، و فریدون فروغی با طنین خاص و اشعار تأثیرگذارش، هر کدام به نوعی به راک ایرانی هویتی مستقل بخشیدند. این سه نفر، فقط خواننده نبودند، بلکه پیشگامانی بودند که نشان دادند راک می تواند در خاک ایران هم ریشه بدواند و میوه دهد.

کتاب آوازهای زیرزمین این دوره را به زیبایی هرچه تمام تر روایت می کند و به خواننده کمک می کند تا بفهمد که این هنرمندان چطور در آن سال ها، با چه چالش هایی روبه رو بودند و چطور توانستند با خلاقیت و پشتکار خود، آثاری جاودانه خلق کنند. این فصل ها پر از جزئیاتی است که نه تنها برای علاقه مندان به موسیقی، بلکه برای هر کسی که به تاریخ فرهنگی ایران علاقه دارد، جذاب خواهد بود.

سال های سکوت و جرقه های امید: از دهه ۶۰ تا ۷۰

بعد از دهه ۵۰، با وقوع انقلاب اسلامی و سپس جنگ تحمیلی، ایران وارد دوران جدیدی شد. دهه ی ۶۰، دهه ای پر از محدودیت و سکوت برای هنرها، به خصوص موسیقی بود. فضایی که در کتاب از آن به عنوان سال های وحشتناک دهه شصت از نظر هنری و سیاسی و رسانه ای یاد می شود، باعث شد که بسیاری از فعالیت های هنری، به خصوص آنهایی که با معیارهای رسمی همخوانی نداشتند، به زیرزمین بروند یا کاملاً متوقف شوند. این دوران، یک فترت ۲۰ ساله را در پی داشت که نه تنها موسیقی راک، بلکه بسیاری از انواع موسیقی دیگر را هم تحت تأثیر قرار داد. تصور کنید که هنرمندانی که در دهه های قبل با شور و اشتیاق فعالیت می کردند، حالا مجبور بودند یا سکوت کنند یا راهی دیگر برای ابراز وجود پیدا کنند.

اما هیچ سکوتی همیشگی نیست. با پایان جنگ و آغاز تحولات سیاسی و فرهنگی در دهه هفتاد، به خصوص پس از دوران اصلاحات، جرقه های امید دوباره زده شد. نبوی به خوبی این تغییر فضا را تشریح می کند. جوان ترها و هنرمندان نسل جدید، شروع به گشتن دنبال راه هایی برای بیان خود کردند. این جرقه های کوچک، کم کم تبدیل به شعله هایی شدند که جریان های زیرزمینی موسیقی را دوباره زنده کردند. این دوره، دوران شکل گیری و خیزش دوباره موسیقی راک و آلترناتیو در فضایی پنهان و دور از چشم بود که کم کم راه خودش را به فضای عمومی تر پیدا می کرد.

این فترت و تحولات، بخش مهمی از تاریخ موسیقی ایران را تشکیل می دهد و نشان می دهد که چطور هنرمندان در شرایط سخت هم می توانند راهی برای ادامه فعالیت پیدا کنند. کتاب «آوازهای زیرزمین» با دقت به این سال ها می پردازد و به ما نشان می دهد که چطور این سکوت طولانی، زمینه ساز انفجار خلاقیت در دهه های بعد شد. این بخش از کتاب واقعاً شنیدنی است، چون داستان مقاومت و امید در دل دشواری هاست.

موج های جدید از عمق زمین: راک معاصر ایران در دهه های ۷۰ و ۸۰

بعد از سال های سکوت و مقاومت در دهه های ۶۰ و ۷۰، نوبت به انفجار خلاقیت رسید. دهه های ۷۰ و ۸۰ شمسی، دورانی بود که صحنه موسیقی راک ایران دوباره جان گرفت و این بار، خیلی جدی تر و متنوع تر از قبل. نبوی به ما می گوید که چطور در این دوره، صدها ترانه سرا، نوازنده، آهنگساز و بیش از پنجاه گروه جدی راک ظهور کردند. این اتفاق، واقعاً یک انقلاب در موسیقی زیرزمینی ایران بود.

تفاوت راک این دوره با راک قبل از انقلاب چی بود؟ خب، خیلی چیزها عوض شده بود. موسیقی راک این دوره نه تنها از نظر مضمون و محتوا جدی تر شده بود، بلکه ترانه سرایی هم پیشرفت چشمگیری کرده بود. دیگر خبری از آن راک کاورهای صرف نبود؛ گروه ها حالا حرف های زیادی برای گفتن داشتند و با زبان خودشان، با جامعه و مسائلش ارتباط برقرار می کردند. این یعنی موسیقی راک ایرانی، به بلوغ رسیده بود.

ستارگان زیرزمینی: گروه هایی که نباید از قلم انداخت

کتاب «آوازهای زیرزمین» به بررسی دقیق و جامعی از گروه های برجسته موسیقی راک ایران در این دوره می پردازد. هر کدام از این گروه ها، با سبک و صدای خاص خودشان، بخشی از این پازل بزرگ را تشکیل می دهند. بیایید با هم به چند تا از این اسم های مهم اشاره کنیم:

• کیوسک: گروهی با اشعار طنزآمیز و انتقادی که با لهجه ی خاص خودشان، حرف دل خیلی ها را می زدند.
• ۱۲۷: یکی از گروه های پیشرو که در اوایل دهه ۸۰ فعالیت داشت و صدای متفاوتی را ارائه می داد.
• آبجیز: گروهی از خواهران ایرانی که با سبک خاص و صدای منحصربه فردشان، طرفداران زیادی پیدا کردند.
• محسن نامجو: گرچه نامجو را نمی توان صرفاً یک راکر دانست، اما در آثارش تلفیقی از راک و موسیقی سنتی دیده می شود که در این دوره تاثیرگذار بود.
• ماد: گروهی با سبک پروگرسیو راک که پیچیدگی های موسیقایی خاص خودشان را داشتند.
• اوهام: گروهی که به تلفیق موسیقی سنتی ایرانی با راک پرداخت و آثار ماندگاری خلق کرد.
• مینوس وان: از جمله گروه هایی که با رویکرد متفاوت خود، فضا را برای تجربیات جدید باز کرد.
• عجم: با تلفیق بی نظیر موسیقی محلی و فولکلور ایرانی با راک و سایر سبک ها، جایگاه ویژه ای در این میان دارند.
• خاک، سرخس، راز شب، پژواک: اینها هم از دیگر گروه هایی بودند که در این سال ها فعال بودند و هر کدام سهمی در غنای این صحنه داشتند.

نبوی با دقت به این گروه ها می پردازد و داستان هر کدام را روایت می کند. او نه تنها از موسیقی شان می گوید، بلکه به نقش آن ها در جامعه و ارتباطشان با مخاطبان هم اشاره می کند.

فراتر از راک: هیپ هاپ و متال در ایران

کتاب «آوازهای زیرزمین» فقط به راک محدود نمی شود و دایره وسیع تری از موسیقی زیرزمینی را در بر می گیرد. دو فصل اختصاصی به موسیقی هیپ هاپ و متال در ایران اختصاص داده شده است. این بخش ها واقعاً مهم هستند، چون نشان می دهند که چطور این ژانرها هم در فضای زیرزمینی ایران رشد کردند و به صدای نسل خودشان تبدیل شدند.

در بخش هیپ هاپ، نبوی به تحلیل این سبک، از جنبه های اجتماعی و فرهنگی می پردازد. هیپ هاپ در ایران، از همان ابتدا با مضامین اجتماعی، انتقادی و گاهی اعتراضی گره خورد و به وسیله ای برای بیان دغدغه های جوانان تبدیل شد. رابطه تئوریک و عملی کلمه و شعر با ملودی و ریتم در این سبک، به شدت مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع، هیپ هاپ جایی بود که شعر فارسی، با ریتم های مدرن و سریع، فرم جدیدی به خودش گرفت.

موسیقی متال هم که با زیرشاخه هایی مثل پروگرسیو متال و دث متال در ایران رواج پیدا کرد، در این کتاب جایگاه ویژه ای دارد. نبوی به بررسی چالش ها و ویژگی های این سبک ها در ایران می پردازد و نشان می دهد که متال بازان ایرانی چطور با وجود محدودیت ها، توانستند جای پای خودشان را محکم کنند. این بخش ها، عمق تحلیل نبوی را نشان می دهد و ثابت می کند که او واقعاً به تمام جنبه های موسیقی زیرزمینی ایران توجه کرده است. کتاب آوازهای زیرزمین این فصول را به خوبی شکافته و درکی روشن از این سبک های به ظاهر ناآشنا به ما می دهد.

«کتاب من یک آغاز است و امید من به این که انتشار این کتاب موجب شود تا دیگران که هم سوادشان از من بیشتر است و هم بیش از من اهل خانواده راک هستند، به انتشار کتاب های بعدی کمک کنند.»

میراث «آوازهای زیرزمین» و چشم انداز آینده پژوهش موسیقی

رسیدیم به پایان سفرمان در جهان «آوازهای زیرزمین». این کتاب واقعاً یک نقطه عطف در تاریخ نگاری موسیقی ایران است. سید ابراهیم نبوی با این اثر، نه تنها یک خلاء بزرگ را پر کرد، بلکه دریچه ای جدید به روی پژوهش های آتی گشود. او با جمع آوری اطلاعات پراکنده، مصاحبه ها و تحلیل های عمیق، تصویری کامل و بی نظیر از تولد، رشد، سکوت و دوباره خیزش موسیقی راک و آلترناتیو در ایران به دست داده است.

مهم ترین چیزی که از این کتاب یاد می گیریم، این است که موسیقی، به خصوص موسیقی زیرزمینی، فقط یک سرگرمی نیست؛ بلکه بازتابی از جامعه، سیاست و فرهنگ یک ملت است. نبوی به ما نشان می دهد که چطور هنرمندان ایرانی، حتی در سخت ترین شرایط، توانسته اند با موسیقی خود، حرف بزنند، اعتراض کنند، امید بدهند و به حیات فرهنگی ادامه دهند. این کتاب نه فقط یک تاریخ نگاری، بلکه یک اثر جامعه شناختی عمیق است که ارتباطات پیچیده بین هنر، دولت و مردم را به تصویر می کشد.

نبوی خودش با فروتنی می گوید که «آوازهای زیرزمین» نه کاری کامل و نه کاری دقیق است، بلکه یک آغاز است. و همین جمله، زیبایی و ارزش کار او را دوچندان می کند. او مسیر را باز کرده و چراغی روشن کرده تا دیگر پژوهشگران و علاقه مندان، با تکیه بر این اثر، به عمق بیشتری از این اقیانوس ناشناخته قدم بگذارند. ناگفته ها در این حوزه آنقدر زیاد است و مخاطبان آنقدر تشنه اطلاعات هستند که هر چقدر هم کتاب های مختلف منتشر شود، باز هم جای کار وجود دارد. پس، این کتاب فقط یک پایان نیست، بلکه شروعی برای نسل های بعدی پژوهشگران موسیقی است تا میراث سید ابراهیم نبوی را ادامه دهند.

تأثیرات بلندمدت موسیقی راک و زیرزمینی بر فرهنگ و جامعه ایران، چیزی نیست که بتوان به سادگی از آن گذشت. این موسیقی، به نسل های مختلفی از جوانان ایرانی، هویتی مستقل بخشیده و به آنها امکان داده تا احساسات و دغدغه هایشان را ابراز کنند. «آوازهای زیرزمین» به ما کمک می کند تا این تأثیرات را بهتر درک کنیم و به این پدیده فرهنگی با احترام بیشتری نگاه کنیم.

در نهایت، اگر با خواندن این خلاصه، کنجکاوی تان برانگیخته شده و دلتان می خواهد به عمق جزئیات بروید و از قلم منحصر به فرد سید ابراهیم نبوی لذت ببرید، واقعاً توصیه می کنم که حتماً کتاب کامل «آوازهای زیرزمین» را تهیه و مطالعه کنید. مطمئن باشید که این سفر در دنیای راک ایرانی، تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود. این کتاب یک گنجینه واقعی است و خواندنش می تواند دیدگاه شما را به طور کلی تغییر دهد.