دادخواست مطالبه مهریه و اعسار

گرفتن مهریه توی این روزها، مخصوصاً وقتی مسیرهای قانونی اش رو درست نشناسیم، ممکنه خیلی گیج کننده و سخت به نظر برسه. اما نگران نباشید، چون با آگاهی از مراحل دادخواست مطالبه مهریه و اعسار و نکات حقوقی مهمش، میشه این راه رو با خیال راحت تر و البته محکم تر طی کرد. این راهنما دقیقاً برای همین نوشته شده تا مسیر پر پیچ وخم مطالبه مهریه و درخواست اعسار از هزینه های دادرسی رو براتون روشن کنه و به زبون خودمونی، قدم به قدم همراهتون باشه تا حق تون رو بگیرید.

مهریه چیه و چرا اصلا باید بابتش دادخواست بدیم؟

مهریه، یا همون مهریه، هدیه ایه که از قدیم الایام توی مراسم ازدواج، مرد به زن میده و بعد از عقد، زن مالک رسمی اون میشه. این هدیه، معمولاً هم پشتوانه ای مالی برای خانم هاست و هم نشونی از اهمیت و جایگاهشون توی زندگی مشترک. اما خب، گاهی اوقات زندگی اون طوری که ما می خوایم پیش نمیره و زن مجبور میشه برای گرفتن حقش، یعنی مهریه، به دادگاه مراجعه کنه.

مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: تفاوتشون چیه؟

وقتی اسم مهریه میاد، دو تا اصطلاح خیلی مهم به گوشمون می خوره: مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه. بیاین ببینیم هر کدوم یعنی چی:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه، همون طور که از اسمش پیداست، هر وقت زن بخواد، مرد موظفه پرداختش کنه. یعنی زن هر وقت اراده کنه، می تونه مهریه اش رو مطالبه کنه و مرد هم باید فوراً اون رو بپردازه. اکثر مهریه ها توی ایران از این نوع هستند.
• مهریه عندالاستطاعه: این مدل یه کم فرق داره. توی این حالت، مرد فقط وقتی باید مهریه رو بده که توانایی مالیش رو داشته باشه. یعنی اگه زن مهریه اش رو مطالبه کنه، باید خودش توی دادگاه ثابت کنه که شوهرش توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو داره. اگه نتونه ثابت کنه، مهریه پرداخت نمیشه تا زمانی که مرد تمکن مالی پیدا کنه.

اعسار چیست؟ چرا باید به فکرش باشیم؟

حالا فرض کنید شما تصمیم گرفتید مهریه تون رو مطالبه کنید، اما خب دادگاه و مسیرهای قانونی هم کلی هزینه داره، از هزینه ثبت دادخواست گرفته تا بقیه مخارج. اگه خدای نکرده توانایی مالی برای پرداخت این هزینه ها رو ندارید، اینجا دادخواست اعسار به کمکتون میاد. اعسار یعنی اینکه شما از دادگاه درخواست می کنید چون از لحاظ مالی در مضیقه هستید، شما رو از پرداخت هزینه های دادرسی معاف کنن یا پرداختش رو به بعد از گرفتن مهریه موکول کنن. این خیلی مهمه، چون اگه نتونید هزینه ها رو بدید، پرونده تون پیش نمیره.

قدم به قدم برای گرفتن مهریه: از کجا شروع کنیم؟

خب، حالا که با مفاهیم اولیه آشنا شدیم، بریم سر اصل مطلب. مطالبه مهریه یک مسیر قانونی مشخص داره که اگه درست طی بشه، می تونه نتیجه بخش باشه. این مسیر دو مرحله اصلی داره: اول از طریق اداره ثبت و بعد از طریق دادگاه خانواده.

مرحله اول: اول بریم اداره ثبت، بعد دادگاه!

شاید براتون سوال پیش بیاد که چرا باید اول بریم اداره ثبت؟ این یه نکته خیلی مهمه که خیلیا نمیدونن. طبق قانون جدید (بند ۳ ماده ۲۸ لایحه احکام برنامه ششم توسعه)، برای مطالبه مهریه، اول باید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کنید. در واقع، تا این مرحله رو طی نکنید، دادگاه خانواده دادخواست مهریه شما رو قبول نمیکنه.

چرا ابتدا اجرای ثبت؟

دلیلش اینه که قانون گذار خواسته پرونده های مهریه تا جایی که میشه، توی خود اداره ثبت حل بشن و بار دادگاه ها کمتر بشه. اداره ثبت می تونه اموال مرد رو توقیف کنه و اگه مرد مالی داشته باشه، از همون طریق مهریه رو وصول کنه.

مدارک لازم برای مراجعه به اداره ثبت

برای شروع کار توی اداره ثبت، این مدارک رو باید آماده کنید:

• عقدنامه یا سند ازدواج: اصل یا رونوشت مصدق (تایید شده) اون.
• شناسنامه: کپی از تمام صفحات شناسنامه خودتون.
• کارت ملی: کپی کارت ملی.

روند کار در اداره ثبت

بعد از اینکه مدارکتون رو کامل کردید، مسیر به این صورته:

1. ثبت درخواست و صدور اجرائیه: به اداره ثبت اسناد محل وقوع عقد یا محل سکونت زوج مراجعه می کنید و درخواست صدور اجرائیه مهریه رو میدید.
2. ابلاغ اجرائیه به زوج: اداره ثبت، یک برگه اجرائیه برای شوهرتون ارسال می کنه و بهش میگه که شما مهریه تون رو مطالبه کردید و باید اون رو پرداخت کنه.
3. معرفی و توقیف اموال (در صورت شناسایی): اگه شما از اموال شوهرتون اطلاع دارید (مثلاً حساب بانکی، ماشین، ملک، حقوق و دستمزد)، می تونید به اداره ثبت اعلام کنید تا اون ها رو توقیف کنن. اگه اموالی پیدا بشه، مهریه از همون طریق پرداخت میشه.
4. نتیجه: گواهی عدم شناسایی اموال (برای مراجعه به دادگاه): اگه توی اداره ثبت هیچ مالی از شوهرتون پیدا نشد یا اموالش کافی نبود، اداره ثبت به شما یک گواهی میده که نشون میده شما از طریق ثبت نتونستید مهریه رو بگیرید. این گواهی برای رفتن به دادگاه خیلی مهمه.

مزایا و معایب شروع از ثبت

روش اجرای ثبت مزایا و معایب خودشو داره:

مزایا:

• سرعت بیشتر: اگه شوهرتون اموال قابل توقیف داشته باشه، ممکنه سریع تر به پولتون برسید.
• هزینه کمتر: هزینه های اولیه اجرای ثبت معمولاً کمتر از دادگاهه.

معایب:

• نبود امکان اعسار: توی اداره ثبت نمیشه درخواست اعسار از هزینه ها رو داد.
• فقط برای اموال شناسایی شده: اگه اموالی از مرد پیدا نشه، فایده ای نداره و باید برید دادگاه.

مرحله دوم: وقتی ثبت به بن بست رسید، نوبت دادگاه خانواده است!

اگه از طریق اداره ثبت نتونستید به حق و حقوق تون برسید و گواهی عدم شناسایی اموال رو گرفتید، حالا وقتشه که به دادگاه خانواده مراجعه کنید. این مرحله معمولاً پیچیدگی های بیشتری داره و نیاز به دقت و مشاوره حقوقی تخصصی پیدا می کنه.

چه زمانی باید به دادگاه مراجعه کرد؟

زمانی باید به دادگاه مراجعه کنید که:

• از طریق اجرای ثبت نتوانسته اید مهریه را وصول کنید و گواهی مربوطه را دریافت کرده اید.
• شوهرتان مالی برای توقیف ندارد و شما می خواهید دادگاه او را به پرداخت اقساطی مهریه محکوم کند.

تنظیم دادخواست مطالبه مهریه:

دادخواست مطالبه مهریه، همون برگه ایه که شما باهاش رسماً از دادگاه می خواید مهریه تون رو بگیرید. توی این برگه باید همه چیز رو دقیق و درست بنویسید. اگه این کار رو اشتباه انجام بدید، ممکنه پرونده تون طولانی بشه یا حتی به مشکل بخوره.

توضیح ارکان دادخواست (خواهان، خوانده، خواسته، دلایل)

• خواهان: شما هستید، یعنی کسی که مهریه رو می خواد.
• خوانده: شوهرتون هست، یعنی کسی که باید مهریه رو بده.
• خواسته: اینجاست که دقیقاً می نویسید چی می خواید. مثلاً مطالبه تعداد فلان سکه تمام بهار آزادی یا مطالبه مبلغ ریالی مهریه به نرخ روز.
• دلایل و منضمات: مدارک و شواهدی که ادعای شما رو ثابت می کنه. مثل عقدنامه، گواهی عدم شناسایی اموال از ثبت، کپی شناسنامه و کارت ملی.

نکات کلیدی در تعیین خواسته (میزان سکه، تقویم بهای خواسته، نرخ روز)

این بخش خیلی حساسه. اگه مهریه تون سکه است، میتونید عین سکه رو بخواید یا معادل ریالی سکه به نرخ روز. اگه مهریه عندالمطالبه و سکه است، بهتره همون سکه رو مطالبه کنید. ولی اگه پول نقده، حتماً باید به نرخ روز محاسبه بشه.
تقویم خواسته هم یعنی شما مبلغی رو برای ارزش مهریه توی دادخواست اعلام می کنید. این مبلغ روی هزینه دادرسی شما تأثیر داره. مثلاً اگه مهریه تون ۱۰۰ سکه باشه، ممکنه مجبور باشید قیمت اون رو به پول رایج اعلام کنید تا بتونید هزینه دادرسی رو پرداخت کنید.

مدارک لازم برای دادخواست به دادگاه

برای اینکه دادخواستتون رو به دادگاه بدید، این مدارک رو حتماً آماده داشته باشید:

• گواهی عدم شناسایی اموال از اجرای ثبت: این مدرک اصلی برای اثبات اینکه اول از ثبت اقدام کردید.
• عقدنامه یا رونوشت مصدق آن.
• شناسنامه و کارت ملی خودتون.
• فرم دادخواست مطالبه مهریه: که باید تکمیل و امضا شده باشه.

نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز

اگه مهریه شما پول نقدیه که سال ها پیش تعیین شده، یا میخواید معادل ریالی سکه رو دریافت کنید، باید اون رو به نرخ روز محاسبه کنید. طبق تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، اگه مهریه پول رایج باشه، باید متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه، که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می کنه، محاسبه و پرداخت بشه. این یعنی مهریه ای که مثلاً سی سال پیش یک میلیون تومن بوده، الان ارزشش خیلی بیشتره و دادگاه بر اساس شاخص تورم بانک مرکزی، اون رو به نرخ روز محاسبه می کنه.

چند تا نمونه دادخواست مطالبه مهریه (برای آشنایی بیشتر)

اینجا چندتا الگوی کلی از دادخواست مطالبه مهریه رو براتون میاریم تا با ساختارش آشنا بشید. یادتون باشه اینها فقط نمونه هستن و برای پرونده شما ممکنه نیاز به تغییرات و جزئیات خاص باشه. حتماً قبل از ارائه هر دادخواستی، با یک وکیل متخصص مشورت کنید.

دادخواست مطالبه مهریه یکی از مهمترین ابزارهای قانونی برای خانم هاست تا حق شان را مطالبه کنند. دقت در تنظیم آن، کلید موفقیت در پرونده است.

نمونه ۱: دادخواست مطالبه مهریه (سکه) به نرخ روز (بعد از اقدام ثبت)

این دادخواست زمانی استفاده میشه که شما مهریه تون سکه است، از طریق ثبت نتونستید بگیرید و حالا به دادگاه مراجعه کردید. توی این دادخواست، شما مطالبه عین سکه رو می کنید و در صورتی که امکان پرداخت عین سکه نباشه، معادل ریالی اون رو به نرخ روز می خواید.

نمونه ۲: دادخواست مطالبه مهریه (وجه نقد) به نرخ روز (بعد از اقدام ثبت)

اگه مهریه تون از اول به صورت وجه نقد تعیین شده، یا می خواید معادل ریالی سکه رو بگیرید، این دادخواست به کارتون میاد. اینجا باید از دادگاه بخواید مهریه شما رو با توجه به شاخص تورم بانک مرکزی، به نرخ روز محاسبه و مرد رو به پرداختش محکوم کنه.

نمونه ۳: دادخواست مطالبه مهریه به همراه درخواست تامین خواسته (توقیف اموال قبل از ابلاغ)

فرض کنید می دونید شوهرتون اموالی داره و ممکنه قبل از اینکه دادگاه حکم بده، اون ها رو پنهان یا منتقل کنه. توی این شرایط، می تونید همزمان با دادخواست مطالبه مهریه، درخواست تامین خواسته هم بدید. تامین خواسته یعنی از دادگاه می خواید قبل از اینکه به شوهرتون خبر بدن، اموالش رو توقیف کنن تا نتونه جابجاشون کنه. این کار برای جلوگیری از فرار از دین خیلی مؤثره. البته باید شرایط اضطراری برای این کار رو اثبات کنید.

نمونه ۴: دادخواست مطالبه نصف مهریه (برای زمانی که زن قبل از نزدیکی طلاق گرفته و بیشتر از حق خود دریافت کرده)

این یک حالت خاصه و برعکس بقیه، این دادخواست از طرف مرد ارائه میشه. طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، اگه زن قبل از نزدیکی طلاق بگیره، فقط مستحق نصف مهریه است. اگه به هر دلیلی، زن کل مهریه رو گرفته باشه، مرد می تونه برای پس گرفتن نصف اضافه، این دادخواست رو بده.

اگر پول نداشتید: دادخواست اعسار از هزینه دادرسی چیه؟

حالا برگردیم به موضوع اعسار. خیلی ها به اشتباه فکر می کنن اعسار فقط برای مردانیه که نمی تونن مهریه رو بدن، اما این طور نیست! اگه شما که خواهان پرونده مطالبه مهریه هستید، از پس هزینه های دادرسی برنمیاید، می تونید درخواست اعسار بدید. این حق شماست و قانون ازش حمایت می کنه.

اعسار چیه و چرا مهم است؟

همون طور که گفتیم، اعسار یعنی اینکه کسی توانایی مالی برای پرداخت هزینه های دادرسی یا سایر بدهی ها رو نداره. توی پرونده مهریه، اعسار از هزینه دادرسی یعنی شما از دادگاه می خواید که چون وضع مالی تون خوب نیست، شما رو از پرداخت هزینه هایی مثل ثبت دادخواست، کارشناسی و… معاف کنه. ماده ۵ قانون حمایت خانواده به صراحت این امکان رو فراهم کرده.

انواع اعسار:

باید بین دو نوع اعسار تفاوت قائل بشیم:

1. اعسار از هزینه دادرسی: این نوع اعسار مربوط به شمای خواهان (زن) میشه، اگه توانایی پرداخت هزینه های دادگاه رو ندارید.
2. اعسار از پرداخت محکوم به (مهریه): این نوع اعسار مربوط به زوج (مرد) میشه، اگه دادگاه اون رو به پرداخت مهریه محکوم کرده، اما توانایی پرداخت یکجای اون رو نداره و درخواست تقسیط مهریه رو میده.

مزایای درخواست اعسار

اصلی ترین مزیت درخواست اعسار اینه که اگه واقعاً وضع مالی خوبی ندارید، مجبور نیستید کلی پول برای شروع و ادامه پرونده خرج کنید. این باعث میشه حق شما ضایع نشه.

شرایط و مدارک لازم برای دادخواست اعسار از هزینه دادرسی

برای اینکه دادگاه درخواست اعسار شما رو قبول کنه، باید شرایطی رو داشته باشید و مدارکی رو ارائه بدید:

• عدم تمکن مالی (اثبات آن): شما باید ثابت کنید که واقعاً توانایی پرداخت هزینه های دادرسی رو ندارید. این مهمترین شرطه.
• لیست کامل اموال و دارایی ها: باید یک لیست دقیق از تمام اموال و دارایی های خودتون (منقول و غیرمنقول)، حساب های بانکی، درآمد ماهانه و هر چیزی که دارید، به دادگاه ارائه بدید. این نشون میده شما چیزی برای پنهان کردن ندارید.
• استشهادیه اعسار: این یک فرمه که باید توسط چند نفر (معمولاً ۲ تا ۴ نفر) از افراد معتمد و مطلع از وضعیت مالی شما، امضا و تأیید بشه. این شهود باید حاضر بشن توی دادگاه شهادت بدن که شما از لحاظ مالی در مضیقه هستید.

شرایط شهود: شهود شما باید بالغ، عاقل، عادل (به معنای حقوقی)، و مطلع از وضعیت مالی شما باشن و نباید از نزدیکان درجه اول شما (مثل پدر، مادر، خواهر، برادر، فرزند) باشن.

روند رسیدگی به دادخواست اعسار

مسیر رسیدگی به دادخواست اعسار هم این طوریه:

1. تقدیم دادخواست اعسار (همزمان یا جداگانه): شما می تونید درخواست اعسار رو همزمان با دادخواست مطالبه مهریه تقدیم کنید یا اینکه بعد از اون، به صورت جداگانه درخواست بدید. معمولاً همزمان بهتره.
2. جلسه رسیدگی به اعسار: دادگاه یک جلسه رسیدگی برای اعسار شما تشکیل میده. توی این جلسه، شما و شهودتون باید حاضر بشید و شهود در مورد وضعیت مالی شما شهادت بدن.
3. صدور رای اعسار: اگه دادگاه قانع بشه که شما واقعاً معسر هستید، رای به نفع شما صادر می کنه و شما از پرداخت هزینه های دادرسی معاف میشید.

نمونه دادخواست اعسار از هزینه دادرسی و استشهادیه

همون طور که برای مهریه دادخواست داریم، برای اعسار هم فرم و ساختار مشخصی وجود داره.

نمونه ۱: دادخواست اعسار از هزینه دادرسی مطالبه مهریه

این دادخواست شامل مشخصات شما، شوهرتون، توضیح اینکه پرونده مطالبه مهریه دارید و به دلیل عدم توانایی مالی، درخواست اعسار از هزینه های دادرسی رو دارید. باید قید کنید که لیست اموال و استشهادیه رو هم پیوست کردید.

نمونه ۲: فرم استشهادیه اعسار

این فرم یک برگه چاپیه که قسمتی برای مشخصات شما، قسمتی برای توضیح وضعیت مالیتون، و قسمتی هم برای امضا و مشخصات شهود داره. شهود باید امضا کنن که از وضعیت مالی شما مطلع هستند و تأیید می کنن که شما معسر هستید.

نکات حقوقی که باید بدونی (از نون شب واجب تره!)

توی پرونده های مهریه، چندتا نکته حقوقی مهم هست که دونستن شون می تونه سرنوشت پرونده رو عوض کنه یا حداقل به شما دید بازتری بده.

محدودیت ۱۱۰ سکه: داستان چیه؟

حتماً شنیدید که میگن مهریه تا ۱۱۰ سکه تضمین شده، ولی بیشتر از اون دیگه خبری نیست! این حرف تا حدودی درسته. طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده:

اگر مهریه در زمان عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است.

این یعنی چی؟ یعنی برای ۱۱۰ سکه اول، مرد حتی اگه بگه پول ندارم، اگه اموالی ازش پیدا بشه، اون اموال توقیف میشه و حتی اگه مالی هم نداشته باشه، تا زمانی که مهریه رو نده، ممکنه توی زندان بمونه (البته با شرایط خاص و محدودیتی که برای حبس وجود داره). اما برای مهریه ای که بیشتر از ۱۱۰ سکه است، مثلاً ۲۰۰ سکه، شما برای اون ۹۰ سکه اضافی باید ثابت کنید که شوهرتون تمکن مالی داره. اگه نتونید این رو ثابت کنید، اون ۹۰ سکه اضافی قابل وصول نخواهد بود. به همین دلیل خیلی ها مهریه هایشون رو روی ۱۱۰ سکه یا کمتر توافق می کنند.

نقش حق حبس زوجه: شمشیر دولبه در دست زن

یکی از حقوق مهم زن، حق حبس مهریه است که توی ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی بهش اشاره شده. حق حبس یعنی چی؟

زن می تونه تا زمانی که مهریه حال (یعنی عندالمطالبه) خودش رو نگرفته، از انجام وظایفی که در مقابل شوهر داره، خودداری کنه. به زبان ساده، تا وقتی که مهریه اش رو نگیره، می تونه بگه حاضر به تمکین (انجام وظایف زناشویی) نیستم و هیچ کس هم نمیتونه بهش ایراد بگیره. اما این حق شرایطی داره:

• فقط برای مهریه حال: مهریه باید عندالمطالبه باشه، نه عندالاستطاعه.
• قبل از اولین نزدیکی: اگه زن با اختیار خودش حتی یک بار تمکین کرده باشه، دیگه نمیتونه از حق حبس استفاده کنه.
• تأثیر بر نفقه: نکته مهم اینه که اگه زن از حق حبس استفاده کنه، حق نفقه (خرج و مخارج زندگی) اون از بین نمیره و مرد همچنان موظف به پرداخت نفقه است.

توقیف اموال زوج: چطور حق مون رو بگیریم؟

یکی از راه های مطمئن برای گرفتن مهریه، توقیف اموال شوهرتونه. این کار می تونه از همون مرحله اجرای ثبت یا توی دادگاه انجام بشه.

• تفاوت تامین خواسته و دستور موقت: هر دو برای توقیف اموال هستن، اما تامین خواسته بیشتر برای توقیف اموالیه که ازشون اطلاع دارید و می خواید تا پایان پرونده حفظ بشن. دستور موقت معمولاً برای شرایط اضطراری تره که نیاز به اقدام فوری برای توقیف اموال هست تا ضرر بیشتری وارد نشه.
• نحوه شناسایی اموال زوج: شما میتونید توی دادخواستتون از دادگاه بخواید که استعلام اموال از اداره ثبت، راهنمایی و رانندگی، بانک مرکزی و سایر نهادها رو بگیره تا اگه شوهرتون مالی داره، پیدا بشه.
• اموال مستثنیات دین: یادتون باشه که بعضی از اموال هستن که قانوناً نمیشه توقیف شون کرد، حتی اگه مرد بدهکار باشه. به این ها میگن مستثنیات دین. مثلاً خونه ای که برای زندگی مرد ضروریه، وسایل ضروری زندگی، ابزار کار، و مقداری از حقوق یا مستمری.

مهریه در موارد خاص

گاهی اوقات شرایط خاصی پیش میاد که روی مطالبه مهریه تاثیر میذاره:

• مهریه بعد از فوت زوج: اگه خدای نکرده شوهرتون فوت کنه، زن همچنان مالک مهریه است و می تونه مهریه اش رو از ورثه متوفی مطالبه کنه. مهریه در این حالت، از جمله دیون ممتازه محسوب میشه و قبل از تقسیم ارث، باید پرداخت بشه.
• مهریه بعد از فوت زوجه: اگه زن فوت کنه، مهریه او به ورثه اش (پدر، مادر، فرزندان) منتقل میشه. یعنی ورثه می تونن با ارائه گواهی حصر وراثت، مهریه متوفی رو از شوهرش مطالبه کنن.
• طلاق قبل از نزدیکی: نصف شدن مهریه (ماده ۱۰۹۲ ق.م): اگر زن و مرد قبل از اینکه با هم نزدیکی کنن، طلاق بگیرن، زن فقط مستحق نصف مهریه است. اگه مهریه اصلا تعیین نشده باشه و قبل از نزدیکی طلاق بگیرن، زن هیچی نمیتونه بگیره.

زمان و هزینه ها: چقدر طول می کشه و چقدر خرج داره؟

یکی از سوالات پرتکرار اینه که این فرآیند چقدر طول می کشه و چقدر هزینه داره. خب، جوابش بستگی به پیچیدگی پرونده و اینکه شوهرتون همکاری می کنه یا نه، داره.

• میانگین زمان لازم برای مطالبه مهریه: اگه همه چیز خوب پیش بره و شوهرتون همکاری کنه یا اموال قابل توقیف داشته باشه، ممکنه چند ماه طول بکشه. اما اگه پرونده پیچیده بشه، نیاز به کارشناسی باشه، یا شوهرتون اعسار از پرداخت بده و درخواست تقسیط بده، ممکنه حتی تا یک یا دو سال هم طول بکشه.
• خلاصه ای از هزینه های دادرسی و نقش اعسار:
  • هزینه ثبت دادخواست: این هزینه بر اساس مبلغ خواسته شما (یعنی مهریه) محاسبه میشه. هر چقدر مهریه بیشتر باشه، هزینه دادرسی هم بیشتره.
  • هزینه کارشناسی: اگه نیاز به ارزیابی اموال یا محاسبه مهریه به نرخ روز باشه، باید هزینه کارشناسی هم پرداخت بشه.
  • هزینه حق الوکاله وکیل: اگه وکیل بگیرید، باید حق الوکاله اش رو هم بدید.

اینجاست که دادخواست اعسار نقش خودش رو نشون میده. اگه دادگاه اعسار شما رو قبول کنه، شما از پرداخت این هزینه ها معاف میشید و لازم نیست اون ها رو جلوتر پرداخت کنید.

توصیه های دوستانه حقوقی

گرفتن مهریه، بیشتر از اینکه یک دعوای حقوقی صرف باشه، میتونه یک مسیر پر استرس و احساسی باشه. برای اینکه توی این راه کمتر اذیت بشید و بهترین نتیجه رو بگیرید، این توصیه ها رو جدی بگیرید:

1. اهمیت مشاوره با وکیل متخصص خانواده: شاید فکر کنید خودتون می تونید از پس همه چیز بربیاید، اما واقعیت اینه که قوانین پیچیده هستن و ممکنه یک اشتباه کوچک، عواقب بزرگی داشته باشه. یک وکیل مهریه با تجربه، می تونه بهترین راه رو بهتون نشون بده، از حقتون دفاع کنه و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنه. حتی اگه قصد استخدام وکیل ندارید، حداقل یک جلسه مشاوره بگیرید.
2. پرهیز از اقدامات عجولانه و احساسی: توی اینجور مواقع، طبیعیه که آدم احساساتی بشه و بخواد سریعاً کاری انجام بده. اما توی مسائل حقوقی، عجله کار دستتون میده. با فکر و مشورت قدم بردارید.
3. جمع آوری و نگهداری دقیق مدارک: هر مدرکی که دارید، از عقدنامه و شناسنامه گرفته تا پیامک ها، رسیدها، و هر چیزی که به پرونده کمک می کنه، رو خوب نگهداری کنید و کپی های مطمئن ازشون تهیه کنید. این مدارک، دلایل محکمی برای اثبات ادعای شما توی دادگاه هستن.

سوالات متداول

مهریه عندالمطالبه یعنی چی؟

مهریه عندالمطالبه یعنی اینکه زن هر زمان که بخواد، میتونه مهریه خودش رو از مرد مطالبه کنه و مرد هم موظفه فوراً اون رو پرداخت کنه، بدون اینکه نیاز باشه زن یا دادگاه تمکن مالی مرد رو ثابت کنن.

اگر شوهرم هیچ مالی نداشته باشه مهریه ام چی میشه؟

اگه مرد هیچ مالی برای توقیف نداشته باشه و اعسار خودش رو از پرداخت مهریه ثابت کنه، دادگاه مهریه رو قسط بندی می کنه. در این صورت، مرد به صورت اقساط ماهانه (معمولاً یک سکه در ماه یا کمتر) مهریه رو پرداخت می کنه. البته تا ۱۱۰ سکه، در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار، ممکنه مرد تا مدتی حبس بشه.

آیا میشه همزمان با مطالبه مهریه، درخواست طلاق هم داد؟

بله، زن می تونه همزمان با مطالبه مهریه، درخواست طلاق هم بده. اما باید برای طلاق، دلایل موجه و قانونی خودش رو داشته باشه که توی قانون مشخص شده. معمولاً این دو پرونده به صورت جداگانه در دادگاه رسیدگی میشن، ولی نتایج یکی ممکنه روی دیگری تأثیر بذاره.

اعسار فقط برای زن هاست؟

خیر، اعسار هم برای زن (خواهان) و هم برای مرد (خوانده) قابل طرح است. اگر زن خواهان پرونده مطالبه مهریه باشد و توان مالی برای پرداخت هزینه های دادرسی را نداشته باشد، می تواند درخواست اعسار از هزینه دادرسی بدهد. اگر مرد محکوم به پرداخت مهریه باشد و توان مالی برای پرداخت یکجا را نداشته باشد، می تواند درخواست اعسار از پرداخت محکوم به (مهریه) را بدهد تا مهریه تقسیط شود.

اگر شوهرم مهریه رو قسطی بده، بازم میشه حق حبس رو اجرا کرد؟

خیر، در صورتی که دادگاه مهریه رو تقسیط کنه و مرد شروع به پرداخت اقساط کنه، حق حبس زن از بین میره. حق حبس فقط زمانی قابل اعماله که زن هیچ قسمتی از مهریه رو نگرفته باشه و مرد هم حاضر به پرداخت مهریه حال نباشه. با شروع پرداخت اقساط، مرد به تعهد خودش عمل کرده و حق حبس از بین میره.

جمع بندی نهایی

مطالبه مهریه و اعسار، یک موضوع حقوقی پیچیده است که ریزه کاری های خاص خودش رو داره. از مراحل اولیه توی اداره ثبت گرفته تا تنظیم دادخواست تو دادگاه خانواده و بررسی شرایط اعسار، هر کدوم نیاز به دقت و آگاهی کامل دارن. دونستن تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، قوانین مربوط به ۱۱۰ سکه، حق حبس، توقیف اموال و نکات مربوط به فوت همسر، می تونه مسیر پیش روی شما رو روشن تر کنه.

با اینکه سعی کردیم همه اطلاعات لازم رو به زبان ساده بهتون بگیم، اما این حوزه اونقدر تخصصی و دقیقه که پیشنهاد می کنیم حتماً برای پرونده خودتون، از یک وکیل متخصص و با تجربه خانواده کمک بگیرید. یک وکیل خوب، می تونه بهترین استراتژی رو بهتون نشون بده، از حقتون دفاع کنه و کمک کنه تا این مسیر رو با کمترین نگرانی و بیشترین شانس موفقیت طی کنید. یادتون باشه، شما تنها نیستید و حق تون رو باید بگیرید.