شاورما Shawarma

شاورما یک غذای خوشمزه و پرطرفدار خاورمیانه ای است که با گوشت یا مرغ مرینیت شده و به صورت عمودی پخته می شود و بعد در نان پیچیده شده یا پرسی سرو می شود. این کباب لذیذ و پرادویه، ریشه های ترکی دارد و به خاطر عطر و طعم بی نظیرش، قلب خیلی ها را در سراسر دنیا تسخیر کرده است. اگر دلتان یک شاورمای اصیل و خانگی می خواهد، جای درستی آمده اید.

تا حالا شده هوس یک طعم جدید به سرتان بزند؟ یک طعمی که شما را ببرد به دل کوچه پس کوچه های خاورمیانه و بوی ادویه های خوش عطرش مستتان کند؟ شاورما دقیقاً همان غذاست! این کباب جذاب، از اون غذاهایی است که هر جا اسمش بیاد، دلت برای یک لقمه داغ و پرملاتش غنج می زند. شاید فکر کنید درست کردن شاورما کار سختیه و فقط از دست آشپزهای حرفه ای برمیاد، ولی می خواهم به شما بگویم که اصلاً این طور نیست! با کمی حوصله و رعایت چند تا نکته طلایی، می توانید توی آشپزخانه خودتان، یک شاورمای حرفه ای بپزید که طعمش هیچ فرقی با شاورماهای رستورانی نداشته باشد، بلکه حتی از آن هم بهتر باشد.

اینجا می خواهیم حسابی درباره شاورما حرف بزنیم؛ از اینکه این غذای جذاب از کجا آمده و چرا این قدر محبوب شده، تا طرز تهیه انواع شاورما (مرغ، گوشت، گیاهی)، سس های جادویی کنارش و هر فوت و فن دیگری که لازم دارید تا شاهکار خودتان را خلق کنید. پس اگر آماده اید که یک سفر خوشمزه و پر از عطر و طعم را شروع کنید، با ما همراه باشید.

شاورما چیست؟ از ریشه تا شهرت جهانی

شاورما، فقط یک غذا نیست؛ یک داستانه! داستانی که از دل امپراتوری عثمانی شروع شده و به هر گوشه از دنیا سرک کشیده است. اسمش هم خودش کلی حرف داره.

ریشه یابی و تاریخچه: سفری از ترکیه تا جهان

کلمه شاورما در اصل همون تلفظ عربی چَویرمَا (çevirme) ترکی است که معنی گرداندن یا چرخاندن می ده. قشنگ مشخصه که این اسم از کجا اومده، نه؟ اولین بار توی قرن ۱۹ میلادی توی امپراتوری عثمانی بود که این روش پخت هیجان انگیز، یعنی کباب کردن گوشت روی سیخ عمودی و چرخاندنش جلوی آتیش، ابداع شد. کم کم که تکنولوژی پیشرفت کرد و موتورهای برقی اومدن، اسم دونر (döner) به معنی چرخان هم کنارش اضافه شد که بیشتر اشاره به همون چرخش کباب داره.

شاید براتون جالب باشه که بدونید شاورما خیلی هم با دونر کباب ترکیه ای و جایرو یونانی نسبت داره؛ در واقع، هر سه این غذاهای محبوب، از همون ایده اولیه پخت عمودی گوشت نشأت گرفتن. این تکنیک خلاقانه، با مهاجرت مردم از خاورمیانه به سراسر جهان، به خصوص آمریکای جنوبی و مرکزی، گسترش پیدا کرد. مثلاً توی مکزیک، کباب آل پاستور (Al pastor) که شباهت زیادی به شاورما داره، نتیجه همین مهاجرت هاست. در واقع، شاورما کم کم تبدیل شد به نماد یک فست فود سالم و خوشمزه که همه جای دنیا می تونی پیداش کنی.

راز محبوبیت شاورما: چرا این قدر دلنشینه؟

اصلاً چه چیزی شاورما رو انقدر خاص و محبوب کرده؟ فقط طعمش نیست، شیوه پختش هم نقش مهمی داره. تا حالا به این فکر کردین که چرا گوشت شاورما اینقدر آبدار و لطیفه؟ راز اصلی توی همون شیوه پخت عمودیه. وقتی توده های بزرگ گوشت روی سیخ عمودی، جلوی حرارت ملایم می چرخند، چربی های گوشت آب می شن و به جای اینکه از گوشت خارج بشن و توی آتیش بریزن، به سمت پایین سرریز می کنن و دوباره جذب لایه های زیرین گوشت می شن. اینطوری گوشت هیچ وقت خشک نمیشه و یه بافت نرم و آبدار پیدا می کنه که زیر دندون حسابی کیف میده.

اما خب فقط این نیست؛ ادویه ها! ادویه های معطر و مرینیت های خاصی که برای هر نوع شاورما استفاده میشه، طعم و عطر بی نظیری بهش میده. فکرش رو بکنید، یک ترکیب جادویی از ادویه های شرقی که ساعت ها روی گوشت می نشینه و مزه اش رو چندین برابر می کنه. این مرینیت خاص، به همراه همون شیوه پخت عمودی، باعث میشه شاورما یک غذای فوق العاده لذیذ و متفاوت باشه که هر کسی رو به خودش جذب می کنه.

شاورما با شیوه پخت عمودی و ادویه های خاصش، نه فقط یک غذای خیابانی، بلکه یک شاهکار آشپزی است که طعم و عطرش در یادها می ماند.

دستور پخت های جامع شاورما: از مرغ تا گیاهی

حالا که حسابی با شاورما آشنا شدیم و دلتون برای یک لقمه داغش غنج زد، وقتشه که آستین بالا بزنیم و خودمون دست به کار بشیم. نگران نباشید، قرار نیست دستگاه گردان شاورما بخرید! با تابه، فر یا گریل هم میشه یک شاورمای خانگی بی نظیر درست کرد. برویم سراغ دستور پخت های پرطرفدار.

شاورما مرغ (پرفروش ترین و محبوب ترین نوع)

شاورما مرغ از اون غذاهایی است که همیشه طرفدار داره و خیلی ها عاشقشن. اگه دوست دارید توی خونه یک شاورمای مرغ آبدار و خوش عطر درست کنید، این دستور پخت مخصوص شماست.

مواد لازم برای شاورما مرغ (برای 4 نفر)

ماده لازم	مقدار
سینه یا ران مرغ بدون استخوان	500 گرم
ماست پرچرب	نصف پیمانه
روغن زیتون	4 قاشق غذاخوری
آبلیمو تازه	3 قاشق غذاخوری
پودر سیر	1 قاشق چای خوری
پودر پیاز	1 قاشق چای خوری
پاپریکا	1 قاشق چای خوری
زردچوبه	نصف قاشق چای خوری
زنجبیل (پودر)	نصف قاشق چای خوری
پودر کاری	1 قاشق چای خوری
نمک و فلفل سیاه	به میزان لازم
پیاز متوسط	1 عدد (خلال شده)
فلفل دلمه ای رنگی	نصف عدد (خلال شده، اختیاری)
قارچ	100 گرم (ورقه شده، اختیاری)

مرحله به مرحله طرز تهیه شاورما مرغ

1. آماده سازی مرغ: اول از همه، مرغ ها رو خوب بشورید و اگه سینه مرغ استفاده می کنید، اون ها رو به صورت نوارهای باریک و بلند برش بدید. اگه ران مرغ استفاده می کنید، بهتره اون ها رو هم به همین شکل برش بزنید تا موقع پخت بهتر مزه دار بشن.
2. تهیه مرینیت جادویی: توی یک کاسه بزرگ، ماست، روغن زیتون، آبلیمو و همه ادویه هایی که توی لیست مواد لازم گفتیم (پودر سیر، پودر پیاز، پاپریکا، زردچوبه، زنجبیل، پودر کاری، نمک و فلفل سیاه) رو با هم مخلوط کنید. حسابی هم بزنید تا یکدست بشه.
3. مرینیت کردن مرغ: حالا نوارهای مرغ رو به این سس اضافه کنید و خوب با دست ماساژ بدید تا تمام قسمت های مرغ به مرینیت آغشته بشه. روی کاسه رو با سلفون بپوشونید و حداقل 4 ساعت و در حالت ایده آل یک شب کامل توی یخچال بذارید. هرچی مرغ بیشتر توی مرینیت بمونه، خوشمزه تر میشه!
4. روش های پخت:
   • در تابه: یک تابه بزرگ رو روی حرارت متوسط رو به بالا بذارید و کمی روغن بریزید. وقتی روغن داغ شد، نوارهای مرغ مرینیت شده رو به تابه اضافه کنید. حواستون باشه که تابه رو شلوغ نکنید؛ اگه لازمه، مرغ ها رو توی چند مرحله سرخ کنید تا حسابی طلایی و مغزپخت بشن.
   • در فر: مرغ های مرینیت شده رو توی سینی فر که با کاغذ روغنی پوشوندید، پهن کنید. فر رو از قبل روی دمای 200 درجه سانتی گراد گرم کنید و سینی رو به مدت 20 تا 30 دقیقه (بسته به ضخامت مرغ ها) توی فر بذارید تا مرغ ها کاملاً بپزن و روی اون ها طلایی بشه. گاهی اوقات اون ها رو برگردونید.
   • گریل: اگه گریل یا باربیکیو دارید، می تونید مرغ ها رو روی حرارت مستقیم گریل کنید تا طعم دودی بگیرن.
5. برش و رشته ای کردن: بعد از اینکه مرغ ها پختن، اون ها رو از روی حرارت بردارید. اگه می خواهید مثل شاورماهای بیرون، مرغ ها رو رشته ای کنید، می تونید با چنگال یا چاقو این کار رو انجام بدید.
6. تفت نهایی با سبزیجات (اختیاری): توی همون تابه ای که مرغ ها رو پختید، اگه لازمه کمی روغن دیگه اضافه کنید. پیازهای خلال شده، فلفل دلمه ای و قارچ ورقه شده رو به تابه اضافه کنید و تفت بدید تا نرم بشن. بعد مرغ های پخته شده رو به سبزیجات اضافه کنید و برای چند دقیقه دیگه تفت بدید تا طعم ها به خورد هم برن.

نکات طلایی برای شاورما مرغ حرفه ای

• استفاده از ران مرغ: اگه دوست دارید شاورماتون آبدارتر بشه، به جای سینه مرغ یا همراه اون، از ران مرغ هم استفاده کنید. ران مرغ چربی بیشتری داره و بافتش لطیف تره.
• زمان مرینیت: اصلاً عجله نکنید! مرینیت کامل، راز اصلی طعم بی نظیر شاورماست. هرچی بیشتر توی یخچال بمونه، بهتره.
• حرارت مناسب: برای پخت مرغ توی تابه، حتماً حرارت بالا باشه تا مرغ آب نندازه و خوب سرخ بشه. اگه حرارت کم باشه، مرغ آب میندازه و سفت میشه.
• ادویه های تازه: همیشه سعی کنید از ادویه های تازه و باکیفیت استفاده کنید.

شاورما گوشت (گوساله یا گوسفند)

شاورما گوشت، یک تجربه طعم متفاوت و عمیق تره. اگه از اون دسته آدم هایی هستید که عاشق طعم گوشت قرمز و ادویه های خاصشید، شاورمای گوشت رو از دست ندید.

مواد لازم برای شاورما گوشت (برای 4 نفر)

ماده لازم	مقدار
مغز ران گوساله یا راسته گوسفند	500 گرم
ماست پرچرب	نصف پیمانه
روغن زیتون	4 قاشق غذاخوری
سرکه سفید یا سرکه سیب	2 قاشق غذاخوری
پودر دارچین	نصف قاشق چای خوری
پودر هل	نصف قاشق چای خوری
زیره سبز (پودر)	نصف قاشق چای خوری
فلفل سیاه	1 قاشق چای خوری
پودر سیر	1 قاشق چای خوری
نمک	به میزان لازم
پیاز متوسط	1 عدد (خلال شده)

مرحله به مرحله طرز تهیه شاورما گوشت

1. انتخاب و برش گوشت: برای شاورما گوشت، بهتره از مغز ران گوساله یا راسته گوسفند استفاده کنید. گوشت رو به صورت ورقه های نازک و یکنواخت (حدود 3-4 میلی متر) برش بدید. این برش نازک خیلی مهمه تا گوشت خوب مزه دار و نرم بشه.
2. تهیه مرینیت و زمان بندی: توی یک کاسه، ماست، روغن زیتون، سرکه، همه ادویه ها (دارچین، هل، زیره، فلفل سیاه، پودر سیر) و نمک رو مخلوط کنید. ورقه های گوشت رو به این مرینیت اضافه کنید و خوب هم بزنید. روی کاسه رو بپوشونید و حداقل 6 ساعت، ولی بهتره 24 ساعت یا حتی بیشتر توی یخچال بذارید. گوشت قرمز به زمان بیشتری برای مزه دار شدن نیاز داره.
3. روش پخت: یک تابه با حرارت بالا (ترجیحاً چدنی) رو روی گاز بذارید و کمی روغن بریزید. وقتی تابه حسابی داغ شد، ورقه های گوشت رو توش پهن کنید. حواستون باشه که تابه رو پر نکنید؛ گوشت ها رو توی چند مرحله سرخ کنید تا آب نندازن و خوب کاراملی بشن. حرارت بالا باعث میشه گوشت سریع بپزه و آبدار بمونه.
4. برش نهایی گوشت: بعد از پخت، می تونید گوشت ها رو روی تخته بذارید و به صورت نوارهای باریک تر برش بزنید.
5. ترکیب با پیاز: توی همون تابه، پیازهای خلال شده رو کمی تفت بدید تا سبک بشن. بعد گوشت های شاورما رو بهش اضافه کنید و برای چند دقیقه دیگه تفت بدید.

نکات کلیدی برای شاورما گوشت لذیذ

• نرم کردن گوشت: سرکه توی مرینیت به نرم شدن بافت گوشت کمک می کنه.
• تفت سریع و حرارت بالا: برای اینکه گوشت سفت نشه و آبدار بمونه، حتماً با حرارت بالا و سریع تفت بدید.
• برش یکنواخت: برش های یکنواخت گوشت باعث میشه همه قسمت ها یکسان بپزن.

شاورما ترکیبی (مرغ و گوشت)

بعضی ها دوست دارن هر دو طعم مرغ و گوشت رو با هم تجربه کنن. شاورما ترکیبی برای همین دسته از افراد عالیه. البته، خیلی ها شاورما ترکیبی رو اصیل نمی دونن، ولی خب سلیقه غذایی حرف اول رو می زنه!

برای درست کردن شاورما ترکیبی، کافیه هر دو نوع مرغ و گوشت رو جداگانه با مرینیت های مخصوص خودشون آماده کنید و بپزید. بعد موقع سرو، هر دو رو با هم مخلوط کنید و توی نان شاورما بذارید. اگه دوست دارید طعم ها قاطی نشن، می تونید هر کدوم رو توی یک لایه جداگانه توی نان قرار بدید.

شاورما قارچ و گیاهی (برای وگان ها و گیاهخواران)

کی گفته شاورما فقط مال گوشت خورهاست؟ اگه گیاهخوار یا وگان هستید یا فقط دوست دارید یک غذای سالم تر و سبک تر داشته باشید، شاورما قارچ و گیاهی یک انتخاب فوق العاده است که از طعم و مزه چیزی کم نداره.

مواد لازم برای شاورما قارچ و گیاهی (برای 4 نفر)

ماده لازم	مقدار
قارچ دکمه ای (بزرگ)	300 گرم (ورقه شده)
سویا گرانول یا تکه ای (از قبل خیس شده)	100 گرم
پیاز متوسط	1 عدد (خلال شده)
فلفل دلمه ای رنگی	نصف عدد (خلال شده)
روغن زیتون	3 قاشق غذاخوری
آبلیمو تازه	2 قاشق غذاخوری
پودر سیر	1 قاشق چای خوری
پاپریکا	1 قاشق چای خوری
زردچوبه	نصف قاشق چای خوری
پودر کاری	1 قاشق چای خوری
نمک و فلفل سیاه	به میزان لازم
کمی سرکه بالزامیک (اختیاری)	1 قاشق چای خوری

مرحله به مرحله طرز تهیه شاورما قارچ و گیاهی

1. آماده سازی سویا: اگه از سویای گرانول استفاده می کنید، اون رو حدود 15-20 دقیقه توی آب گرم خیس کنید، بعد خوب آبش رو بگیرید و فشار بدید تا خشک بشه. اگه از سویای تکه ای استفاده می کنید، بعد از خیس کردن، اون ها رو به قطعات کوچک تر تقسیم کنید.
2. تهیه مرینیت گیاهی: توی یک کاسه، روغن زیتون، آبلیمو، ادویه ها (پودر سیر، پاپریکا، زردچوبه، پودر کاری، نمک و فلفل سیاه) و اگه دوست دارید کمی سرکه بالزامیک رو مخلوط کنید.
3. مرینیت قارچ و سویا: قارچ های ورقه شده و سویای آماده شده رو به این مرینیت اضافه کنید و خوب هم بزنید. حداقل 1 ساعت توی یخچال بذارید.
4. پخت شاورما گیاهی: یک تابه رو روی حرارت متوسط رو به بالا بذارید و کمی روغن بریزید. پیازهای خلال شده رو کمی تفت بدید تا نرم بشن. بعد قارچ و سویای مرینیت شده رو اضافه کنید. اجازه بدید قارچ ها آب بندازن و بعد آبش رو بکشن. فلفل دلمه ای رو هم اضافه کنید و چند دقیقه تفت بدید تا سبزیجات نرم بشن ولی هنوز کمی ترد باشن.
5. مزه نهایی: مزه رو چک کنید و اگه لازمه، نمک و فلفل اضافه کنید.

شاورما به سبک کشورهای مختلف: تنوع طعم و فرهنگ

شاورما مثل یک هنرمنده که توی هر کشوری، یک لباس جدید می پوشه و یک طعم تازه به خودش می گیره. جالبه بدونید که هر منطقه از خاورمیانه، شاورمای خاص خودش رو داره که با توجه به ذائقه و فرهنگ غذایی اونجا، تغییراتی توش اعمال شده. بیایید با هم یک گشتی توی دنیای شاورمای کشورهای مختلف بزنیم.

شاورما سوری: اصیل و پرطرفدار

وقتی اسم شاورما میاد، خیلی ها اول از همه یاد شاورمای سوری می افتن. این شاورما، یکی از پرطرفدارترین و اصیل ترین انواع شاورماست که شهرت جهانی پیدا کرده. شاورمای سوری اغلب با مرغ تهیه میشه و عنصر اصلی کنارش، سس سیر (توم) فوق العاده اش هست. نون پیتا هم که دیگه پای ثابتشه. توی سوریه، شاورما رو معمولاً توی نون پیتای نازک می پیچن و با مخلفاتی مثل خیارشور و سیب زمینی سرخ شده سرو می کنن. سس سیرش هم که دیگه حرف نداره و به تنهایی خودش یک دلیل برای دوست داشتن شاورمای سوری هست.

شاورما لبنانی: خاص و متفاوت

شاورمای لبنانی هم جایگاه خاص خودش رو داره. توی لبنان، ممکنه با گوشت چرخ کرده هم شاورما درست کنن که بهش شاورما لبنانی با گوشت چرخ کرده می گن. این مدل شاورما معمولاً با سس های مخصوص خودش سرو میشه که گاهی اوقات شامل سس ماست و ارده یا حتی سس انار هم میشه. سرو شاورما توی لبنان هم ممکنه متفاوت باشه؛ گاهی پرسی، گاهی هم توی نان های مخصوص خودشون که با ذائقه لبنانی ها جور درمیاد.

شاورما عراقی: با نان صمون مخصوص

شاورمای عراقی هم داستان خودش رو داره. توی عراق، علاوه بر مواد شاورمای معمول، یک فرق اساسی وجود داره و اون هم استفاده از نان صمون عراقی هست. نان صمون، یک نوع نان ساندویچی خاص و خوش طعمه که با آرد نان فانتزی تهیه میشه و شاورما رو توی اون می پیچن. این نان، بافت و طعم منحصر به فردی به شاورما میده که مخصوص شاورمای عراقیه. اگه گذرتون به عراق افتاد، حتماً شاورما با نون صمون رو امتحان کنید!

شاورما ایرانی: با چاشنی ذائقه ما

ما ایرانی ها هم که ماشاءالله توی هر غذای بین المللی، دستی بر آتش داریم و اون رو با ذائقه خودمون سازگار می کنیم. شاورما هم از این قاعده مستثنی نیست. شاورمای ایرانی معمولاً بیشتر با مرغ تهیه میشه و توی فر پخته میشه. خیلی وقت ها هم به جای نان پیتا، از نان لواش تازه برای پیچیدن شاورما استفاده می کنیم. ادویه هایی که استفاده میشه هم ممکنه کمی با نسخه های اصیل متفاوت باشه و چاشنی های ایرانی تر بهش اضافه بشه. مخلفاتی مثل خیارشور، گوجه و جعفری هم که پای ثابت شاورمای ایرانیه.

سس های همراه شاورما: مکمل های جادویی طعم

شاورما بدون سس، مثل کباب بدون ریحون می مونه! سس های همراه شاورما، تکمیل کننده طعم این غذای لذیذ هستن و هر کدوم، یه جور خاصی بهش مزه می دن. اینجا می خوایم طرز تهیه چند تا از معروف ترین سس ها رو یاد بگیریم.

سس طحینه (Tahini Sauce)

سس طحینه، از اون سس های کلاسیکه که کنار شاورما گوشت محشره. یک طعم کمی گس و کنجدی داره که با گوشت حسابی جور در میاد.

مواد لازم برای سس طحینه

ماده لازم	مقدار
طحینه (ارده کنجد)	نصف پیمانه
آبلیمو تازه	2 تا 3 قاشق غذاخوری (بسته به ذائقه)
سیر رنده شده	1 تا 2 حبه
آب سرد	ربع تا نصف پیمانه
نمک	نصف قاشق چای خوری (یا به میزان لازم)

طرز تهیه گام به گام سس طحینه

1. مخلوط کردن اولیه: توی یک کاسه، طحینه، آبلیمو، سیر رنده شده و نمک رو با هم مخلوط کنید. اولش ممکنه سس غلیظ و سفت به نظر بیاد.
2. اضافه کردن آب: کم کم آب سرد رو اضافه کنید و با چنگال یا همزن دستی، سس رو هم بزنید. همونطور که آب اضافه می کنید، سس شروع به باز شدن و یکدست شدن می کنه. غلظت سس به سلیقه شما بستگی داره؛ می تونید اون رو رقیق تر یا غلیظ تر درست کنید.
3. تنظیم طعم: مزه سس رو بچشید و اگه لازمه، آبلیمو یا نمک بیشتری اضافه کنید.
4. سرو: سس طحینه رو می تونید بلافاصله سرو کنید یا برای 1-2 روز توی یخچال نگه دارید. هرچی بیشتر بمونه، طعم ها بیشتر به خورد هم میرن.

نکات:

• آب سرد: استفاده از آب سرد باعث میشه سس بهتر امولسیون بشه و یکدست تر از آب دربیاد.
• هم زدن: خوب هم زدن برای رسیدن به غلظت و بافت مطلوب خیلی مهمه.

سس سیر (Toum / Garlic Sauce)

سس سیر لبنانی یا توم از اون سس های محشره که کنار شاورما مرغ معجزه می کنه. یک سس خامه ای و پر از عطر سیر که هوش از سر آدم می بره. درست کردنش کمی فوت و فن داره ولی به زحمتش می ارزه!

مواد لازم برای سس سیر

ماده لازم	مقدار
سیر تازه	یک سر کامل (حدود 10-12 حبه)
آبلیمو تازه	ربع پیمانه
روغن مایع (بدون بو، مثل روغن آفتابگردان)	1 پیمانه
آب سرد (یخ زده)	1 تا 2 قاشق غذاخوری
نمک	نصف قاشق چای خوری

طرز تهیه گام به گام سس سیر

1. آماده سازی سیر: سیرها رو پوست بگیرید و اگه لازمه، از وسط نصف کنید و مغز سبز وسطش رو دربیارید (این کار از تند شدن زیاد سس جلوگیری می کنه).
2. شروع کار با غذاساز: سیر و نمک رو توی غذاساز یا بلندر بریزید و خوب پوره کنید. باید کاملاً له بشه.
3. اضافه کردن آبلیمو و روغن: حالا آبلیمو رو اضافه کنید و باز هم بزنید. بعد، در حالی که غذاساز روشنه و با سرعت پایین کار می کنه، روغن رو قطره قطره و خیلی آروم اضافه کنید. این مرحله خیلی مهمه؛ اگه روغن رو سریع بریزید، سس نمی بنده.
4. امولسیون شدن: وقتی نصف روغن رو اضافه کردید، ممکنه سس کمی غلیظ تر بشه. اگه حس کردید سفت شده، 1 قاشق آب سرد یخ زده اضافه کنید. این کار به پایداری امولسیون کمک می کنه. باز هم ادامه بدید و بقیه روغن رو قطره قطره اضافه کنید.
5. رسیدن به غلظت ماست: باید تا جایی روغن اضافه کنید که سس به غلظت ماست غلیظ برسه و حسابی پف کنه. هرچی روغن بیشتر اضافه کنید، غلیظ تر میشه.
6. تنظیم طعم: مزه سس رو بچشید و اگه لازمه، نمک یا آبلیمو اضافه کنید.

سس ماست و ارده

اگه سس طحینه و سس سیر براتون سخته یا وقتش رو ندارید، سس ماست و ارده یک گزینه سریع و خوشمزه است که به شاورماتون مزه خوبی میده.

مواد لازم: ماست (پرچرب)، ارده، آبلیمو، سیر رنده شده (اختیاری)، نمک و فلفل.

طرز تهیه: همه مواد رو توی یک کاسه با هم مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا یکدست بشه. به همین سادگی!

سس انار (اختیاری)

برای اونایی که عاشق طعم های ترش و شیرین هستن، سس انار (گاهی رب انار رقیق شده) کنار شاورما، مخصوصاً شاورما گوشت، می تونه یک تجربه جدید و هیجان انگیز باشه.

مخلفات و دورچین های شاورما: تجربه ای کامل

شاورما بدون مخلفات، مثل پادشاه بدون تاج می مونه! این دورچین ها و سبزیجات تازه هستن که تجربه خوردن شاورما رو کامل و دلپذیر می کنن.

• انواع نان:
  • پیتا: نان اصلی شاورماست که توی اون می پیچن.
  • طابون: یک نوع نان مسطح سنتی که توی خاورمیانه استفاده میشه.
  • لواش: توی ایران، خیلی ها از نان لواش تازه برای شاورما استفاده می کنن.
  • صمون: نان مخصوص عراقی ها که توی شاورما عراقی به کار میره.
• سبزیجات تازه:
  • گوجه فرنگی: برش های نازک یا مکعبی.
  • خیارشور: خلالی یا ورقه ای، که طعم ترش و بافت تردی به شاورما میده.
  • کاهو: کاهوی خرد شده برای تازگی و تردی بیشتر.
  • جعفری: ساطوری شده برای عطر و طعم.
  • پیاز: پیاز خلالی نازک که گاهی با سماق مخلوط میشه تا طعم ملایم تر و رنگ بهتری پیدا کنه.
• سالادها:
  • تبوله: سالاد لبنانی معروف با بلغور، گوجه، خیار، نعنا و جعفری که خیلی با شاورما جور در میاد.
  • فتوش: سالاد خاورمیانه ای با نان پیتا سرخ شده، سبزیجات و سس سماق.
• خوراک های جانبی:
  • حمص: هوموس یا حمص، یک دیپ خوشمزه از نخود و طحینه که کنار شاورما عالیه.
  • شلغم: شلغم شور یا ترشی شلغم، طعم خاصی به شاورما میده.
  • سیب زمینی سرخ کرده: یک همراه همیشگی و محبوب برای فست فودها.

فوت و فن های پخت یک شاورمای حرفه ای در منزل

تا اینجا حسابی درباره شاورما حرف زدیم، اما چند تا نکته کلیدی هست که اگه رعایتشون کنید، می تونید یک شاورمای خانگی در حد رستوران های خاورمیانه درست کنید. این ها فوت و فن های آشپزهای حرفه ای هستند که در اختیارتون می ذارم:

• اهمیت مرینیت کامل و زمان آن: این مهم ترین راز خوشمزگی شاورماست. هرگز عجله نکنید! مرغ یا گوشت باید حداقل ۴ ساعت و در حالت ایده آل ۱۲ تا ۲۴ ساعت توی مرینیت بمونه. این زمان به ادویه ها اجازه میده تا حسابی به خورد گوشت برن و اون رو نرم و خوش طعم کنن.
• کنترل حرارت هنگام پخت: برای اینکه مرغ یا گوشت شاورما آب نندازه و سفت نشه، حتماً باید با حرارت بالا پخته بشه. اگه توی تابه درست می کنید، مطمئن بشید تابه حسابی داغ شده و اگه لازمه، مواد رو در چند مرحله تفت بدید تا تابه شلوغ نشه و حرارت پایین نیاد.
• برش صحیح گوشت/مرغ برای بافت مناسب: بعد از پخت، برش های نازک و یکنواخت گوشت یا مرغ، بافت ایده آل شاورما رو بهتون میده. می تونید با چاقوی تیز یا حتی چنگال، اون ها رو رشته ای کنید.
• استفاده از ادویه های تازه و با کیفیت: کیفیت ادویه ها تفاوت بزرگی توی طعم نهایی ایجاد می کنه. سعی کنید از ادویه های تازه و آسیاب شده استفاده کنید. خرید ادویه های ترکیبی شاورما از عطاری های معتبر هم می تونه کار رو راحت تر کنه.
• نحوه گرم کردن نان و سرو شاورما: نان شاورما (پیتا، لواش یا هر نان دیگه) رو حتماً قبل از سرو کمی گرم کنید. می تونید اون رو توی تابه خشک یا مایکروفر گرم کنید تا نرم و لطیف بشه. بعد مواد شاورما رو داخلش بذارید، سس و مخلفات رو اضافه کنید و نان رو بپیچید. اگه دوست دارید، می تونید ساندویچ آماده شده رو برای چند دقیقه توی تابه یا گریل کمی برشته کنید.
• مخلوط نکردن مرغ و گوشت در یک مرینیت: اگه شاورما ترکیبی درست می کنید، هرگز مرغ و گوشت رو با یک مرینیت مشترک مزه دار نکنید. هر کدوم ادویه ها و طعم دهنده های خاص خودشون رو دارن که اگه با هم قاطی بشن، ممکنه طعم نهایی رو خراب کنن.

شاورما در مقابل کباب ترکی: تفاوت ها و شباهت ها

خیلی ها شاورما و کباب ترکی رو با هم اشتباه می گیرن، که البته طبیعیه؛ شباهت های زیادی دارن. اما اگه دقیق تر نگاه کنیم، می بینیم که این دو تا غذای خوشمزه، تفاوت های کلیدی و جالبی هم با هم دارن که بهشون هویت جداگانه میده.

اول از همه، بذارید بریم سراغ ریشه لغوی. همونطور که گفتیم، شاورما از کلمه ترکی چویرما (به معنی گرداندن) گرفته شده، در حالی که دونر کباب (که ما بهش می گیم کباب ترکی) از کلمه ترکی دونر (به معنی چرخیدن) میاد. هر دو به روش پخت عمودی اشاره دارن، اما خب اسمشون متفاوته.

تفاوت اصلی توی ادویه ها و مرینیت هاست. مرینیت شاورما، چه مرغ باشه چه گوشت، معمولاً شامل ادویه هایی مثل هل، دارچین، زنجبیل، زیره، پودر سیر، پاپریکا و کاری میشه که بهش یک طعم و عطر شرقی و کمی تند میده. در مقابل، مرینیت کباب ترکی معمولاً ساده تره و بیشتر روی طعم طبیعی گوشت تاکید داره، با ادویه هایی مثل فلفل سیاه، نمک، پودر پیاز و شاید کمی آویشن. این تفاوت در ادویه ها، باعث میشه طعم نهایی این دو غذا کاملاً متمایز باشه.

مخلفات و نحوه سرو هم از تفاوت های دیگه است. شاورمای اصیل رو معمولاً توی نان پیتا یا نان های مسطح دیگه می پیچن و با سس هایی مثل سس سیر (توم) یا سس طحینه، خیارشور، گوجه فرنگی و پیاز سرو می کنن. یک ساندویچ لذیذ و پرملات! اما کباب ترکی رو هم میشه توی نان های مختلف مثل نان باگت یا پیتا سرو کرد، هم به صورت پرسی کنار برنج یا سیب زمینی سرخ کرده، گاهی هم با سس کچاپ و مایونز که خیلی ها دوست دارن. سس های کباب ترکی هم معمولاً سس ماست و خیار یا سس قرمز تند هستن.

اما شباهت اصلی و انکارناپذیر این دو غذا، همون شیوه پخت اولیه است؛ یعنی هر دو روی یک سیخ عمودی بزرگ، جلوی حرارت می چرخن و لایه های بیرونی که پخته میشن، برش داده میشن. این تکنیک پخت عمودی، که از امپراتوری عثمانی به ارث رسیده، باعث میشه گوشت آبدار بمونه و طعم بی نظیری پیدا کنه. پس، با اینکه شباهت های ظاهری زیادی دارن، شاورما و کباب ترکی هر کدوم دنیای طعمی خودشون رو دارن و برای تجربه های متفاوت، عالی هستن.

ارزش غذایی و کالری شاورما

شاورما، مثل هر غذای دیگه ای، بسته به مواد اولیه و نحوه پختش، ارزش غذایی و میزان کالری متفاوتی داره. اگه رژیم غذایی خاصی دارید یا به سلامتتون اهمیت می دید، دونستن این جزئیات می تونه بهتون کمک کنه تا انتخاب های هوشمندانه تری داشته باشید.

به طور کلی، شاورما مرغ معمولاً کالری کمتری نسبت به شاورما گوشت داره، چون مرغ کم چرب تره. البته، این موضوع به نوع مرغ (سینه یا ران) و میزان روغنی که برای پخت استفاده میشه هم بستگی داره. یک ساندویچ شاورما مرغ معمولی، بسته به اندازه و مخلفاتش، ممکنه بین 300 تا 600 کالری داشته باشه. شاورما گوشت هم به دلیل چربی بالاتر گوشت قرمز، معمولاً کالری بیشتری داره و ممکنه از 400 تا 800 کالری یا حتی بیشتر متغیر باشه.

اما نگران نباشید، اگه به شاورما علاقه دارید، راه هایی برای تهیه شاورمای سالم تر هم وجود داره:

• روغن کمتر: موقع پخت مرغ یا گوشت، سعی کنید از مقدار کمتری روغن استفاده کنید یا از روش هایی مثل پخت در فر یا گریل استفاده کنید که نیاز به روغن کمتری دارن.
• سس های رژیمی: سس های همراه شاورما می تونن کالری زیادی داشته باشن. به جای سس های پرچرب مثل سس سیر (توم) که با روغن زیادی درست میشه، می تونید از سس ماست و ارده رقیق تر یا سس طحینه با آبلیموی بیشتر استفاده کنید.
• سبزیجات بیشتر: هرچی سبزیجات تازه تری مثل کاهو، گوجه، خیارشور و جعفری به شاورماتون اضافه کنید، هم فیبر بیشتری دریافت می کنید و هم احساس سیری بیشتری خواهید داشت.
• انتخاب نان: نان پیتا معمولاً کالری متوسطی داره، اما می تونید از نان های سبوس دار یا حتی فقط مواد شاورما رو به صورت پرسی با سالاد میل کنید.

پس، اگه حواستون به این نکات باشه، می تونید از طعم بی نظیر شاورما لذت ببرید و در عین حال، یک وعده غذایی نسبتاً سالم و متعادل داشته باشید. انتخاب با شماست که چقدر می خواهید اون رو سالم تر کنید!

نتیجه گیری: لذت یک شاورمای خانگی بی نظیر

دیدید؟ شاورما فقط یک غذای ساده نیست، یک دنیای از طعم ها و فرهنگ هاست که میشه ساعت ها درباره اش حرف زد و از هر لقمه اش لذت برد. از ریشه های ترکی و عثمانی اش که توی قرن نوزدهم شروع شد، تا محبوبیت جهانی اش که امروز به هر گوشه از دنیا رسیده، شاورما همیشه حرفی برای گفتن داشته. یاد گرفتیم که چه چیزی این کباب عمودی رو اینقدر خاص می کنه، از ادویه های جادویی و مرینیت های ساعت ها نشسته گرفته تا شیوه پخت منحصربه فردش که گوشت رو آبدار و لطیف نگه می داره.

حالا دیگه شما هم یک متخصص شاورما شدید! می دونید چطوری شاورما مرغ آبدار یا شاورما گوشت لذیذ رو توی خونه درست کنید، حتی اگه وگان باشید، شاورما قارچ و سویا منتظرتونه. با انواع سس های طحینه، سیر و ماست و ارده هم آشنا شدید و می دونید هر کدوم چه نقشی توی تکمیل طعم شاورما دارن. تفاوتش با کباب ترکی رو هم که دیگه کامل متوجه شدید.

پس وقتشه که دست به کار شید و این لذت رو توی آشپزخونه خودتون خلق کنید. باور کنید، هیچ چیز به اندازه بوی شاورمایی که توی خونه می پیچه، دلنشین نیست. یک لقمه از این غذای خوشمزه کافیه تا تمام خستگی یک روز رو از تنتون دربیاره. حالا نوبت شماست که بدرخشید و با دستور پخت هایی که یاد گرفتید، یک شاورمای خانگی بی نظیر رو برای خودتون و عزیزانتون آماده کنید. نوش جان!