ضرب شتم یعنی چه؟

به زبان ساده، ضرب شتم یعنی وارد کردن صدمه و آسیب فیزیکی به بدن یک نفر، بدون اینکه لزوماً خونریزی یا جراحت عمیقی ایجاد شود. این آسیب ها معمولاً شامل کبودی، تورم، سرخی یا کوفتگی هستند و ممکن است با دست خالی یا با استفاده از وسایل مختلف اتفاق بیفتد. در قانون ما، این کار جرم محسوب می شود و عواقب حقوقی جدی دارد.

حتماً برایتان پیش آمده که در صحبت های روزمره یا اخبار، کلمات ضرب و شتم و ضرب و جرح را بشنوید و شاید هم فکر کنید که هر دو یکی هستند یا فرق زیادی با هم ندارند. اما واقعیت این است که این دو اصطلاح، هرچند شبیه به نظر می رسند، اما از نظر قانونی و حقوقی تفاوت های اساسی و مهمی با یکدیگر دارند. این تفاوت ها می توانند روی شدت جرم، نوع مجازات و حتی روند پیگیری قانونی یک پرونده تأثیر زیادی بگذارند. خیلی وقت ها، همین گیج شدن بین این دو اصطلاح، باعث می شود تا افراد نتوانند حقوق خودشان را به درستی پیگیری کنند یا حتی از عواقب قانونی کارهایشان بی خبر بمانند. در ادامه این مطلب می خواهیم حسابی این موضوع را موشکافی کنیم تا دیگر هیچ ابهامی برایتان باقی نماند.

۱. ضرب و شتم یعنی چه؟ (تعریف حقوقی و جزئیات آن)

بیایید از همین ابتدا تکلیف ضرب و شتم را روشن کنیم. در قانون مجازات اسلامی ما، ضرب شتم به هر نوع آسیبی گفته می شود که به تمامیت جسمانی یک نفر وارد شده، اما لزوماً منجر به خونریزی، پارگی، بریدگی یا از کار افتادگی عضو نمی شود. یعنی چه؟ یعنی اگر کسی به شما سیلی بزند، مشت بزند، با پا لگد کند یا با چوب دستی یا هر وسیله دیگری شما را بزند و این کار باعث کبودی، ورم، سرخی، کوفتگی، شکستگی استخوان یا هر نوع آسیب دیگری شود که به شکل زخم باز یا خونریزی شدید نباشد، این عمل در دسته جرم ضرب شتم قرار می گیرد.

۱.۱. تعریف جامع و قانونی ضرب و شتم

توی قانون ما، وقتی حرف از ضرب شتم می زنیم، منظورمان آسیب هایی است که نشانه هایشان روی بدن مشخص است؛ مثلاً همین کبودی هایی که بعد از یک درگیری روی پوست ظاهر می شوند یا ورم و قرمزی ای که نشان می دهد ضربه ای وارد شده. حتی اگر استخوانی بشکند، اما زخم بازی ایجاد نشود، باز هم می تواند زیر چتر ضرب و شتم قرار بگیرد. نکته مهم اینجاست که در تعریف ضرب و شتم در قانون مجازات اسلامی، قصد به عنوان یک عنصر اصلی نقش دارد. یعنی کسی که این کار را کرده، واقعاً قصد آسیب رساندن داشته، حتی اگر شدت آسیب آنقدر زیاد نباشد که خونریزی یا جراحت عمیق به بار بیاورد. این قصد آسیب رساندن، پایه و اساس تشکیل این جرم است.

یکی از مهم ترین چیزها برای اثبات ضرب و شتم، گواهی پزشکی قانونی است. وقتی بعد از درگیری به پزشکی قانونی مراجعه می کنید، متخصصین این مرکز با معاینه دقیق، نوع و شدت آسیب ها را ثبت می کنند. این گزارش، یک مدرک خیلی محکم برای دادگاه است تا متوجه شود چه اتفاقی افتاده و چه نوع آسیبی وارد شده است. بدون این گواهی، اثبات ادعای شما خیلی سخت تر می شود.

۱.۲. انواع ضرب و شتم (با و بدون ابزار)

همانطور که گفتیم، ضرب شتم می تواند با روش های مختلفی انجام شود و این روش ها روی مجازات فرد مرتکب تأثیر می گذارند. در کل، دو دسته اصلی داریم:

• ضرب و شتم بدون ابزار: این نوع زمانی اتفاق می افتد که فرد با دست خالی، مثلاً با مشت، لگد، سیلی یا هل دادن، به دیگری آسیب می رساند. مثلاً اگر دو نفر با هم دعوا کنند و یکی با مشت به دیگری بزند و صورتش کبود شود، این یک نمونه از ضرب شتم بدون ابزار است. در این حالت، اگر آسیبی مثل خونریزی یا جراحت نباشد و فقط کبودی یا تورم باشد، ممکن است مجازات کمتری داشته باشد.
• ضرب و شتم با ابزار: وقتی برای وارد کردن ضربه از وسایلی مثل چوب، سنگ، چاقو، باتوم یا حتی سلاح های سرد و گرم استفاده شود، ما با ضرب شتم با ابزار روبرو هستیم. طبیعی است که استفاده از این وسایل، شدت آسیب و خطر را به شدت بالا می برد و به همین دلیل، مجازات آن هم سنگین تر است. حتی اگر آسیب وارده با ابزار، خونریزی شدید یا جراحت عمیق ایجاد نکند، باز هم به خاطر استفاده از وسیله، جرم سنگین تری محسوب می شود. فرض کنید کسی با چوب دستی به دیگری ضربه می زند و فقط باعث کبودی و کوفتگی می شود؛ باز هم به دلیل استفاده از چوب، مجازات او متفاوت خواهد بود.

پس یادتان باشد که چه با دست و پا، چه با هر وسیله دیگری، اگر به کسی آسیب جسمی بزنید که به معنای جرم ضرب شتم باشد، قانون با شما برخورد خواهد کرد و نوع وسیله ای که استفاده شده، در تعیین شدت مجازات نقش کلیدی دارد.

۲. تفاوت اساسی ضرب و شتم با ضرب و جرح (مقایسه کامل)

خب، حالا که معنی ضرب شتم را فهمیدیم، وقت آن است که برویم سراغ بخش اصلی و آن را با ضرب و جرح مقایسه کنیم. اینجاست که خیلی از سوءتفاهم ها برطرف می شود و می فهمیم چرا این دو اصطلاح با هم فرق دارند.

۲.۱. ضرب و جرح چیست؟ (تعریف و مولفه ها)

وقتی می گوییم ضرب و جرح، اینجا دیگر داستان کمی جدی تر می شود. ضرب در اینجا همان معنی آسیب های سطحی تر مثل کبودی و تورم را دارد، اما جرح به معنای وارد کردن آسیبی است که به خونریزی، پارگی، بریدگی، از هم گسیختگی بافت ها یا حتی شکستگی و قطع عضو منجر می شود. در واقع، جرح یعنی ایجاد یک زخم باز روی بدن یا وارد کردن آسیبی که عملکرد یک عضو را مختل کند یا حتی منجر به از دست دادن آن شود.

مثلاً، اگر کسی با چاقو به شما حمله کند و باعث بریدگی یا پارگی پوستتان شود، این ضرب و جرح است. یا اگر در یک تصادف، استخوان دست یا پایتان بشکند و این شکستگی با خونریزی داخلی یا خارجی همراه باشد، باز هم در این دسته قرار می گیرد. حتی درآوردن دندان، پاره شدن تاندون یا ایجاد نقص عضو همگی مصداق جرم ضرب و جرح هستند.

در حوزه ضرب و جرح، مجازات ها می تواند شامل قصاص (یعنی همان آسیبی که وارد شده به خود فرد خاطی هم وارد شود)، پرداخت دیه (جریمه مالی مشخص برای جبران آسیب) و ارش (جریمه مالی ای که قاضی برای آسیب های نامشخص تعیین می کند) باشد. شدت این مجازات ها بسته به نوع و عمق جراحت، خیلی زیاد است و گاهی می تواند بسیار سنگین باشد.

۲.۲. مقایسه تطبیقی ضرب و شتم و ضرب و جرح

برای اینکه بهتر تفاوت ضرب و شتم با ضرب و جرح را درک کنیم، بیایید آنها را در یک جدول مقایسه کنیم:

معیار مقایسه	ضرب و شتم	ضرب و جرح
ماهیت و شدت آسیب	آسیب هایی مانند کبودی، تورم، سرخی، کوفتگی یا حتی شکستگی استخوان بدون خونریزی بیرونی و پارگی پوست. معمولاً شدت کمتر و موقتی.	پارگی، بریدگی، از هم گسیختگی بافت ها همراه با خونریزی، شکستگی، نقص یا از کارافتادگی عضو، آسیب های عمیق تر.
قصد مرتکب	معمولاً عمدی است. فرد قصد وارد کردن آسیب فیزیکی را دارد.	می تواند عمدی باشد (مثلاً حمله با چاقو) یا غیرعمدی (مثلاً در اثر تصادف رانندگی یا سهل انگاری).
جنبه عمومی و خصوصی	در مواردی که آسیب شدید باشد یا با ابزار و سلاح انجام شود، ممکن است جنبه عمومی قوی تری داشته باشد. در غیر این صورت، بیشتر جنبه خصوصی (شکایت شاکی) دارد.	اغلب هر دو جنبه (خصوصی و عمومی) را دارد، اما جنبه خصوصی (حق شاکی برای قصاص یا دیه) غالب تر است. گذشت شاکی تأثیر زیادی در پرونده دارد.
مجازات اصلی	دیه (در صورت وجود آسیب)، حبس تعزیری، و/یا شلاق.	قصاص (در صورت عمدی بودن و شرایط خاص)، دیه، ارش (برای آسیب های فاقد نرخ دیه مشخص)، و گاهی حبس.
ابزار مورد استفاده	استفاده از ابزار (مثل چوب یا سنگ) می تواند مجازات را سنگین تر کند، حتی اگر جراحت عمیق نباشد.	استفاده از ابزار معمولاً منجر به جراحات عمیق می شود و در تعیین مجازات (خصوصاً قصاص) تأثیر مستقیم دارد.

«به زبان ساده، تفاوت اصلی و تعیین کننده بین ضرب شتم و ضرب و جرح در این است که آیا آسیب وارد شده منجر به خونریزی، پارگی، یا ایجاد زخم باز روی بدن شده است یا خیر. اگر پاسخ مثبت باشد، معمولاً با ضرب و جرح سروکار داریم، در غیر این صورت، این عمل ضرب شتم محسوب می شود.»

پس، می بینید که این دو، هرچند از یک خانواده (جرائم علیه تمامیت جسمانی) هستند، اما تفاوت های حقوقی مهمی دارند. دانستن این تفاوت ها به شما کمک می کند تا در صورت مواجهه با چنین موقعیت هایی، بهتر بتوانید حقوق خودتان را بشناسید و مسیر درستی برای پیگیری انتخاب کنید.

۳. مجازات ضرب و شتم بر اساس قانون مجازات اسلامی

حالا که تفاوت ها را فهمیدیم، بیایید ببینیم قانون برای مجازات ضرب و شتم چه حرفی برای گفتن دارد. در ایران، این جرائم با جدیت پیگیری می شوند و بسته به شدت و نوع آسیب، مجازات های مختلفی در نظر گرفته شده است.

۳.۱. مجازات ضرب و شتم بدون ابزار

اگر کسی به دیگری حمله کند و بدون استفاده از ابزار خاصی (یعنی فقط با دست و پا) به او ضربه بزند و این ضربات باعث ایجاد آثاری مثل کبودی، سرخی یا تورم روی بدن شود، اینجا ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی وارد عمل می شود. این ماده می گوید که اگر این ضربات منجر به جراحت یا خونریزی نشوند، صرفاً به خاطر وارد کردن ضربه و ایجاد آثار آن، فرد مرتکب به حبس تعزیری از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا شلاق از ۱۱ تا ۳۰ ضربه محکوم می شود. این مجازات ها بسته به نظر قاضی و شرایط پرونده تعیین می شوند.

اما اگر ضرب و شتم بدون ابزار اتفاق افتاده باشد و حتی هیچ کبودی یا سرخی هم روی بدن قربانی باقی نمانده باشد، فقط صرف دعوا و ضربه زدن، قانونگذار مجازات دیه ضرب و شتم را برای آن در نظر نمی گیرد؛ ولی باز هم ممکن است از باب اخلال در نظم عمومی، فرد مجازات شود، هرچند که معمولاً در این موارد، اگر شاکی رضایت دهد، پرونده مختومه می شود.

۳.۲. مجازات ضرب و شتم با ابزار یا ایجاد آثار

قانون در مورد ضرب و شتم که با ابزار صورت می گیرد، سخت گیرانه تر است. بر اساس ماده ۶۱۴ قانون تعزیرات (که بخشی از قانون مجازات اسلامی است)، اگر کسی با چاقو، چوب، سنگ یا هر وسیله دیگری، به کسی آسیب بزند که این آسیب در حد ضرب و شتم باشد (یعنی کبودی، شکستگی یا تورم ایجاد کند)، حتی اگر جراحات عمیق نباشند، به حبس تعزیری از ۳ ماه تا ۱ سال و/یا پرداخت دیه متناسب با آسیب های وارده محکوم می شود.

نکته مهم اینجاست که در این موارد، حتی اگر شاکی خصوصی (کسی که مورد حمله قرار گرفته) رضایت بدهد، باز هم دادستان یا همان مدعی العموم، می تواند از باب جنبه عمومی جرم ضرب و شتم، پرونده را پیگیری کند. چرا؟ چون استفاده از سلاح یا ابزار برای ضرب و شتم، امنیت جامعه را به خطر می اندازد و قانون نمی خواهد چنین رفتارهایی بی مجازات بمانند. یعنی حتی با گذشت شاکی، ممکن است فرد خاطی باز هم به حبس محکوم شود.

۳.۳. تبیین دیه و ارش در ضرب و شتم

در پرونده های ضرب و شتم که منجر به آسیب فیزیکی می شوند، موضوع دیه و ارش مطرح می شود:

• دیه در ضرب و شتم: دیه مبلغی است که قانون برای جبران آسیب های جسمی مشخص کرده است. مثلاً برای کبودی، سرخی یا تورم در نقاط مختلف بدن، نرخ دیه مشخصی وجود دارد. اگر در اثر ضرب شتم، آسیبی به شما وارد شود که در جدول دیات، نرخ مشخصی برایش تعیین شده باشد (مثلاً دیه کبودی صورت)، فرد خاطی موظف به پرداخت آن است.
• ارش در ضرب و شتم: گاهی اوقات آسیبی که در اثر ضرب شتم وارد می شود، در جدول دیات نرخ مشخصی ندارد. در این مواقع، قاضی با کمک نظر کارشناس پزشکی قانونی، مبلغی را به عنوان ارش تعیین می کند. ارش یک مبلغ مالی است که قاضی با در نظر گرفتن نوع آسیب، شدت آن، محل وقوع و سایر عوامل، برای جبران خسارت تعیین می کند. مثلاً اگر در اثر ضربه، عضلات یک ناحیه دچار کوفتگی شدید شوند که دیه مشخصی نداشته باشد، قاضی می تواند ارش تعیین کند.

پس، هم دیه و هم ارش، ابزارهایی هستند برای جبران خسارت های مادی که در اثر ضرب شتم به قربانی وارد شده است. پزشکی قانونی در تعیین میزان این خسارت ها نقش بسیار حیاتی دارد و نظریه آن برای قاضی حجت است.

۴. مراحل قانونی پیگیری و شکایت ضرب و شتم

اگر خدای نکرده مورد ضرب و شتم قرار گرفتید، خیلی مهم است که بدانید چه مراحلی را باید طی کنید تا بتوانید حق خودتان را بگیرید. پیگیری قانونی ممکن است کمی طولانی به نظر برسد، اما با رعایت نکات زیر می توانید روند را برای خودتان هموارتر کنید.

۴.۱. اقدامات اولیه پس از وقوع

این گام، شاید مهم ترین و حیاتی ترین گام در کل فرآیند باشد. هرچه زودتر این کارها را انجام دهید، شانس شما برای اثبات دعوا و گرفتن حق خودتان بیشتر است:

1. مراجعه فوری به پزشکی قانونی: اولین و مهمترین کاری که باید انجام دهید، این است که بلافاصله (و تأکید می کنم بلافاصله) به پزشکی قانونی مراجعه کنید. نگران گرفتن برگه شکایت از کلانتری نباشید، پزشکی قانونی خودش شما را معاینه می کند و یک گواهی اولیه صادر می کند. هر تأخیری در این مرحله، می تواند باعث از بین رفتن آثار ضرب و شتم و پیچیده تر شدن فرآیند اثبات شود. این گواهی، مهم ترین مدرک شما برای اثبات نوع و شدت آسیب هاست.
2. جمع آوری شواهد و مدارک: اگر کسی شاهد ماجرا بوده، حتماً اطلاعات تماسش را بگیرید. اگر دوربین مداربسته ای در محل وجود داشته، سعی کنید به فیلم های آن دسترسی پیدا کنید یا از پلیس بخواهید که این کار را انجام دهد. عکس و فیلم از آثار ضرب و شتم روی بدنتان، لباس های پاره شده یا هرگونه خسارت دیگر، می تواند به عنوان مدرک کمکی مورد استفاده قرار گیرد.
3. تنظیم گزارش پلیس (در صورت لزوم): در برخی موارد، مثلاً اگر درگیری در فضای عمومی بوده یا نیاز به مداخله فوری پلیس است، می توانید با ۱۱۰ تماس بگیرید. گزارش پلیس هم می تواند به روند پرونده کمک کند، خصوصاً در مواردی که جنبه عمومی جرم ضرب و شتم مطرح باشد.

۴.۲. فرآیند ثبت شکایت

بعد از اینکه اقدامات اولیه را انجام دادید، باید رسماً شکایت خودتان را ثبت کنید:

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: با مدارکی که جمع کرده اید و گواهی پزشکی قانونی، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بروید. آنجا می توانید شکواییه خودتان را تنظیم و ثبت کنید. در شکواییه باید تمام جزئیات ماجرا، زمان و مکان وقوع جرم و مشخصات فرد خاطی (اگر می شناسید) را ذکر کنید.
2. نقش دادسرا: بعد از ثبت شکواییه، پرونده شما به دادسرا ارسال می شود. دادسرا وظیفه دارد تحقیقات مقدماتی را انجام دهد. این تحقیقات شامل احضار شما و متهم، بررسی مدارک و شواهد، و گاهی بازجویی از شهود است. اگر دادسرا به این نتیجه برسد که جرم اتفاق افتاده و دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود دارد، قرار جلب به دادرسی صادر می کند و پرونده را برای رسیدگی بیشتر به دادگاه می فرستد. در غیر این صورت، ممکن است قرار منع تعقیب صادر شود.

۴.۳. روند دادرسی در دادگاه

اگر پرونده شما به دادگاه کیفری ارجاع شد، مراحل زیر را طی خواهید کرد:

1. اطلاع رسانی از طریق سامانه ثنا: زمان و مکان دقیق دادگاه از طریق سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیکی قضایی) به شما و فرد متهم اطلاع داده می شود. حتماً مطمئن شوید که اطلاعاتتان در این سامانه به روز است تا از زمان دادگاه مطلع شوید.
2. حضور در دادگاه و ارائه دفاعیات: شما و متهم باید در زمان مقرر در دادگاه حاضر شوید. در جلسه دادگاه، قاضی به صحبت های هر دو طرف گوش می دهد، مدارک و شواهد را بررسی می کند و از شما می خواهد دفاعیات خودتان را ارائه دهید. شهود هم ممکن است در این مرحله شهادت بدهند.
3. صدور رأی قاضی: پس از شنیدن اظهارات و بررسی کامل پرونده، قاضی رأی خود را صادر می کند. این رأی می تواند شامل محکومیت متهم به پرداخت دیه، حبس، شلاق یا ترکیبی از این مجازات ها باشد. در صورت تبرئه متهم، پرونده بسته می شود.

یادتان باشد که در طول این فرآیند، می توانید از مشاوره و کمک یک وکیل متخصص کیفری استفاده کنید. وکیل می تواند شما را در تمام مراحل راهنمایی کند و به دفاع از حقوق شما بپردازد.

۵. نحوه اثبات ضرب و شتم در مراجع قضایی

خب، تا اینجا فهمیدیم ضرب شتم یعنی چه و چه مجازات هایی دارد. حالا سؤال مهم این است که چطور می توانیم ثابت کنیم مورد ضرب و شتم قرار گرفته ایم؟ در دادگاه، برای اثبات هر جرمی، نیاز به دلایل و مستندات محکمه پسند داریم. اثبات ضرب و شتم هم از این قاعده مستثنی نیست و در قانون ما، راه های مختلفی برای آن پیش بینی شده است:

۵.۱. اقرار متهم

یکی از قوی ترین و مهم ترین دلایل اثبات هر جرمی، اقرار خود متهم است. اگر فردی که شما را مورد ضرب و شتم قرار داده، خودش در دادسرا یا دادگاه، به جرمش اعتراف کند، این اقرار به عنوان دلیل اصلی برای اثبات جرم کافی است. البته، این اقرار باید آگاهانه و بدون هیچ گونه اجبار یا تهدید باشد.

۵.۲. شهادت شهود

شهادت شهود در ضرب و شتم هم یکی از راه های مهم اثبات است. اگر کسانی بوده اند که در صحنه حضور داشته اند و با چشم خودشان ماجرا را دیده اند، شهادت آن ها می تواند به نفع شما باشد. برای اینکه شهادت شهود معتبر باشد، معمولاً در قانون ما نیاز به شهادت «دو مرد عادل» است. البته در برخی موارد، شهادت زنان هم (با شرایط خاص و تعداد معین) مورد قبول واقع می شود. تنظیم یک استشهادیه کتبی که شهود آن را امضا کرده باشند، می تواند کمک کننده باشد.

۵.۳. گواهی پزشکی قانونی

همانطور که قبلاً هم گفتیم، گواهی پزشکی قانونی ضرب و شتم، یکی از محکم ترین و فنی ترین دلایل اثبات جرم است. این گواهی به صورت رسمی و تخصصی، نوع، شدت، محل و تاریخ وقوع آسیب ها را تأیید می کند. پزشکان قانونی با معاینه دقیق، آثار ضرب و شتم (مانند کبودی، تورم، شکستگی، کوفتگی) را ثبت می کنند. این گزارش، به قاضی کمک می کند تا تصویری دقیق از آسیب های وارده داشته باشد و به علم او در صدور رأی کمک شایانی می کند. بدون این گواهی، ادعای شما مبنی بر آسیب دیدگی، به سختی قابل اثبات است.

۵.۴. علم قاضی

گاهی اوقات، دلایل مستقیمی مثل اقرار یا شهادت شهود وجود ندارد، اما قاضی می تواند با بررسی «امارات و قراین» (یعنی نشانه ها و شواهد غیرمستقیم)، به علم و یقین برسد که جرم اتفاق افتاده است. این علم قاضی می تواند بر اساس موارد زیر شکل بگیرد:

• فیلم و عکس: مثلاً تصاویر دوربین های مداربسته محل حادثه، فیلم هایی که با موبایل گرفته شده اند یا حتی عکس های گرفته شده از آسیب های وارده. این موارد به تنهایی دلیل قطعی نیستند، اما می توانند به علم قاضی کمک کنند.
• گزارش پلیس: اگر پلیس در صحنه حاضر شده و گزارشی تهیه کرده باشد.
• پیامک ها یا مکالمات ضبط شده: اگر شواهدی از تهدید یا اذیت و آزار قبل از حادثه وجود داشته باشد.

۵.۵. قسامه

قسامه در ضرب و شتم یک راه حل استثنایی و مخصوص است که در شرایط خاصی کاربرد دارد. وقتی دلایل اثباتی مثل اقرار، شهادت شهود و علم قاضی کافی نباشد و قاضی به اصطلاح به «لوث» برسد (یعنی ظن قوی به ارتکاب جرم توسط متهم پیدا کند اما دلیل قطعی وجود نداشته باشد)، در این صورت می تواند از قسامه استفاده کند. قسامه یعنی قسم خوردن تعدادی از خویشاوندان شاکی (که تعداد آنها بستگی به نوع جرم دارد) به اینکه متهم، مرتکب جرم شده است. این یک روش پیچیده و خاص است که معمولاً در پرونده های جرح عمدی یا قتل کاربرد بیشتری دارد، اما در اثبات ضرب و شتم هم ممکن است در شرایط نادر استفاده شود.

در نهایت، برای شکایت ضرب و شتم، جمع آوری هرچه بیشتر مدارک و شواهد از همان لحظه اول، شانس شما را برای موفقیت در پرونده بسیار بالا می برد.

۶. ضرب و شتم در شرایط خاص (مثل ضرب و شتم در منزل)

گاهی وقت ها ضرب و شتم در محیطی اتفاق می افتد که به نظر می رسد خصوصی است و پیگیری آن پیچیده تر می شود؛ مثلاً در خانه یا محیط خانواده. ضرب و شتم در منزل، یک چالش خاص برای قربانیان، مخصوصاً زنان و کودکان، ایجاد می کند چون ممکن است فرد در خانه احساس امنیت نداشته باشد و برای شکایت کردن بترسد یا احساس شرم کند.

اما یادتان باشد که قانون هیچ تفاوتی بین مکانی که جرم در آن اتفاق می افتد، قائل نیست. چه در خیابان، چه در محل کار و چه در خانه خودتان، ضرب و شتم جرم است و قانون از قربانی حمایت می کند. اگر در منزل مورد ضرب و شتم قرار گرفتید، همان حقوقی را دارید که اگر در فضای عمومی این اتفاق می افتاد.

چالش اصلی در این پرونده ها معمولاً جمع آوری شواهد و شهود است. در محیط خانه، ممکن است شاهد عینی بیرونی وجود نداشته باشد. در این مواقع، تأکید بر موارد زیر است:

• مراجعه فوری به پزشکی قانونی: باز هم تأکید می کنیم، حتی اگر در خانه مورد ضرب و شتم قرار گرفتید، سریعاً به پزشکی قانونی مراجعه کنید. آثار کبودی، تورم یا هر نوع آسیب دیگر، مهمترین مدرک شماست. می توانید بدون نیاز به برگه کلانتری به پزشکی قانونی مراجعه کنید.
• جمع آوری مدارک غیرمستقیم: اگر امکان فیلم برداری یا عکس گرفتن از آسیب ها را دارید، حتماً این کار را انجام دهید. اگر همسایه ها یا دوستان متوجه صدای درگیری شده اند، شهادت آن ها می تواند به شما کمک کند. گاهی اوقات، پیامک ها یا مکالمات ضبط شده که حاوی تهدید یا اذیت و آزار هستند، به عنوان قراین مورد استفاده قرار می گیرند.
• حمایت از افراد آسیب پذیر: برای زنان یا کودکان که ممکن است در منزل مورد ضرب و شتم قرار بگیرند، سازمان هایی مثل اورژانس اجتماعی (۱۲۳) وجود دارند که می توانند حمایت های لازم را ارائه دهند و در فرآیند شکایت و پناه دادن کمک کنند. در قانون ما، خشونت خانگی به هیچ وجه پذیرفته نیست و فرد خاطی مجازات خواهد شد.

پس، اگر در خانه مورد ضرب و شتم قرار گرفتید، به هیچ عنوان سکوت نکنید. آگاه باشید که قانون پشت شماست و می توانید از طریق دفاتر خدمات قضایی و پزشکی قانونی، حق خودتان را پیگیری کنید. این کار نه تنها برای شما امنیت ایجاد می کند، بلکه پیامی جدی به فرد خاطی می دهد که هیچ کس بالاتر از قانون نیست.

۷. نتیجه گیری

در این مطلب با هم به صورت کامل بررسی کردیم که ضرب شتم یعنی چه و چه تفاوت های اساسی با ضرب و جرح دارد. فهمیدیم که ضرب شتم به آسیب های جسمی گفته می شود که لزوماً خونریزی یا جراحت عمیق ندارند، در حالی که ضرب و جرح با پارگی، بریدگی، خونریزی یا شکستگی های جدی همراه است. همچنین در مورد تعریف ضرب و شتم در قانون مجازات اسلامی، مجازات ضرب و شتم، راه های اثبات ضرب و شتم و مراحل پیگیری ضرب و شتم صحبت کردیم.

آگاهی از این تفاوت ها و حقوق قانونی تان، اولین قدم برای حفظ امنیت شخصی و اجتماعی است. اگر خدای نکرده در چنین موقعیتی قرار گرفتید، یادتان باشد که باید با سرعت عمل و آگاهی کامل از مراحل قانونی، حق خودتان را پیگیری کنید. از مراجعه فوری به پزشکی قانونی و جمع آوری مدارک غافل نشوید. برای پرونده های پیچیده تر یا زمانی که احساس می کنید نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، بهترین راهکار این است که با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکلای مجرب می توانند شما را در تمام مراحل قانونی راهنمایی کنند تا با اطمینان خاطر بیشتری پرونده تان را پیش ببرید و به نتیجه دلخواه برسید.