مافیای طلای کثیف – نوتیفیکیت

با شکل گیری و شکوفایی صنعت بازیافت، زباله ارزشی روزافزون پیدا کرد چراکه ماده اولیه ای رایگان یا ارزان برای چرخ تولید صنعت روبه گسترشی به عنوان صنعت بازیافت است. جمع آوری این ماده اولیه رایگان، آرام آرام به شکل گیری مافیای پسماند منجر شده است.

به گزارش نوتیفیکیت، نورنیوز در گزارشی با این عنوان از مافیای زباله در تهران و طرح های شکست خورده تفکیک پسماند گزارش داده و نوشته است: مافیای زباله و پسماند دیگر واژه های عجیب و غریبی نیستند؛ سال هاست که این واژه بر زبان مسیولان جاری است و انگار هیچ اهرم پر قدرتی برای مقابله با آن وجود ندارد. مافیایی که سرمایه اش طلای کثیف است و اعضای آن  زباله گردهایی که گونی به دوش سر هر کوچه و برزنی بر سر سطل های زباله تا کمر خم شده و زباله و پسماندها را جدا کرده و در گونی های جداگانه جای می دهند. درآمد زباله گردها که بخش زیادی از آنها جزو اتباع خارجی اند بین 20 تا 50 میلیون تومان است اما مافیای زباله درآمد 3 هزار میلیارد تومانی به جیب می زند. سود کلان زباله آن قدر بالا است که حتی طرح پیشنهادی سال گذشته شهرداری برای استخدام زباله گردها با حقوق 12 تا 15 میلیون تومانی هم با استقبال آنها مواجه نشد. با شکل گیری و شکوفایی صنعت بازیافت، زباله ارزشی روزافزون پیدا کرد؛ چراکه ماده اولیه ای رایگان یا ارزان برای چرخ تولید صنعت روبه گسترشی به عنوان صنعت بازیافت است. جمع آوری این ماده اولیه رایگان، آرام آرام به شکل گیری مافیای پسماند منجر شده است. مافیای زباله آن قدر قدرتمنداست که به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند  ازنیروهای ارزان و عمدتا کودکان کار استفاده می کند و دغدغه برخورد نیروی انتظامی و شهرداری ندارند و هر روز پایشان را فراتر می گذارند و از فضای امنی که در شهر دارند سوء استفاده می کنند.

 گنج کثیف

روزانه حدود 7500 تن زباله در تهران تولید می شود که 30درصد (دو هزار و500 تن) آن زباله های خشک و 70درصدش (6هزار تن) زباله های تر هستند. به گفته مدیرکل آموزش های شهروندی شهرداری تهران تولید زباله در تهران حدود 3 برابر میانگین جهان است و از نظر تولید زباله هم در بین 20 کشور اول جهان هستیم.

زباله های تهران حکم گنج را دارند؛ گنجی که خیلی ها را مانند قارون ثروتمند کرده است؛ کاسبانی که آنقدر ولع پول بیشتر دارند که پای اراذل و اوباش را هم به آن باز کرده اند به طوری که  یکی از اراذل مشهور پایتخت با خرید 80 وانت آنها را در اختیار نوچه ها و کارگرانش گذاشته بود تا بتوانند به راحتی زباله را جمع آوری و منتقل کنند.

  زباله گردهای حرفه ای و تمام وقت که تعدادشان به چندین هزارنفر می رسد صبح زود با کامیون های بزرگ در مناطق مختلف تهران پخش می شوند تا بیش از 50 هزارمخزن زباله  کوچه و خیابان هر منطقه را بجویند. قوطی ، بطری، کاغذ، پلاستیک، فلزات و… را جدا کنند و پیش از آنکه کامیون های جمع آوری زباله های تر و خشک شهرداری بیایند، آنها را به گاراژهای دپو و ضایعاتی های اطراف تهران برسانند. در آنجا  سر تیم های زباله گردها پس از تفکیک، زباله های خشک را به مراکزی که دقیقا هویتشان مشخص نیست، بفروشند. در این میان سلاطین مافیا پشت پرده اند و هیچگاه از پرده بیرون نمی آیند.

میر ویس 17 سال دارد. تا کمر داخل سطل زباله فلزی خم شده و پلاستیک و کاغذها را داخل کیسه بزرگ رنگ و رو رفته اش می ریزد. سراغش می روم تا از زباله گردی برای من بگوید. می گوید: «چهار ماه است که از هرات به تهران آمده ام. پارسال هم یک بار آمدم ولی دستگیر و رد مرز شدم.  از 10 صبح تا 10 شب چند بار به مخازن زباله خیابان های منطقه شمس آباد  سرک می کشم و ضایعات جمع می کنم. چشم 8  نفر به من است تا آخر ماه برای شان پول بفرستم. همه اینها که اینجا می بینی کارشان همین است. آخر شب هم بار کامیون می کنیم و به محله «آتش خاموش» حکیمیه تهرانپارس می بریم. آنجا محل دپوی زباله های قابل بازیافت است. هر روز باید چند کیسه پلاستیک و کاغذ جمع کنیم و تحویل بدهیم. ماهیانه چیزی بین 13 تا 17 میلیون تومان درآمد دارم. پیمانکار این زباله ها را خیلی ارزان از ما می خرد ولی چاره ای نداریم.»  

صف بلند طرح های شکست خورده

تفکیک زباله از مبدا همچنان در پایتخت یک معما است. آنگونه که مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند اعلام کرده، طرح 18 ساله تفکیک زباله از مبدا شکست خورده است. سال های اولیه شروع طرح تفکیک زباله از مبدا شهرداری وقت با آموزش شهروندی به شهروندان تلاش کرد تا آنها را به تفکیک زباله تر و خشک در منزل ترغیب کند. طرحی که با تبلیغات گسترده در رسانه ملی نیز همراه شد اما در ادامه به فراموشی سپرد شد.

 هر ساله طرح های زیادی با وعده جمع آوری و تفکیک پسماند و زباله از مبدا توسط شهرداری تهران رسانه ای می شود اما تا کنون هیچکدام به نتیجه نرسیده است. در این سالها طرح های دیگر مانند گماردن مخازن مخصوص تفکیک زباله تر و خشک در میادین بزرگ شهر و یا پارک های تهران انجام شد که این طرح ها نیز با شکست مواجه شد. اما آذرماه سال گذشته  شهرداری با رونمایی از طرح نوماند در اپلیکیشن شهرزاد اعلام کرد می خواهد شهروندان را به تفکیک زباله در مبدا و فرش زباله های خشک ترغیب کند. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند درباره این طرح گفت: « شهروندان تهرانی می توانند با نصب سوپر اپلیکیشن شهرزاد و مراجعه به بخش نوماند، درخواست خود را برای تحویل و فروش پسماندهای خشک ثبت و روز و ساعت مراجعه ناوگان دریافت پسماند را طبق زمان بندی دلخواه خود اعلام کنند.» 

او در مورد مزایای طرح نوماند برای شهروندان هم گفت:« شهروندان با استفاده از موجودی کیف پول شان که با ما به ازای تحویل پسماند خشک شارژ می شود، می توانند از میادین میوه و تره بار شهرداری تهران خرید کنند و همچنین کارت بلیت مترو خود را شارژ کنند. خرید مجوز تردد در محدوده طرح ترافیک، خرید از فروشگاه های منتخب شهروند و همچنین پرداخت کرایه تاکسی نیز از دیگر خدماتی است که شهروندان می توانند با تحویل زباله های خشک خود و افزایش موجودی کیف پول شان از آن بهره مند شوند.»

این طرح سال گذشته به مدت 40 روز به صورت آزمایشی در سه منطقه 13،14 و 8 به اجرا درآمد و شواهد حکایت از این دارد که این طرح هم مثل طرح های گذشته با استقبال شهروندان مواجه نشد. همچنین طرح آزمایشی جمع آوری پسماند توسط پاکبانان در منطقه 10 تهران در دست انجام است. در این طرح پاکبانان در محدوده فعالیت شان علاوه بر نظافت شهر و جمع آوری زباله های تر، می توانند به خانه های شهروندان مراجعه و پسماندهای خشک آنها را دریافت کنند. پیمانکاران این زباله ها را خریداری می کنند و با این اقدام حقوق پاکبانان به 20میلیون تومان هم می رسد.

مماشات یا مبارزه

بهمن ما سال گذشته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران، یکپارچه کردن پیمانکاری در موضوع زباله و جمع آوری در تهران را یکی از راهکارهای مقابله با مافیای زباله عنوان کرد و گفت: «وضعیت قراردادها را تغییر داده و به یک ساختار واحد رسیده ایم.  به عنوان مثال در منطقه یک ما 10 ناحیه داریم که حدود 9 پیمانکار جمع آوری زباله را برعهده داشت. یک پیمانکار تفکیک داشتیم و یک پیمانکار حمل زباله به آراد کوه، و در آراد کوه هم یک پیمانکار برای پردازش داشتیم. بیش از 14 نفر در این پروسه دست داشتند. ما در حال حاضر همه را یکپارچه کرده ایم. با این کار زباله گردها از مخازن حذف می شوند. دیگر زباله ها برای یک پیمانکار است. به جای اینکه زباله را در مخزن تفکیک کنند؛ می توانند در آرادکوه و یا در ایستگاه میانی این کار را انجام بدهد و یا به هر مدلی که خودش بخواهد مهم خروجی کار است.»

رضا محمدی با تاکید بر اینکه هر چند هنوز زباله گردها در تهران هستند، اما نزدیک به 80درصد آنها در بازه زمانی 14فروردین تا 29 فروردین  کم شده اند و همچنین نزدیک به 600 تن زباله خشک از زباله جمع کن ها و 150خودرو از زباله گردهای غیرمجاز توقیف شده است گفت در مدیریت پسماند با کسی شوخی نداریم و مماشات نمی کنیم. پیمانکاران باید بدانند در چهارچوب مقررات عمل کنند و به ازای هر زباله گرد یک میلیارد تومان پیمانکاران جریمه می شوند. طبق ماده 16قانون مدیریت پسماند، زمانی که زباله داخل مخزن گذاشته می شود، مالکیتش از آن شهرداری تهران است. پس برداشتن این پسماندها از مخازن به مثابه سرقت است و به همین دلیل به این افراد زباله دزد می گوییم.»

درحالی که شهرداری تهران از عزم جدی این ارگان برای مقابله با مافیای زباله در تهران و جمع کردن بساط زباله گردی در پایتخت سخن می گوید اما هنوز هم در ساعت های مختلف زباله گردها با پرسه زدن در خیابان های شهر زباله های خشک را از مخازن جمع و به محل دپو منتقل می کتند. واقعیتی که با کمی پرسه زدن در خیابان های تهران می توان آن را از نزدیک دید.

پایان خبر نوتیفیکیت