وقتی نمی‌توانید قضاوت کنید – نوتیفیکیت

به گزارش نوتیفیکیت، بیست‌ و سومین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم‌تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۳، به نمایش فیلم تئاتر «نورگیر» ۲۰۱۴ به نویسندگی دیوید هر و کارگردانی استفان دالدری اختصاص داشت. پس از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری (میزبان) و آران قادرپور (منتقد تئاتر) برگزار شد.

عباس غفاری در این نشست گفت: فیلم تئاتر «نورگیر» یکی از مهم‌ترین نمایش‌های ۱۰ سال اخیر بوده که در تئاتر اروپا و امریکا اجرا شده است. خوشبختانه نمایشنامه این اثر در ایران نیز ترجمه شده و قابل دسترس است.

آران قادرپور نیز گفت: تمام نمایشنامه‌هایی که در برادوی اجرا می‌شود، به نوعی وامدار و تحت تاثیر نمایش‌های یونان باستان هستند. خصوصا به لحاظ متن می‌توانیم بگوییم، کاراکترهایی که در نمایشنامه‌های غربی خلق شدند، خیلی زیاد تحت تاثیر نمایشنامه‌های یونان باستان هستند. بنابراین من از دریچه متن این اثر با آن مواجه شدم. زیرا بسیار دیالوگ‌های فشرده، تند و تیز داشت و با سرعت زیاد بیان می‌شد. به همین دلیل پردازش این دیالوگ‌ها در یک مرتبه تماشای اثر، کار دشواری بود. به طور کل این اثر، نمایش دیالوگ‌محوری بود و هر دیالوگ و جمله‌ای که در آن ادا می‌شد، اهمیت داشت.

وی افزود: آقای بارسقیان ۱۰ سال پیش این اثر را ترجمه کرده‌ است. به طور کل نیز، ۷، ۸ اثر از نویسنده و کارگردان این کار را ترجمه شده است. بنابراین اگر کمبود و خطایی در این متن باشد، قابل چشم‌پوشی است زیرا فکر می‌کنم متن قابل قبولی ترجمه شده است. متن نقدی به جامعه بریتانیا دارد.

وی با اشاره به سیر داستانی نمایش، بیان کرد: نمایش شبکه‌ای از تناقضات رابطه، عشق و اخلاقیات را به نمایش می‌گذارد. به نوعی انگار ما این تناقض را در فلسفه و ایدئولوژی کاراکترها هم می‌دیدیم. به صورتی که در جایی احساس گناه و در جای دیگر احساس دیگری داشتند. این چرخش مرتب رخ می‌دهد. از آقای دیوید هر، مصاحبه‌ای خواندم که برایم جالب بود. از ایشان درباره ۵ کارگردان و فیلم‌ برجسته انتخابی‌اش پرسیده شده بود. یکی از انتخاب‌های آقای هر، در کنار آلفرد هیچکاک، اصغر فرهادی و فیلم «درباره الی» بوده است. ایشان معتقد است که فیلم «درباره الی» به اندازه‌ای که باید دیده نشده است.

قادرپور در ادامه صحبت‌هایش گفت: «درباره الی» فیلمی درباره قضاوت‌ها است. در نمایش «نورگیر» نیز، نویسنده به شما اجازه نمی‌دهد که به راحتی قضاوت کنید. شخصا فکر کردم که شاید یکی از دلایلی که آقای هر خیلی جدی و عمیق به فیلم «درباره الی» اشاره کرده همین مسأله بوده است. 

وی ادامه داد: وقتی این نمایش را دیدم، یاد نمایشنامه «چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد» اثر ادوارد آلبی آمریکایی افتادم که نسخه سینمایی آن نیز موجود است. در واقع این اثر چیزی حدود ۳۰ سال پیش از نمایشنامه «نورگیر»، نگاشته شده است. از این حیث باید بگوییم که کار آقای هر، خیلی کار ویژه و شاخصی نبوده است. چون سال‌ها پیش از ایشان، بسیاری از نمایشنامه‌نویسان آمریکایی، آثار متن محوری را که بر مبنای دیالوگ باشد به خوبی در آورده‌اند. اما شاید مهارت آقای هر به این مربوط می‌شود که اثرشان با جامعه بریتانیا تطبیق داشت و تنظیم بود. همچنین، این کار ۲ مرتبه در سال ۲۰۱۵ اجرا و احیا شده و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته است. همچنان نیز در نقاط مختلفی در حال اجرا است.

این منتقد تئاتر در ادامه صحبت‌هایش عنوان کرد: آقای هر در کارهای دیگر خود نیز نقدهای اجتماعی نسبت به جامعه‌ای را که در آن زندگی می‌کنند مطرح کرده است. نقدهای سیاسی بسیار جدی هم داشته و هیچ ابایی ندارد که در مصاحبه‌های خود بگوید، کاراکترها را بر همین اساس خلق کرده یا بر مبنای تجربه‌هایی که در زندگی شخصی داشته‌، آنها را به وجود آورده است.

غفاری نیز در ادامه این نشست گفت: نکته جالب این است که این انتقاد سیاسی یا به‌نوعی اجتماعی، تفاوت طبقه‌ای که بین ۲ نفر وجود دارد، حتی به عشق و دوست داشتن بین دو شخصیت نفوذ کرده و بخشی از تردیدهای دو شخصیت به این اختلاف طبقه اجتماعی یا حتی نگاه سیاسی، جهان‌بینی و جامعه‌شناسی آنها مربوط است.

پایان خبر نوتیفیکیت