گفتمان پسا اقتدار – نوتیفیکیت

به گزارش نوتیفیکیت به نقل از شرق: بیش از یک سال است که آتش جنگ در غزه زبانه می کشد و این روزها جنوب لبنان را هم درنوردیده است. ایران هم که در تمام یک سال گذشته پای ثابت یافتن راهکار دیپلماتیک برای پایان جنگ بوده وارد تنشی جدی با اسرائیل شده و در دفاع از حق مشروع پاسخ به حملات اسرائیل عملیات وعده صادق ۱و ۲ را انجام داده و نشان داده تمامیت ارضی امنیت ملی و اعتبار کشور خط قرمزی است که هرگز با آن مماشات نخواهد شد. اما سؤالات مهم این است: آیا می توان پایانی برای این تنش ها متصور بود؟ آیا زبان صلح کارساز خواهد شد؟ طرح آتش بسی که با ترورهای مکرر رهبران جریان مقاومت از سوی اسرائیل نهایی نشده قابل پیگیری است؟ شاید در میانه آتش شعله ور جنگ سخن از صلح بسیار سخت باشد اما گریزناپذیر است. همان گونه که دکتر مجید رضاییان استاد دانشگاه و پژوهشگر ارتباطات و روزنامه نگاری می گوید زمان تغییر زمین بازی فرارسیده و ایران با اثبات اقتدار و حقانیت خود باید گفتمان صلح را در پیش گیرد. پیشنهاد این استاد ارتباطات برآمده از تئوری بازی ها است که ریشه در بحران موشکی کوبا دارد و معتقد است امروز این ایران است که دست بالا را در منطقه دارد و نتانیاهو در بن بست سیاسی گیر افتاده و درنهایت باید به انتخاب و اراده ایران تن دهد که می تواند همان گفتمان صلح باشد و زنگ پایان مناقشات نظامی در منطقه را به صدا درآورد. البته محمدعلی وکیلی نماینده ادوار و فعال رسانه ای با حمایت از گفتمان صلح معتقد است اسرائیل دست به نسل کشی مردم بی دفاع در غزه و لبنان زده و اگر به جنگ پایان دهد می شود از صلح سخن گفت اما مسئله اصلی آتش افروزی و جنایات اسرائیل در منطقه است که تاکنون کنترل نشده است. بنابراین یافتن «راه حلی برای صلح» موضوع پرونده ای است که در گفت وگو با دکتر مجید رضاییان استاد دانشگاه و پژوهشگر ارتباطات و روزنامه نگار و محمدعلی وکیلی نماینده ادوار و فعال رسانه ای مطرح کرده ایم.

«اکنون که اقتدار و حقانیت ایران ثابت شده زمان پیگیری گفتمان صلح است»؛ این بخشی از سخنان دکتر مجید رضاییان است در واکاوی نقش منطقه ای ایران در میانه تنش خاورمیانه که معتقد است امروز ایران می تواند از تضعیف چهره سیاسی اسرائیل در دنیا بهره برده و با ابزار دیپلماسی و رسانه زمین بازی را تغییر دهد. صحبت از صلح در خاورمیانه اگرچه این روزها سخت است اما برای ایران قدرت نظامی معنای بازدارندگی داشته و در عملیات های وعده صادق هم آن را ثابت کرده اما اکنون که حریم هوایی ایران نقض شده واکنش منطقی مدبرانه و البته هدفمند ایران چگونه باید باشد؟ سؤالی که نظرات متفاوتی با خود داشته و دراین بین در گفت وگو با دکتر مجید رضاییان استاد و پژوهشگر روزنامه نگاری و صاحب نظر در علوم ارتباطات و روابط بین الملل از راهکارهای پیش روی ایران در میدان رزم و رسانه پرسیدیم که در ادامه متن کامل این گپ وگفت می آید.

با توجه به حمله نظامی که از طرف نیروی هوایی اسرائیل رخ داده و تعرضی که به کشور ما شده در کنار مبحث نظامی ما با یک پروپاگاندای رسانه ای هم مواجه هستیم ولی رسانه های ما در جنگ روایت ها ضعیف هستند. شاهدیم که منطقه در یک نقطه جوش قرار دارد و برای پایان تنش ها نیازمند صلحی بزرگ هستیم اما مسیر رسیدن به این صلح هموار و مشخص نیست. ارزیابی شما از ایران در هر دو میدان رزم و جنگ روایت هایی که شکل گرفته چگونه است؟

موضوع را مایلم هم از منظر ارتباطات و هم با دیدگاهی مشترک با روابط بین الملل بررسی کنم.

ما یک پروپاگاندا داریم و یک ژورنالیسم؛ رسانه هایی که متکی بر عینی گرایی هستند در حقیقت مشغول روایتگری هستند. از اواخر ۹۰ میلادی دنیای روزنامه نگاری به سمت روزنامه نگاری تحلیلی رفت. در این نوع روزنامه نگاری شما خبر را تعقیب می کنید با دو عنصر چگونگی ها و چرایی ها؛ یعنی با همان عناصر داینامیک درگیر هستید. دراین بین چهار عنصر استاتیک ما مکان زمان چیستی و فاعلیت است که ثابت هستند؛ ولی دو عنصر داینامیک ما چگونگی و چرایی است؛ و چگونگی و چرایی که علت یابی می شوند همان ژانر غالب روزنامه نگاری در دنیا را شکل می دهند؛ بنابراین وقتی از این روند خارج شویم و بخواهیم برای یک دکمه لباسی بدوزیم سبب غالب شدن مطالعات رسانه بر مطالعات روزنامه نگاری خواهیم شد که طی آن «مسئله» سیاست روزنامه خواهد شد نه ارزش رویداد.

بنابراین توازن سه ضلع «ارزش رویداد» «نیاز مخاطب» و «سیاست رسانه» به هم می خورد و در این شرایط کار حرفه ای روزنامه نگاری وارد جنگ روانی می شود؛ زیرا کار روزنامه نگار حرفه ای ایجاد توازن در این سه ضلع است اما در جنگ روانی دو ضلع دیگر دیده نمی شود. بنابراین روایتگری از دایره روزنامه نگاری خارج و وارد جنگ روانی می شود.

با این نگاه اسرائیل سعی بسیار داشت تا قوی ظاهر شود و قبل از هر اقدامی یا زمان انجام هر عملیاتی حتی محدود پروپاگاندایی قوی و گسترده به راه انداخت. همه اینها قطعات یک پازل هستند در یک سیاست کلان؛ آن چیزی که در ایران هم باید لحاظ می شد که البته در مواردی با تدبیر سعی شد انجام شود.  اینجا لازم است تأکید کنم که معتقدم همه این تدابیر ریشه در تئوری بازی ها دارد. تئوری بازی ها به بحران موشکی کوبا بازمی گردد. بحران موشکی کوبا در اکتبر ۱۹۶۲ رخ داد و یک تقابل میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود که در پی استقرار موشک های بالستیک میان برد شوروی در خاک کوبا آغاز شد. بحرانی که به طور بالقوه می توانست جنگ سرد را به یک جنگ هسته ای تبدیل کند. آمریکا برای جمع شدن موشک ها ضرب الاجلی تعیین کرده بود. همان زمان پروپاگاندای گسترده غرب از اتحاد شوروی به عنوان عامل اصلی جنگ طلبی تصویری کامل ساخته بود.

خروشچف رهبر وقت اتحاد شوروی ۴۸ ساعت مانده به پایان ضرب الاجل اعلام کرد ما طرفدار صلح هستیم و دستور جمع کردن پایگاه موشکی را صادر کرد و این گونه تصویری جدید از اتحاد شوروی برای دنیا خلق کرد که خلاف تصویرسازی غرب و آمریکا بود. اکنون ما دقیقا در این موقعیت هستیم. ما توانسته ایم اقتدار و حقانیت خود را به دنیا ثابت کنیم. شاهد هستیم آنچه در منطقه رخ داده اعلام انزجار عمومی دنیا از نسل کشی و کشتن غیرنظامیان در لبنان و نوار غزه است. اعتبار سیاسی و پشتوانه سیاسی عمومی اسرائیل در حداقلِ ممکن است. مگر تاکنون به یاد دارید که وزارت خارجه عربستان اطلاعیه دهد که نتانیاهو باید محاکمه شود؟

  براساس این پیشنهاد شما مطابق تئوری بازی ها برای نقش آفرینی ایران چیست؟

 با توجه به مقدمه ای که گفته شد باید تأکید کنم براساس تئوری بازی ها «زمین بازی» را «ما» باید تعیین کنیم. تاکنون مدبرانه اقدام شده و اقتدار ما اثبات شده اکنون وقت پیگیری گفتمان صلح است. باید نشان دهیم با اقتدار آنچه را لازم بوده پیگیری کردیم و در مقابله با تنش ها آنچه باید را انجام داده ایم؛ هرچند صبوری ما بسیار زیاد بود اما همین صبر را کنار اقتدار ایران نشان دادیم و دنیا تصویر صلح طلب صبور و البته مقتدر ما را دیده است. البته باید تأکید کنیم که فعالیت گسترده دیپلماتیک وزیر امور خارجه یک پای قدرتمند این موفقیت بوده است؛ بنابراین زمان آن است که رسانه های ما با کار کارشناسانه و براساس روزنامه نگاری تحلیلی ایفای نقش کنند. در خط مقدم به جز موشک ها اکنون باید رسانه های ما حضور فعال و پرقدرت داشته باشند. اگر اختلاف نظری هم باشد باید میدان صلح و ثبات و آرامش را طبق تئوری بازی ها تبیین کنیم. تنش بین ایران و اسرائیل سه وجه دارد؛ یکی بعد سیاسی و دیپلماتیک دیگری نظامی و ضلع سوم رسانه است؛ بنابراین بعد نظامی باید پایان پیدا کند و اکنون از نظر رسانه ای باید بسیار قوی در کنار وجه حقوقی و دیپلماتیک اقدام کنیم. همچنین باید بگویم که در دنیا مبحث حقوق بین الملل یک پایه جدی و قابل اتکاست؛ معتقدم در همین ایام تنش از کنار رأی دیوان لاهه ساده گذشتیم درحالی که رأی مهمی مشخصا درباره نتانیاهو صادر کرد که رأی بزرگی بود اما به آن توجه نشد. بنابراین با کمک استادان برجسته حقوق بین الملل با راه اندازی کارزار حقوقی در کنار دستگاه دیپلماسی باید از حضور قدرتمند روزنامه نگاران برای تقویت گفتمان صلح کمک بگیریم. اسرائیلی ها تلاش دارند چهره ایران را مخالف صلح نشان دهند. ما باید اثبات کنیم ایران دنبال صلح بوده و هست.

شما به بحران موشکی کوبا و تصمیم اتحاد شوروی برای صلح و نه آغاز جنگ اشاره کردید؛ آن هم در شرایطی که مقابل شوروی کشور آمریکا بود اما اینجا نتانیاهو طرف مقابل ما است؛ فردی که ادامه و گسترش جنگ را ضامن بقای خودش می داند و قائل به هیچ تعهدی نیست. اهل مذاکره و قراردادی هم نیست موضوعی که برخی جریان های داخلی هم به آن استناد می کنند و معتقدند نتانیاهو اهل صلح نیست پس وعده صادق ۳ را مطالبه می کنند بنابراین چگونه می توان در این شرایط از راه حل بحران موشکی کوبا الگو گرفت؟!

با توجه به آنچه پیش ازاین گفته شد کافی است به آرایش سیاسی که در منطقه شکل گرفته با دقت نگاه کنید. در این آرایش سیاسی اقتدار ایران یکی از زوایای اصلی شکل گیری این فضای سیاسی بوده؛ یک سوی ماجرا هم بازی دیپلماتیک و نقش آفرینی دستگاه دیپلماسی بود و البته انتخابات آمریکا هم ضلع دیگر ماجرا بوده است. همچنین با تداوم جنگ افروزی و نسل کشی اسرائیل در منطقه در کنار موارد یادشده این روزها شاهد فضای سیاسی بسیار منفی علیه نتانیاهو هستیم تا جایی که امروز در یک «بن بست» سیاسی قرار گرفته است. می دانیم که نتانیاهو وفادار به هیچ عهدی نیست اما اکنون خود را در بن بستی یافته که ما باید این فضای سیاسی «بن بست» را ادامه دهیم. کار به جایی رسیده که شاهدیم خیلی از کشورها صراحتا مخالفت خود را با نتانیاهو اعلام کردند. حتی کلمه دو کشوری که در رژیم اسرائیل جایگاهی ندارد این روزها از تریبون های رسمی دیگر کشورها شنیده می شود. حتی کشورهایی که اسرائیل امید دارد از آن حمایت کنند هم امروز مواضع دولت کنونی اسرائیل را قبول ندارند و صراحتا بر تشکیل کشور فلسطین تأکید دارند. اگر هزینه و فایده ها را بسنجیم باید اذعان کنیم که آنچه رخ داده در راستای منافع ما در سیاست خارجی بوده است. پس فکر نکنیم کار سیاسی بی اثر است. بپذیریم که اگر شرایط اقتضا کند باید زمین بازی را تغییر دهیم و بازی را به سمت گفتمان صلح از طرف ایران ببریم.

در جنگ روایت ها به ویژه در رویارویی های اخیر ایران و اسرائیل شاهد تناقض های بسیار حتی در اصل قلب وقایع رخ داده از طرف رسانه های طرف مقابل بودیم. با توجه به اهمیت کار حرفه ای و موانع موجود در این شرایط روایت نویس ایرانی چگونه می تواند موفق باشد یا دیده و شنیده شود؟!

بارها در گذشته گفته ام و اکنون هم تکرار می کنم که باید جایگاه روزنامه نگاری ما به جایگاه واقعی خود در جهان بازگردد.

نباید با نگاه امنیتی مانع ارتباط روزنامه نگاران حرفه ای داخل با خبرنگاران خارجی و رسانه های قدرتمند دنیا شد. کافی است که یک روزنامه نگار با رسانه خارجی ارتباط بگیرد سریع یک علامت سؤال و نگاه امنیتی ایجاد می شود. اکنون از الجزیره تا رسانه های هند تا رسانه های چین و ژاپن و رسانه های اروپای شمالی اخبار ایران را پوشش می دهند و نباید فکر کنیم همه رسانه های خارجی روایت ضد ایرانی را تقویت می کنند زیرا این گونه نیست.

درحالی که با یک ارتباطات دوجانبه خوب و حرفه ای در همین بزنگاه های حساسی که درگیرش هستیم می توانیم روایت درست از ایران را انتقال دهیم. گسترش روابط رسانه ای بین ایران ورسانه های بین المللی ضروری است. اکنون در موقعیتی هستیم که برای تأثیرگذاری و انعکاس روایت مورد توجه ایران با موانع بسیار مواجه هستیم که این مشکل باید حل شود.

مگر بازرگانان تجار فعالان بازار سرمایه و استادان دانشگاه و… ایران با همتایان خود در دنیا ارتباط ندارند؟! مگر پزشکان ایران با پزشکان دنیا ارتباط ندارند؟ مگر کارهای پژوهشی بین دانشگاهی با استادان خارج از کشور انجام نمی شود؟ وقتی این ارتباط ها پذیرفته شده ارتباط اهالی رسانه هم باید پذیرفته شود. وقتی موانع ایجاد کرده ایم در چنین مواقع حساسی روایتگری در راستای منافع ملی با چالش جدی مواجه است و روزنامه نگاری کارکرد خود را از دست می دهد.

دولت باید موضوع رفع موانع کار روزنامه نگاران را در اولویت خود قرار دهد و البته انجمن صنفی هم باید پیشگام باشد.

رسانه های ما باید با فدراسیون جهانی بین المللی روزنامه نگاری ارتباط داشته باشند تا بتوانیم دیدگاه هایی را که از منظر دیگر درباره روایت های امروز وجود دارد تغییر دهیم.

البته لازمه برقراری ارتباط داشتن اطلاعات دست اول است. دسترسی ها هم برای روایتگری دقیق بسیار محدود است؛ حتی روند کسب اطلاعات چنان دست کاری می شود که گزارش روزنامه نگار دچار بحران «خلاف واقع نویسی» می شود بنابراین اطلاعات دقیقی برای روایتگری وجود ندارد!

برای پاسخ به این سؤال باید به نکته مهمی اشاره کنم. از اواخر دهه ۹۰ اداره دیپلماسی عمومی در وزارت خارجه کشورها ایجاد شد. دلیل این اقدام در کنار کار کلاسیک دستگاه دیپلماسی ایجاد یک بازوی کمکی بود؛ بنابراین وزارت خارجه می تواند پیش قدم شده و دسترسی ها را بیشتر کند. البته باید رفع فیلترینگ هم انجام شود و مهم تر از رفع فیلترینگ سرعت اینترنت هم افزایش پیدا کند زیرا سرعت اینترنت اهمیت بسیار زیادی دارد به ویژه برای روزنامه نگارها سرعت اینترنت بعد از رفع فیلترینگ از هر چیزی مهم تر است. در همین جا از وزارت خارجه می خواهم بحث دیپلماسی عمومی را جدی تر بگیرد. از روزنامه نگاران حرفه ای در قالب یک اتاق فکر کمک گرفته و یک ارتباط دوسویه را ایجاد کند. اداره دیپلماسی عمومی می تواند در این زمینه تقویت کننده و تسهیل کننده باشد. اگر جدی گرفته شود تأثیر بسزایی در نقش آفرینی رسانه ای ایران در چنین روزهایی خواهد داشت.

شما چندین بار به ضلع دیپلماسی برای پیشبرد گفتمان صلح اشاره کردید. آنچه را که در یک ماه گذشته دستگاه دیپلماسی پیش گرفت تا به کاهش تنش در منطقه کمک کند چقدر مؤثر و موفق می دانید؟

این گونه باید بگویم که ارزیابی زمانی می تواند دقیق باشد که ما از این مرحله ای که در آن قرار داریم عبور کرده باشیم؛ یعنی براساس تئوری بازی ها گفتمان صلح را پیگیری کنیم اما برای ارزیابی اکنون در میانه مسیر پیش رو هستیم. تئوری بازی ها به اصطلاح مانند بازی شطرنج است زیرا مشخص می کند چگونه با خواندن دست حریف باید حرکت کرد کیش داد و مات کرد. مطابق تئوری بازی ها ما در میانه راه فعلی خود هستیم ادامه مسیر با تأکید بر گفتمان صلح باید طی شود.

صلح طلبی همان چهره ای از ایران است که نمی خواهند در دنیا دیده شود؛ ما باید این وجه را به دنیا نشان دهیم؛ تا هم لبنان به ثبات برسد و هم جنگ غزه تمام شود و هم ایران وارد جنگی گسترده در منطقه نشود. فراموش نکنیم که فقط یک جریان در کابینه اسرائیل بقایش در ادامه جنگ است و در خود اسرائیل هم برخی از احزاب مخالف جدی نتانیاهو هستند. این فرصتی است که نباید از دست بدهیم.

 تا جنایت های اسرائیل پایان نگیرد صلح معنایی ندارد

محمدعلی وکیلی با در نظر گرفتن تحولات یک سال اخیر در خاورمیانه ارزیابی چندان مثبتی درباره امکان برقراری آتش بس و صلح فراگیر منطقه ای ندارد. این نماینده ادوار مجلس که فعال رسانه ای نیز به شمار می رود تحلیل خاصی درباره نقش آفرینی و تأثیر دو پارامتر «دیپلماسی رسانه ای» و «سیاست خارجی» برای فراهم آوردن فضای لازم در جهت کاهش تنش و برقراری آتش بس در غرب آسیا دارد. آنچه در ادامه می خوانید مشروح گپ وگفت با این چهره سیاسی است.

جناب وکیلی بعد از حمله بامداد شنبه اسرائیل به ایران اکنون بسیاری متصورند دایره تنش رو به کاهش خواهد گذاشت و به همین واسطه بیش از هر زمان دیگری طی یک سال گذشته امکان وقوع آتش بس و صلح فراگیر منطقه ای وجود دارد؛ شما هم قائل به چنین گزاره ای هستید؟

واقعیت امر این است که علت العلل بحران ناامنی تنش و درگیری در خاورمیانه در یک سال گذشته به تجاوزات جنایات و کشتار زنان و کودکان در غزه و لبنان توسط رژیم غاصب صهیونیستی بازمی گردد. بنابراین مسئله ارتباطی به ایران ندارد. اگر این رژیم به جنایات کودک کشی و کشتار غیرنظامیان در غزه و لبنان پایان دهد و به دنبال آتش بس باشد امکان پیگیری یک صلح فراگیر منطقه ای وجود دارد و به گمان من اگر ایران در آینده هم بخواهد واکنشی علیه رژیم صهیونیستی نشان دهد آن را به تأخیر خواهد انداخت. اما اگر روند جنایات صهیونیست ها مانند یک سال گذشته ادامه پیدا کند دیگر فضایی برای برقراری آتش بس وجود ندارد و به تبع آن نمی توان از ایران هم انتظار داشت در مقابل جنایت صهیونیست ها سکوت کند.

تقریبا چند ماه از آغاز به کار دولت پزشکیان می گذرد و در یک ماه گذشته هم تور دیپلماتیک عباس عراقچی در منطقه شروع شده است. آیا در کنار تحولات میدانی و موضوعات نظامی می توان به توان دیپلماتیک دولت چهاردهم برای کاهش تنش ها و برقراری آتش بس امیدوار بود؟

اولا توان نظامی مکمل توان دیپلماتیک است. به همین دلیل در منطقه ای مانند خاورمیانه که رژیم صهیونیستی به هیچ قاعده حقوقی اخلاقی و دیپلماتیکی پایبند نیست و خط قرمزی در کشتار تجاوز و جنایت برای خود قائل نیست و زبان دیپلماسی و سیاست خارجی را نمی فهمد و با یک مهارناپذیری همه قوانین و قواعد بین الملل را نقض کرده و تجاوزات این رژیم به حریم سرزمینی دیگر کشورهای منطقه هر روز تشدید پیدا می کند نمی توان از دیپلماسی سخن گفت. به بیان دیگر در این شرایط نمی توان به زبان دیپلماسی تکیه کرد. تا زمانی که فردی همچون نتانیاهو روی کار باشد دیپلماسی و توان دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به تنهایی کارساز نیست. اگرچه هم زمان من متصورم اگر یک درصد شانس برای برقراری صلح از طریق گفت وگو مذاکره و دیپلماسی هم وجود داشته باشد از سوی دولت چهاردهم و آقای عراقچی انجام خواهد شد. البته باز هم تأکید می کنم در یک نگاه واقع بینانه با وجود رژیمی مانند رژیم صهیونیستی و فردی همچون نتانیاهو فعلا آتش بس و صلح در منطقه دور از دسترس است. بالاخره برای برقراری آتش بس باید همه طرفین اراده ای برای پایان دادن به اقدامات خود داشته باشند؛ نمی شود که طرفی مانند رژیم صهیونیستی بر کشتار جنایت و تجاوز به حریم دیگر کشورها ادامه بدهد و از دیگر کشورها مانند ایران این انتظار را داشته باشیم که به دنبال کاهش تنش آتش بس و صلح باشد. بنابراین با وجود نتانیاهو امکان برقراری صلح در منطقه خاورمیانه تقریبا صفر است.

در این بین گزاره بسیار مهمی که بر آینده صلح در خاورمیانه می تواند اثرگذار باشد انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست. به باورتان روی کار آمدن کدام یک از دو نامزد دموکرات و جمهوری خواه می تواند به برقراری آتش بس در خاورمیانه منجر شود؟

من تفاوتی بین کامالا هریس و دونالد ترامپ نمی بینم.

چرا؟

چون از یک سو روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ فقط فضای خاورمیانه را امنیتی تر می کند. البته هم زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید امکان اتحاد در جبهه غرب با اروپا را نیز کم رنگ تر خواهد کرد؛ چراکه او سر سازگاری با اروپایی ها و برخی محورها مانند ناتو ندارد. در نتیجه مانند دولت قبلی ترامپ اروپا با او (ترامپ) به مشکل برمی خورد.

با پیروزی احتمالی هریس چطور؟ با قدرت گیری معاون اول بایدن امکان صلح در خاورمیانه وجود ندارد؟

اگر کامالا هریس پیروز شود تقریبا حدود شش ماه همین سیاست فرسایشی جو بایدن در منطقه خاورمیانه ادامه پیدا خواهد کرد و خبری از آتش بس نخواهد بود. به همین دلیل نه پیروزی دونالد ترامپ و نه روی کار آمدن کامالا هریس تأثیر ملموس جدی و زودهنگامی روی برقراری آتش بس و پایان تنش در منطقه نخواهد داشت. این را هم بگویم که با وجود آنکه جو بایدن توانسته است یک ائتلاف غربی با اروپایی ها در حمایت از رژیم صهیونیستی ایجاد کند اگر دونالد ترامپ به قدرت برسد دیگر خبری از این اتحاد غرب نیست؛ چون با اختلافاتی که ترامپ با اروپا خواهد داشت نمی تواند این ائتلاف و اتحاد غربی را در حمایت از رژیم صهیونیستی ادامه دهد. اگرچه ترامپ در حمایت از صهیونیست ها جدی تر از بایدن عمل خواهد کرد.

به اروپا اشاره کردید. برخی کشورهای کلیدی مانند فرانسه که پیشران دیپلماسی و سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستند به شدت و با حساسیت تحولات لبنان را دنبال می کنند و به دنبال برقراری آتش بس و صلح در این کشورند. این موضوع می تواند سرفصل دیپلماسی مشترکی بین اروپا و ایران برای برقراری صلح در خاورمیانه باشد؟

من تفاوتی بین سیاست های اروپا و آمریکا در قبال تحولات خاورمیانه و رژیم صهیونیستی  قائل نیستم.

به چه دلیل چنین باوری دارید؟

چون سیاست های اروپا و آمریکا در قبال تحولات خاورمیانه و مخصوصا حمایت از رژیم صهیونیستی درهم تنیده است. مگر آنکه همان طور که قبلا گفتم دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی برسد و همان نظم ستیزی دولت پیشین خود را در قبال اروپایی ها اجرائی کند و این گونه گسستی بین سیاست های اروپا و آمریکا شکل بگیرد. در چنین گسستی ایران هم می تواند با اروپایی ها یک دیپلماسی مشترک درخصوص برقراری آتش بس در خاورمیانه داشته باشد. اما در شرایط فعلی که جو بایدن نوعی اتحاد و ائتلاف غربی با اروپا در حمایت از رژیم صهیونیستی را به وجود آورده است امکان پیگیری دیپلماسی مشترک با اروپا از طریق ایران وجود ندارد؛ چون نوعی «این همانی» بین سیاست های آمریکا و اروپا وجود دارد و تا زمانی که این «این همانی» وجود داشته باشد اروپا نمی تواند مستقل از آمریکا عمل کند.

جناب وکیلی شما علاوه بر اینکه چهره سیاسی هستید یک فعال رسانه ای هم به شمار می روید. آیا  علاوه بر حوزه سیاست خارجی می توان از طریق دیپلماسی رسانه ای هم به برقراری آتش بس و صلح فراگیر منطقه ای کمک کرد؟

البته که دیپلماسی رسانه ای و روایت سازی رسانه ای می تواند کمک شایان ذکری به برقراری صلح و آتش بس در منطقه کند اما در تغییر اراده ها تعیین کننده نیست؛ چون تغییر اراده ها در گرو منافع کشورها و بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای است. دوباره به گفته قبلی خودم بازمی گردم که با وجود فردی مانند نتانیاهو امکان برقراری آتش بس و صلح فراگیر منطقه ای تقریبا تأکید می کنم تقریبا صفر است.

پایان خبر نوتیفیکیت